Rumianek
Aktualizacja
Rumianek (Matricaria) to nazwa odnosząca się do kilku gatunków roślin z rodziny astrowatych, które są cenione za swoje właściwości lecznicze. Najbardziej znany gatunek rumianku to rumianek pospolity (lekarski) stosowany w medycynie ziołowej.
Rumianek - najważniejsze informacje
Rodzaj:
rumianek
Rodzina:
astrowate
Rząd:
astrowce
Gromada:
rośliny naczyniowe
Królestwo:
rośliny
Gdzie rośnie rumianek?
Rumianek to rodzaj roślin jednorocznych występujących w strefie klimatu umiarkowanego na półkuli północnej. Rosną one dziko w:
- Ameryce Północnej;
- północnej Afryce;
- Europie;
- Azji (z wyjątkiem Archipelagu Malajskiego i Indochin).
Rumianek został też introdukowany w niektórych regionach półkuli południowej (w Ameryce Południowej czy w Australii) i w strefie międzyzwrotnikowej. W Polsce występują najbardziej rozpowszechniona gatunki rodzaju — rumianek pospolity i rumianek bezpromieniowy.
Jak wygląda rumianek?
Gatunki z rodzaju rumianek to rośliny osiągające wysokość ok. 25-30 cm. Nieliczne okazy dorastają nawet do 80 cm.
- Korzeń: korzeń główny grubszy od innych, palowy.
- Łodygi: zielne, wzniesione lub podnoszące się, rzadziej płożące. Mogą być rozgałęzione lub nie. Pojedyncze lub jest ich kilka bądź kilkanaście.
- Liście: skrętoległe, siedzące. Nasada blaszki pochwiasto lub uszkowato obejmuje łodygę. Blaszka o kształcie łopatkowatym do jajowatego, 2- lub 3-krotnie pierzastodzielna, jej końcowe fragmenty są równowąskie lub całobrzegie, często lekko podwinięte.
- Kwiaty: cechują się charakterystycznym zapachem. Są zgromadzone w koszyczki zebrane pojedynczo na szczytach gałązek. Czasem tworzą luźne kwiatostany złożone, w których szypułki kwiatów wyrastają na różnej wysokości i dorastają mniej więcej do tej samej wysokości. Okrywa kwiatów półkolista do miseczkowatej, osiąga średnicę od 5 do 15 mm. Listki są liczne, na brzegach błoniaste. Tworzą 3-4 rzędy. Kwiaty języczkowate białe, rurkowate żółte. Dno koszyczka puste w środku, mocno wypukłe.
Popularne odmiany rumianku
Rodzaj rumianek obejmuje 5 gatunków roślin, m.in.:
- rumianek bezpromieniowy (Matricaria discoidea) — to roślina jednoroczna nazywana również maruną, rumiankiem cygańskim i rumiankiem amerykańskim. Rośnie dziko w Ameryce Północnej i na azjatyckim Dalekim Wschodzie. Powszechnie występuje również w Europie, gdzie została sprowadzona w XIX wieku. Można ją spotkać również w niektórych obszarach Afryki i na Nowej Zelandii. W Polsce jest uznawana za epekofita.
- rumianek pospolity (Chamomilla recutita) — to roślina jednoroczna o delikatnej, lekko rozgałęzionej u górze łodydze, na której końcu wyrastają koszyczki kwiatów. Osiąga wysokość 10-50 cm. Rośnie jako chwast zarówno na glebach gliniastych, jak i piaszczystych. Można ją spotkać na polach, zboczach gór i nieużytkach rolnych.
Ciekawostki o rumianku
- Słowo „chamomila” (rumianek) wywodzi się od greckich słów „chamos” i „melos”, które po przetłumaczeniu na język polski oznaczają „ziemne jabłko”. Nazwa ta prawdopodobnie ma związek z lekko słodkim, specyficznym zapachem rumianku.
- Rumianek wraz z innymi ziołami (miętą pieprzową, nagietkiem i szałwią) uprawiano w wiejskich ogródkach już w XIX wieku.
- Rumianek lekarski cechuje się szerokim zakresem aktywności biologicznej, która wynika z zawartości olejków eterycznych (zwłaszcza α-bisabololu, farnezenu, myrcenu), flawonoidów (m.in. kwercetyny), kwasów fenolowych i polisacharydów śluzowych.
- Koszyczki rumianku pospolitego stanowią surowiec zielarski, który po wysuszeniu wykorzystuje się w zastosowaniach medycznych i kosmetycznych.
- Naturalne środki lecznicze na bazie kwiatów rumianku zaleca się przyjmować przy zaburzeniach działania układu pokarmowego. Ten naturalny surowiec pomaga łagodzić m.in. wzdęcia, biegunki, niestrawność, zaparcia czy brak apetytu.
- Preparaty z rumiankiem można stosować w celu zmniejszania nadmiernej nerwowości związanej z nerwicą, bezsennością czy stanami lękowymi.
- Po ziołowe produkty z rumiankiem warto sięgnąć przy zapaleniach pęcherza o różnej etiologii.
- Maści z rumiankiem rekomenduje się aplikować na dolegliwości skórne — trudno gojące się rany, oparzenia, odleżyny czy owrzodzenia.
- Kwiaty rumianku bezpromieniowego były wykorzystywane przez ludność rdzenną zachodniej Montany do konserwowania jagód i mięsa.
