Czego nie wiemy o grzybach? Te fakty cię zaskoczą
Wrzesień w naszym klimacie, tradycji i kulturze to czas grzybobrania. To doskonały moment, aby porozmawiać nie tylko o grzybach, ale także o ich niecodziennych zastosowaniach. Gościem Przemysława Białkowskiego w videokaście Zielonej Interii był prof. Sławomir Bakier z Politechniki Białostockiej.
Do tej pory opisano aż 150 tys. różnych gatunków grzybów. Ta liczba robi wrażenie, ale z czasem na pewno jeszcze wzrośnie. W Polsce występuje około 3 tys. różnych gatunków tych organizmów, a tylko w samej Puszczy Białowieskiej odnotowano ich 1,7 tys.
Jak przypomina prof. Sławomir Bakier, królestwo grzybów zostało wyodrębnione w przyrodzie dopiero w XXI w. To stosunkowo późno. Wcześniej grzyby należały do królestwa roślin, ale ta klasyfikacja została zmieniona.
Czy grzyby to "jednonodzy mordercy"?
- Wszystkim grzyby się kojarzą z kapeluszem i nóżką, na której stoją. Często używa się w stosunku do grzybów określenia "jednonodzy mordercy" ze względu na to, że mamy wśród nich gatunki silnie trujące - zauważa prof. Bakier. - Zwrócę jednak uwagę, że odsetek roślin silnie trujących jest podobny jak u grzybów. W związku z powyższym one nie zasłużyły na to, żeby tak je traktować - dodaje ekspert.
W niektórych miejscach na świecie, szczególnie w Azji: Chinach, Korei, Japonii, grzyby są bardzo cenione. Jest wiele gatunków, które mają zastosowanie w medycynie i są traktowane jako grzyby lecznicze.
Popularna huba to tak naprawdę setki gatunków grzybów
Prof. Bakier zwraca także uwagę na grzyby poliporoidalne, czyli gatunki występujące na drzewach i martwym drewnie. - Powszechnie nazywamy to hubą, ale tych hub jest kilkaset gatunków i należy je rozróżniać. One mają różne właściwości - zaznacza ekspert.
- Bardzo często ten grzyb jest zakamuflowany w drewnie. Współżyje z drzewem 20 lat po to, żeby to drzewo na koniec zabić w momencie kiedy jest słabsze i wytworzyć owocniki - informuje prof. Bakier.
Grzyby to jednak również maleńkie organizmy, które można zidentyfikować wyłącznie pod mikroskopem. Są też gatunki, które dają się rozpoznać wyłącznie dzięki charakterystycznym substancjom chemicznym czy badaniom genetycznym.
- Dzisiaj wiele ułożonych w królestwie grzybów gatunków jest przekwalifikowywanych na podstawie badań genetycznych - zauważa ekspert.
Grzyby pomogą leczyć raka?
Naukowcy cały czas badają nie tylko różne gatunki grzybów, ale także nowe możliwości i zastosowania tych wyjątkowych organizmów. Badacze z Politechniki Białostockiej i Uniwersytetu Białostockiego pracują na przykład nad przydatnością grzybów w medycynie, a dokładniej - leczeniu nowotworów.
- Mieliśmy możliwość zaaplikowania wyciągów z korzeniowca sosnowego i sprawdzenia go w warunkach in vitro i in vivo (na zwierzętach). Okazało się, że rzeczywiście działanie to występuje. Mamy już zarejestrowany patent europejski - mówi prof. Bakier.
