Chiny pionierami w produkcji czystej energii. Zarabiają na tym krocie

Analiza Carbon Brief wykazała, że czysta energia przyczyniła się do około 26% z całkowitego wzrostu PKB Chin w 2024 roku, co oznacza, że tempo, w jakim rósł jej wkład we wzrost gospodarczy kraju było trzykrotnie wyższe, niż w przypadku innych branż.

Kluczową rolę odgrywają w tym procesie tzw. „nowe trzy” gałęzie przemysłu czystej energii - fotowoltaika, pojazdy elektryczne (EV) oraz baterie. Według danych, produkcja i inwestycje w tych branżach wygenerowały trzy czwarte całkowitej wartości dodanej sektora, przyciągając ponad połowę wszystkich inwestycji. Zeroemisyjne pojazdy w 2024 roku stanowiły 41 proc. całego rynku. To zdecydowanie więcej, niż rok wcześniej. W 2023 r. stanowiły one 32 proc. wszystkich nowych pojazdów na chińskim rynku. Ten dynamiczny wzrost wskazuje, że elektromobilność nie tylko przyczynia się do redukcji emisji, ale również staje się jednym z głównych filarów chińskiej transformacji gospodarczej.

W 2024 roku inwestycje w sektor czystej energii osiągnęły wartość około 6,8 biliona juanów (około biliona dolarów), co oznacza wzrost o 7% w porównaniu z rokiem poprzednim. Równocześnie produkcja dóbr i usług w tym sektorze wzrosła o 21%, osiągając wartość również około 6,8 biliona juanów.

Te wyniki wynikają z dużych inwestycji w nowe moce produkcyjne oraz rosnącego popytu na technologie dekarbonizacyjne. Fotowoltaika, jako jeden z kluczowych segmentów, wygenerowała 2,8 biliona juanów, a inwestycje w projekty związane z budową mocy wytwórczych sięgnęły około 1 biliona juanów. 

Eksport komponentów fotowoltaicznych osiągnął wartość 0,6 biliona juanów, co świadczy o konkurencyjności chińskiego sektora na arenie międzynarodowej. Według dostępnych danych, Chiny zainstalowały rekordowe 277 GW łącznej mocy nowych generatorów słonecznych, co stanowi wzrost o 28% w stosunku do poprzedniego roku, a rozwój zarówno dużych instalacji centralnych, jak i rozproszonych systemów fotowoltaicznych napędza dalsze wzrosty.

Oprócz fotowoltaiki, znaczący udział w strukturze czystej energii mają również energetyka wiatrowa, wodna i jądrowa. Łącznie te źródła odpowiadają za około 14% wartości sektora, dodając do chińskiego PKB 1,9 biliona juanów. W sektorze energetyki wiatrowej, mimo spadku inwestycji w morskie farmy wiatrowe - które zanotowały spadek o 44% - rozwój projektów lądowych utrzymuje się na stabilnym poziomie, a energia jądrowa notuje dynamiczny wzrost, z blisko 50% wzrostem inwestycji, co zapowiada zwiększenie mocy wytwórczych w najbliższych latach.

Ponadto, systemy przesyłu oraz magazynowania energii, w tym inwestycje w baterie, elektrolizery, czy szczytowo-pompowe elektrownie wodne, przyczyniły się do 9% wartości sektora, notując wzrost o 19%. Rozbudowa infrastruktury przesyłowej, umożliwiającej integrację rosnących mocy odnawialnych z krajową siecią energetyczną, jest kluczowym elementem strategii dekarbonizacyjnej Chin.

Transport kolejowy stanowi również istotny element chińskiego sektora czystej energii, odpowiadając za 14% jego wartości. W 2024 roku dodano 3000 km nowych linii kolejowych, a całkowita długość działającej sieci osiągnęła 162 tysiące km. Rozbudowa infrastruktury kolejowej, w tym modernizacja i rozwój systemów szybkiego transportu, wspiera rozwój całej gospodarki i przyczynia się do zmniejszenia emisji związanych z transportem.

Ponadto, rozwój systemów przesyłu energii, obejmujący budowę nowoczesnych linii przesyłowych o ultra wysokim napięciu, umożliwia efektywną dystrybucję energii odnawialnej na terenie całego kraju. W 2024 roku zrealizowano kluczowe projekty, łącząc regiony o dużej produkcji energii odnawialnej z głównymi centrami konsumpcji, co znacząco poprawia stabilność i efektywność krajowej sieci energetycznej.

Mimo imponujących wyników, sektor czystej energii w Chinach stoi przed szeregiem wyzwań. Jednym z problemów jest deflacja oraz nadpodaż mocy produkcyjnych w niektórych segmentach, na przykład w produkcji paneli fotowoltaicznych, gdzie nominalna wartość spadła o 41%. Dodatkowo, ograniczenia w przesyle energii wynikające z przepustowości sieci oraz słaba rentowność niektórych podsektorów, takich jak produkcja baterii, mogą hamować dalszy wzrost. W odpowiedzi na te wyzwania, chińskie władze planują wprowadzenie nowych polityk, które mają na celu zarówno poprawę efektywności produkcji, jak i rozwiązanie problemu nadpodaży. Nowy plan pięcioletni, obejmujący lata 2026-2030, będzie kluczowy dla przyszłości sektora, ustalając ambitne cele dekarbonizacyjne i inwestycyjne, które mają utrzymać dynamiczny rozwój technologii odnawialnych.

Rząd Chin, zdając sobie sprawę z kluczowego znaczenia czystej energii dla wzrostu gospodarczego, włączył sektor do swoich strategii rozwojowych. Wzrost inwestycji przed końcem obecnego planu pięcioletniego (2021-2025) oraz wsparcie ze strony Narodowej Komisji Rozwoju i Reform (NDRC) mają na celu nie tylko zwiększenie mocy produkcyjnych, ale także poprawę rentowności całego sektora. Działania te są niezbędne, aby utrzymać przewagę konkurencyjną Chin na globalnym rynku czystej energii, a także aby sprostać rosnącym wyzwaniom związanym z ochroną środowiska.

Rekordowy udział czystej energii w PKB Chin, który po raz pierwszy przekroczył 10%, stanowi dowód na fundamentalną przemianę gospodarki kraju. Rozwój technologii dekarbonizacyjnych, wzrost inwestycji oraz dynamiczny wzrost produkcji dóbr i usług w tym sektorze nie tylko napędzają chińską gospodarkę, ale również mają potencjał do przyspieszenia globalnej transformacji energetycznej. Doświadczenia Chin, które dzięki ambitnym inwestycjom i silnemu wsparciu państwa osiągają znaczące postępy, mogą służyć jako model dla innych państw dążących do ograniczenia emisji CO₂ oraz zmniejszenia zależności od paliw kopalnych.

Według analizy Carbon Brief, sektor czystej energii przyczynił się w 2024 roku do 17% nominalnego wzrostu PKB, co pokazuje, że technologie odnawialne oraz rozwiązania z zakresu elektromobilności stają się jednym z głównych motorów wzrostu gospodarczego. W miarę jak Chiny zwiększają swoje zdolności produkcyjne i poprawiają efektywność energetyczną, sektor ten będzie miał kluczowe znaczenie nie tylko dla krajowej, ale i globalnej transformacji energetycznej. To strategiczne podejście umożliwi ograniczenie emisji CO₂ na skalę światową i przyczyni się do realizacji celów porozumień klimatycznych.