Przetaczniki do ogrodu. Byliny, które kwitną do przymrozków
Oprac.: Tomasz Wróblewski
Szukasz bezproblemowej rośliny, która będzie stanowić kolorową alternatywę dla szałwii omszonej? Chcesz posadzić na rabacie kwiaty, które będą przyciągać zapylacze, a jednocześnie wspaniale ozdobią przestrzeń? Przetacznik sprawdzi się doskonale. Ta bylina kwitnie już od wiosny aż do przymrozków! Dowiedz się, jak ją pielęgnować, aby pięknie wyglądała cały sezon.
Spis treści:
Jak wygląda przetacznik? Odmiany
Przetacznik, łac. Veronica, jest wieloletnią byliną. Wiele jego gatunków występuje powszechnie na terenie Europy, Azji czy Ameryki Północnej. Dlatego też bez problemu ta roślina jest w stanie przetrwać polskie warunki i nie wymaga specjalnej pielęgnacji.
Wygląd tej byliny różni się nieco w zależności od gatunku.
- przetacznik ożankowy — jest pospolity na terenach nizinnych. Wytwarza pojedynczą łodygę, na której znajdują się dwa odgałęzienia z kwiatami. Całość może mieć od 10 do 40 cm wysokości. Kwiaty są zebrane w luźne grona. Zazwyczaj mają 4 płatki i błękitny kolor. Gatunek kwitnie od maja do sierpnia. Jest miododajny;
- przetacznik kłosowy — najbardziej popularny wśród ogrodników ze względu na wysokie walory dekoracyjne. Tworzy wzniesione łodygi o długości do 50 cm. U góry wyrastają kwiaty zebrane w gęste grona. Są także mocno ściśnięte, dzięki czemu z daleka przyciągają wzrok. Występują w różowym, białym lub intensywnie niebieskim kolorze;
- przetacznik perski — przez wiele lat uznawany za chwast. Tworzy okazałą, rozgałęzioną łodygę, na której wyrastają pojedyncze kwiaty zebrane w kątach liści. Zazwyczaj mają jasnoniebieski kolor. Ten gatunek łatwo się ukorzenia przez odkłady;
- przetacznik bluszczykowy — wyjątkowy gatunek, który tworzy płożące łodygi. Zazwyczaj osiągają długość do 50 cm. W pachwinach liści wyrastają kwiaty, które mają jasnoniebieski kolor i białawy środek;
- przetacznik długolistny — to kolejny gatunek, który jest chętnie uprawiany jako roślina ozdobna. Tworzy długie łodygi do 150 cm wysokości, które są rozgałęzione w górnej części. Na szczycie powstają kwiaty zebrane w grona o długości nawet do 15 cm! Są mniej zwarte niż u przetacznika kłosowego, ale równie dekoracyjne. Mają niebiesko-fioletowy kolor;
- przetacznik goryczkowy — roślina ozdobna o oryginalnym pokroju. Tworzy pędy o wysokości 30-60 cm, na których wyrastają kwiaty zebrane w luźne grona. Mają jasnoniebieski kolor i ciemne żyłki. Przyciągają pszczoły.
Cechą wspólną dla przetaczników jest to, że tworzą gęste rozety liści przy ziemi.
Przetacznik w ogrodzie. Gdzie sadzić bylinę?
Przetaczniki mogą stanowić świetną alternatywę dla popularnych szałwii omszonych, a także dla lawendy. Opisywane rośliny tworzą wyprostowane, sztywne pędy zakończone kolorowymi kwiatami, które z daleka przyciągają wzrok. Łodygi są twarde, a więc nie uginają się pod wpływem wiatru. Świetnie się sprawdzają jako podpora dla innych roślin, które mają delikatne łodyżki, np. dla gipsówki czy kocimiętki.
Przetaczniki można sadzić także w towarzystwie innych roślin, np.:
- róż — gatunki przetaczników o wysokości do 60 cm świetnie wypełnią dolne piętro i przysłonią gołe pędy krzewów. W rezultacie na rabacie nie będzie przerw i całość będzie wyglądała spójnie;
- kostrzewy sinej — to niska trawa o wyjątkowym, jasnym kolorze. Pięknie podkreśli fioletowe grona przetaczników!
- liliowców — tworzą gęste kępy intensywnie kwitnących kwiatów. Jeśli posadzisz za nimi przetaczniki, stworzysz dwupiętrową kompozycję, która z daleka będzie przyciągać wzrok.
Przetaczniki można sadzić nie tylko na środku rabaty, ale także przy jej brzegach. Na obwódkach dobrze będą wyglądać niskie odmiany, które wypełnią puste przestrzenie i osłonią ziemię przed promieniami słońca.
