Globalne wymieranie płazów. Żaby znikają z naszej planety
Mateusz Zajega
Masowe wymieranie gatunków już trwa. Każdego roku z naszej planety ubywa mnóstwo przeróżnych stworzeń w tym wiele tych, o których istnieniu nawet nie mieliśmy pojęcia. Najbardziej narażone na postępujące zmiany są płazy. Szacuje się, że aż 40 procent tych zwierząt jest obecnie zagrożonych wyginięciem.
Płazy w Polsce
W Polsce możemy spotkać zaledwie 19 różnych gatunków płazów - salamandrę plamistą, grzebiuszkę ziemną, dwa kumaki, dwie rzekotki, trzy ropuchy, cztery traszki oraz sześć żab. Wszystkie z wymienionych stworzeń podlegają ochronie i wszystkie znajdują się na czerwonej liście Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody.
Jak zapewne łatwo można zauważyć, w ostatnich latach coraz rzadziej napotykamy na swojej drodze na rzeczone zwierzęta. Zdecydowanie łatwiej zobaczyć nam "Żabkę" niż jakiegokolwiek prawdziwego płaza. To pokazuje, jak bardzo spieprzyliśmy sprawę.
Z badań przeprowadzonych w Puszczy Niepołomickiej wynika, że liczebność płazów spadła tam w przeciągu ostatnich 50 lat ponad dziesięciokrotnie. Bezpośredni wpływ na taką sytuację ma między innymi zanikania zimowisk i zbiorników rozrodczych. Nie inaczej sytuacja wygląda w innych obszarach naszego kraju, a nawet naszej planety.
Współczesne wymieranie płazów
Od kilku dekad obserwujemy na całym świecie masowe wymieranie zwierząt, a spadek populacji danych stworzeń najlepiej widać właśnie na płazach. Spośród ośmiu tysięcy znanych nam gatunków aż 40 procent z nich jest obecnie zagrożonych wyginięciem.
Co więcej, setki z unikalnych gatunków wyginęły w przeciągu ostatnich dekad. Jednym z przykładów jest ropucha złota, która wyróżniała się swoim niezwykłym ubarwieniem. W 1987 roku Martha Crump opisała jej rytuały godowe jako "jeden z najbardziej niesamowitych widoków, jakie kiedykolwiek widziała"
Wówczas herpentolożka (osoba zajmują badaniem płazów i gadów) nie wiedziała, że jest jedną z ostatnich osób, które doświadczyły takiego widoku. Dwa lata później wspomniane zwierzęta nagle wyginęły.
Podobna historia spotkała również żyjącą w Kostaryce ropuchę Holdridge'a. Łącznie w tym państwie zidentyfikowano 194 różnych gatunków płazów i wszystko wskazuje na to, że większość z nich już wkrótce podzieli tragiczny los swoich krewnych.
Z badań przeprowadzonych w Stanach Zjednoczonych wynika, że każdego roku liczba płazów zmniejsza się o 3,7 procent. Jak łatwo policzyć, oznacza to, że w przeciągu 18 lat populacja tych stworzeń zmniejszy się aż o połowę, a przeciągu całego naszego życia o ponad 90 procent.
Jeszcze gorzej sytuacja wygląda z płazami wyszczególnionymi w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. U nich ten sam współczynnik wynosi aż 11,6 procent w skali roku. Oznacza to, że za 10 lat aż 70 procent tych stworzeń przestanie istnieć. Natomiast już za 38 lat populacja zmniejszy się o ponad 99 procent. Koniec płazów jest naprawdę bliski.
Przyczyny wymierania
Powodów, przez które płazy wymierają jest wiele, ale większość z nich ma jeden wspólny czynnik - ludzki. Masowe wycinanie lasów i stawianie na ich miejscach pól uprawnych oraz postępująca urbanizacja nie może skończyć się inaczej niż niszczeniem niewyobrażalnej liczby siedlisk tych zwierząt.
Dziesiątki milionów żab każdego roku jest wyławianych w celach konsumpcyjnych, co oczywiście prowadzi do spadków populacji. Nie sposób również nie wspomnieć o wszechobecnych zanieczyszczeniach. Plastik, pestycydy czy metale ciężkie z pewnością nie służą płazom, w szczególności gdy muszą żyć bezpośrednio obok ich.
Swoją cegiełkę do wymierania dokłada także spowodowane przez człowieka globalne ocieplenie oraz zwiększone promieniowanie UV, na które płazy są wyjątkowo narażone. Oczywiście do drugiego z wyżej wymienionych czynników również przyczyniliśmy się my poprzez zmniejszenie ilości ozonu w atmosferze.
Ostatnim z głównych powodów wymierania płazów są różnego rodzaju patogeny. Spustoszenie sieje między innymi choroba grzybicza chytridiomikoza. Oczywiście w jej rozprzestrzenianiu pomaga człowiek, handlując gatunkami z różnych krajów. Jak tak małe żabki mają sprostać tak wielkim wyzwaniom?
