Zasadź polskie zioła we własnym ogrodzie. Które są najlepsze?

Rośliny lecznicze w Polsce od pokoleń przynoszą korzystne rozwiązania w leczeniu wielu schorzeń i stanów chorobowych. Są źródłem cennych witamin niezbędnych dla organizmu. 

Pobudzają metabolizm, polepszają samopoczucie, pomagają w przypadku nadciśnienia oraz w leczeniu przeziębienia, a także radzą sobie z problemami żołądkowymi, bólami reumatycznymi oraz stresem.

Rośliny lecznicze od dawna są bazą wielu leków dostępnych w aptekach. Na świecie poznano około 2500 gatunków takich roślin. W Polsce jest ich około 400, a w praktyce stosowanych jest około 200. Zdecydowana większość z nich to rośliny naczyniowe, nieliczne należą do paprotników, porostów i glonów.

Wybór ziół leczniczych do ogrodu jest ogromny i obejmuje gatunki zarówno jednoroczne, jak i wieloletnie. Znaczna część popularnych ziół ogrodowych może być podstawą domowej apteczki, z której w razie potrzeby można czerpać świeże liście do naparów, maseczek, inhalacji czy nalewek.

Zioła lecznicze można wysiewać z nasionek, ale gotowe rośliny w doniczkach sprawiają mniej kłopotu i umożliwiają łatwiejszą aranżację ogrodu. Wybierając nasiona pamiętaj, by uważnie sprawdzić na opakowaniu, w jakich miesiącach możesz je wysiać i po jakim czasie liczyć na zbiory.

Najpopularniejsze zioła lecznicze jednoroczne do ogrodu to:

Najpopularniejsze zioła lecznicze wieloletnie do ogrodu to:

Ostropest plamisty pochodzi z rodziny astrowatych, a wyglądem przypomina oset. Charakterystyczne dla tej rośliny są fioletowe kwiaty i kłujące liście. Ze względu na wachlarz cennych składników i właściwości lecznicze w medycynie wykorzystywane są owoce ostropestu.

Najistotniejszym działaniem farmakologicznym ostropestu jest jego korzystny wpływ na wątrobę. Po ostropest plamisty warto sięgnąć, kiedy przeszliśmy antybiotykoterapię, cierpieliśmy z powodu zatrucia lub spożywamy alkohol.

Stanowisko uprawy ostropestu plamistego powinno być nasłonecznione z przepuszczalną glebą. Ostropest nie lubi zbyt dużej wilgoci w podłożu. Owoce ostropestu zbiera się w momencie zasychania - pod koniec sierpnia lub we wrześniu.

Bluszczyk kurdybanek to roślina należąca do rodziny jasnotowatych. Występuje w całej Europie, w umiarkowanych strefach Azji, na Syberii oraz w Ameryce Północnej. Roślina ma wysokość od 10 do 20 cm.

Działanie i zastosowanie bluszczyka jest bardzo szerokie. Ziele to jest stosowane na pobudzenie trawienia, działa wspomagająco przy nieżytach oskrzeli, kaszlu czy astmie, a także niweluje problemy skórne (rany, wrzody i trądzik). W roślinie obecne są garbniki, żywice, cholinę, witaminy i sole mineralne.

Bluszczyk kurdybanek najlepiej rośnie na żyznym i wilgotnym podłożu. Kurdybanka można jeść, zaparzać, a także stosować zewnętrznie, w postaci okładów czy kąpieli.

Kwiaty rumianku to jedna z najbardziej znanych i zarazem popularnych roślin wykorzystywanych do lecznictwa. Wysuszony rumianek pospolity stanowi surowiec do naparów i herbat, które wykorzystywane są na wiele sposobów. Rumianek wykazuje liczne właściwości przeciwzapalne, przyśpieszające gojenie ran, przeciwbakteryjne i neutralizujące toksyny, a także pobudzające przemianę materii w skórze.

Nasiona rumianku wysiewamy jesienią lub wiosną na miejsce stałe. Rumianek nie ma zbyt dużych wymagań glebowych. Stanowisko powinno być dobrze nasłonecznione i niezbyt wilgotne.

Mniszek lekarski powszechnie uważany jest za chwast i szkodnik pól, jednak ma wiele dobroczynnych właściwości m.in. działa moczopędnie, oczyszcza organizm, wspomaga pracę wątroby, stabilizuje poziom cukru w organizmie, a nawet pomaga w leczeniu nowotworów. Mniszek pospolity możemy spożywać w postaci naparów czy nalewek.