Uprawa przetacznika. Stanowisko, sadzenie, pielęgnacja, choroby
Przetacznik jest dość łatwy w uprawie ze względu na dość niskie wymagania. Jednak, aby pięknie rósł i obficie kwitł, warto pamiętać o kilku zasadach.
Roślina najlepiej radzi sobie na słonecznych stanowiskach. Wytwarza wówczas dużo kwiatów i nie ma problemów z chorobami grzybowymi. W zacienionych zakątkach może słabiej kwitnąć.
Gleba powinna być dostosowana do gatunku przetacznika. Np. kłosowy lubi przepuszczalne, suche, a nawet lekko kamieniste podłoże, goryczkowaty preferuje ziemię wilgotną, a np. bobowniczek rośnie wyłącznie nad brzegami strumieni czy przy płytkich sadzawkach. Aby zapewnić przetacznikowi dobre warunki do rozwoju, sprawdź dokładnie jaki gatunek kupujesz.
Przetaczniki najlepiej sadzić wiosną. Jednak można je umieszczać w gruncie także latem. Warto pamiętać wtedy o regularnym podlewaniu, inaczej roślina się nie przyjmie. Jeśli udało Ci się kupić przetacznika kłosowego, pamiętaj, aby do ziemi dodać piasek lub żwirek. Będzie stanowić drenaż i zapobiegnie zastojom wody w podłożu. Dodatkowo można wymieszać ziemię z kompostem, który wzbogaci glebę w cenne składniki odżywcze.
Przetaczniki należy sadzić w odstępach 30-40 cm, nie więcej niż 4-5 sadzonek na metr kwadratowy rabaty.
Rośliny należy podlewać regularnie, zwłaszcza w upalne dni. Ziemia powinna być lekko wilgotna, jednak nie mokra czy zbita, ponieważ przetaczniki zaczną gnić.
Kwiaty wymagają nawożenia. Na początku sezonu można sięgnąć po obornik granulowany i zasilić całą rabatę. W połowie lata warto nakarmić okazy preparatami z potasem i fosforem, które pobudzą rośliny do wypuszczania kwiatów. Nie używaj zbyt dużo naturalnej materii, ponieważ zawiera dużo azotu. Pod jego wpływem przetaczniki przestaną kwitnąć.
Ziemię wokół roślin należy wyściółkować np. kompostem, przerobionymi zrębkami drzewnymi czy korą ozdobną. Ta warstwa pomoże utrzymać wilgoć w glebie, dzięki czemu przetaczniki nie będą wysychać w upalne dni.
Przetaczniki dobrze zimują w gruncie. Jednak jeśli masz młode sadzonki, warto je zabezpieczyć dodatkową warstwą ściółki. Dzięki temu zmniejszysz ryzyko przemarznięcia nowych pędów.
Przetaczniki wytwarzają kwiaty, które utrzymują się na pędach przez kilka tygodni. Aby ponownie zakwitły w sezonie, trzeba usuwać przekwitnięte kwiatostany.
Jak przycinać przetacznika?
Przycinanie przetaczników jest bardzo proste. W tym celu należy:
- wziąć ostry sekator,
- chwycić suche kwiatostany,
- wykonać cięcie nad pierwszą parą liści.
Ten zabieg trzeba wykonać po przekwitnieniu roślin. Dzięki temu po kilku tygodniach przetaczniki ponownie wypuszczą kwiaty i będą wyglądać zachwycająco. Jeśli jednak chcesz je ususzyć i wykorzystać np. w bukietach, tnij rośliny w pełni kwitnienia.
Twoje przetaczniki bardzo się rozrosły? Możesz nieco skorygować kępę przez przycięcie pędów poniżej liści i nadać jej lekko półkolisty pokrój.
Czy przetacznik jest wieloletni?
Przetaczniki są roślinami wieloletnimi. Dzięki temu nie trzeba ich siać czy sadzić co roku. Dlatego też te gatunki są często wybierane na rabaty preriowe, które nie wymagają dużo pracy w trakcie sezonu.
Jednak po upływie kilku lat zdarza się, że kępa przetaczników zaczyna "łysieć" w środku. To znak, że czas na podzielenie rośliny na mniejsze sadzonki. W tym celu wykop całą bryłę z ziemi, a następnie szybkim ruchem szpadla podziel ją na 3 lub nawet 5 mniejszych części. Potem szybko wsadź wszystkie nowe przetaczniki na wybrane miejsca.
Wybierz przetaczniki do swojego ogrodu i urozmaić swoje rabaty!
