Nowy raport klimatyczny. Ubiegły rok był pełen anomalii

W 2021 r. Europa doświadczyła najcieplejszego lata w historii, choć rok 2021 jako cały nie był najgorętszy - ani dla Europy, ani dla świata.

Zeszłoroczne lato w Europie było najgorętsze w historii
Zeszłoroczne lato w Europie było najgorętsze w historiiLarry Downing/ReutersAgencja FORUM

Copernicus Climate Change Service (C3S) opublikował raport, w którym analizuje zmiany klimatyczne zachodzące w Europie i na świecie w 2021 r. Wynika z niego, że Europa doświadczyła najcieplejszego lata w historii - towarzyszyły temu wielkie powodzie w Europie Zachodniej oraz susza w basenie Morza Śródziemnego, choć cały rok 2021 nie był najgorętszy - ani dla Europy, ani dla świata.

Raport potwierdza, że w skali globalnej ostatnie siedem lat było najcieplejsze w historii pomiarów - czyli od połowy XX w. Przy czym wśród tych siedmiu gorących lat rok 2021 należał do najchłodniejszych.

Rok 2021 nie był najgorętszy, ale lato - już tak

Średnia globalna temperatura powierzchni morza w roku 2021 była szóstym lub siódmym najcieplejszym rokiem od momentu rozpoczęcia pomiarów w 1850 roku. Jednak w porównaniu z poziomem sprzed epoki przemysłowej na całym świecie nastąpił wyraźny wzrost temperatury, zarówno na lądzie, jak i na morzu - przy czym globalna temperatura powietrza na powierzchni Ziemi wzrosła o 1,1-1,2 st. C.

Zjawiska La Nina na początku i pod koniec roku oznaczały, że średnie globalne temperatury powierzchni morza w 2021 r. były chłodniejsze na całym świecie niż w ostatnich latach, co wpłynęło również na temperatury powietrza na lądzie i w oceanie.

W roku 2021 globalny poziom morza nadal się podnosił; całkowity wzrost od 1993 r. wynosi około 9 cm. Najnowsze skonsolidowane dane, obejmujące okres do końca 2020 r., wskazują, że lądolody Grenlandii i Antarktydy nadal tracą masę.

Europa doświadczyła roku pełnego kontrastów

"Podczas gdy roczna temperatura powietrza na powierzchni Ziemi w 2021 r. była tylko o około 0,2 st. C wyższa od średniej z lat 1991-2020 i znajdowała się poza 10 najcieplejszymi latami w historii, [to] roczna temperatura powierzchni morza w niektórych częściach Morza Bałtyckiego i Śródziemnego była najwyższa co najmniej od 1993 r." - napisali autorzy raportu.

Naukowcy ustalili, że wiosna w Europie była chłodniejsza niż zazwyczaj. W niektórych częściach Europy obserwowano wczesne nadejście wiosny, po którym nastąpiły późne przymrozki. Z kolei lato przyniosło rekordowe temperatury, a także silne i długotrwałe fale upałów oraz duże powodzie. W czerwcu i lipcu temperatury powierzchni morza również były wyjątkowo wysokie, a w niektórych częściach Bałtyku nawet o 5 st. C wyższe od średniej.

Rok 2021 był rokiem ekstremalnym, ze względu na najgorętsze lato w Europie, fale upałów w basenie Morza Śródziemnego, powodzie oraz susze wiatrowe w Europie Zachodniej. Uświadamia to, że zrozumienie ekstremów pogodowych oraz klimatycznych staje się coraz bardziej istotne dla kluczowych sektorów społecznych.
Carlo Buontempo, dyrektor Copernicus Climate Change Service
Przemysław Białkowski podcast: KlimatStowarzyszenie Program Czysta PolskaStowarzyszenie Program Czysta Polska