Uprawa mniszka jest bardzo łatwa. Zioło to możemy uprawiać zarówno bezpośrednio w gruncie w ogrodzie, jak i na balkonie lub tarasie w skrzynce albo donicy. Mniszek wymaga umiarkowanego, ale regularnego podlewania, zwłaszcza w czasie letnich upałów.

Dziurawiec zwyczajny zawiera wiele substancji czynnych o różnych właściwościach farmakologicznych, dzięki temu surowiec znajduje różne zastosowania w terapii. Dziurawiec można stosować w schorzeniach dróg żółciowych i żołądka, w stanach zapalnych błony śluzowej jelit i żołądka, a także przy zmniejszonym wydzielaniu soków trawiennych, braku apetytu, bólach brzucha, biegunce i wzdęciach. Ułatwia też gojenie ran, oparzeń, owrzodzeń i odmrożeń.

Dziurawiec zwyczajny zaleca się uprawiać na stanowiskach słonecznych. Roślina nie ma dużych wymagań względem podłoża - toleruje różne typy gleb. Optymalne są jednak podłoża lekkie lub średnio zwięzłe, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne o lekko kwaśnym odczynie.

Mięta to jeden z bardziej cenionych środków leczniczych w medycynie. Mięta w formie naparu lub olejku ułatwia trawienie i przyswajanie pokarmów, łagodzi stan zapalny błony śluzowej jamy ustnej, pomaga pozbyciu się łupieżu oraz ma działanie antywirusowe i antybakteryjne.

Stanowisko do uprawy mięty powinno być słoneczne i ciepłe, odchwaszczone i osłonięte na zimę. Mięta wymaga gleby lekkiej, wilgotnej, lekko zasadowej i przepuszczalnej. Zbiór ziela mięty pieprzowej prowadzi się od połowy czerwca do sierpnia.

Lipa to roślina, której właściwości lecznicze powinny docenić zwłaszcza osoby zmagające się z bólem gardła czy katarem. Herbata z lipy to sprawdzony sposób na te dolegliwości. Ponadto napar z lipy zmniejsza napięcie mięśni gładkich, dlatego zaleca się go przy zaburzeniach trawienia i zaburzeniach metabolicznych.

Lipa może rosnąć na stanowiskach słonecznych lub w półcieniu - w miejscach nieosłoniętych od wiatru. Preferuje gleby przepuszczalne, piaszczysto-gliniaste i zasobne.

Zdrowotne właściwości babki lancetowatej znane są już od starożytności. Roślina jest bogata we flawonoidy, garbniki, fitosterole, kwasy organiczne i związki mineralne. Liczne badania dowodzą, że napar z babki lancetowatej działa przeciwgorączkowo, przeciwkaszlowo, przeciwzapalnie, przeczyszczająco i ma zbawienny wpływ na prawidłowego funkcjonowanie trzustki.

Babkę lancetowatą uprawiana się wyłącznie z siewu nasion wprost do gruntu. W uprawie babki lancetowatej musimy pamiętać o regularnym spulchnianiu międzyrzędzi, odchwaszczaniu i nawadnianiu. Liście babki lancetowatej zbiera się w czasie kwitnienia - w maju lub czerwcu.

Melisa lekarska to jedno z najbardziej znanych ziół leczniczych. Melisa ma właściwości uspokajające. Ponadto wypicie herbaty z melisy wspomaga koncentrację oraz poprawia pamięć, a regularne stosowanie obniża cholesterol we krwi. Oprócz tego melisa przynosi ukojenie w bólu głowy, a nawet w bólach migrenowych. Liście melisy pomagają też na problemy z trawieniem.

Melisa lekarska najlepiej rośnie na ciepłych, słonecznych i osłoniętych od wiatru stanowiskach. Melisa wymaga gleby żyznej i dostatecznie wilgotnej, ale jednocześnie dość lekkiej i przepuszczalnej, ciepłej i dobrze spulchnionej. Ziele melisy zbiera się w sezonie dwukrotnie. Pierwszy raz tuż przed kwitnieniem rośliny (na początku czerwca), a drugi po kwitnieniu (pod koniec sierpnia), ścinając pędy kilka centymetrów nad ziemią. Pojedyncze liście można zaś zbierać przez cały sezon.

Zobacz też: