Ostrokrzew. Krzew z czerwonymi kulkami. Odmiany i uprawa
Oprac.: Tomasz Wróblewski
Ostrokrzew to roślina kojarzona przede wszystkim z Bożym Narodzeniem. Jej efektowne, zimozielone liście mogą jednak zdobić ogród przez cały rok. Uroku dodają im krwistoczerwone kuliste owoce, które szczególnie dobrze prezentują się na tle śniegu. Czy warto zasadzić ostrokrzew w ogrodzie? Jak go pielęgnować?
Spis treści:
Ostrokrzew. Odmiany krzewu, nie tylko z czerwonymi kulkami
Ostrokrzew jest rośliną, która występuje w Afryce, Azji Mniejszej oraz wokół basenu Morza Śródziemnego. W naturze przyjmuje formę sporej wielkości drzewa, ale w naszych warunkach rzadko przekracza 2 metry wysokości.
Mimo to dość dobrze znosi polski klimat, stanowiąc ozdobę niejednego ogrodu. Największą ozdobą ostrokrzewu są jego dekoracyjne liście, które utrzymują się na nim przez cały rok. Kwiaty pojawiają się od maja do czerwca, a owoce (zwykle jaskrawoczerwone) we wrześniu i utrzymują się aż do wiosny.
Odmian ostrokrzewu jest ponad 300. W Polsce najczęściej sadzi się ostrokrzew kolczasty (Ilex aquifolium) oraz ostrokrzew Meservy (Ilex meserveae). Inne, nieco mniej popularne gatunki ostrokrzewów to między innymi:
- ostrokrzew amerykański (Ilex opaca) - który ma zimozielone, kolczaste liście i jaskrawo czerwone owoce;
- ostrokrzew okółkowy (Ilex verticillata) - który ma bezlistne pędy pokryte zimą mnóstwem czerwonych jagód oraz jajowate, ostro zakończone liście;
- ostrokrzew japoński (Ilex pedunculosa) - o liściach bardzo podobnych do liści fikusa Benjamina i czerwonych owocach oraz najwyższej odporności na mróz ze wszystkich ostrokrzewów;
- ostrokrzew karbowanolistny (Ilex crenata), Znany również jako ostrokrzew bukszpanowy, który ma zimozielone, drobne, owalne, podobne do bukszpanu liście oraz czarne owoce.
Każdy z nich występuje dodatkowo w wielu odmianach. Dlatego w sklepach można znaleźć np. ostrokrzewy owocujące na żółto czy granatowo. Dostępny jest także ostrokrzew trójkolorowy, którego liście mogą mieć kremową lub srebrzystą obwódkę. Jeśli chcesz, aby krzew wyglądał w ogrodzie bardziej jak drzewko, możesz kupić ostrokrzew na pniu lub samodzielnie uformować go w ten sposób.
Ostrokrzew w ogrodzie. Czy to krzew zimozielony?
Ostrokrzew jest bardzo popularną rośliną ogrodową w naszej strefie klimatycznej. Cieszy się uznaniem przede wszystkim ze względu na swój atrakcyjny wygląd. Co istotne, wszystkie odmiany ostrokrzewu to rośliny zimozielone. Cieszą więc soczystymi barwami przez cały rok. W okresie zimowym można podziwiać nie tylko ich zazwyczaj ciemnozielone liście, ale również owoce, którymi krzewy nierzadko są wręcz obsypane. Aby jednak ostrokrzew mógł zakwitnąć, a następnie owocować, należy pamiętać, by sadzić obok siebie rośliny męskie i żeńskie. W przeciwnym razie pozostanie Ci tylko podziwianie liści tych efektownych krzewów.
Ostrokrzew może być sadzony samodzielnie lub w grupach, także jako żywopłot. Nadaje się także do uprawy w donicach i prowadzenia jak drzewko. To wszechstronna roślina, która sprawdzi się w każdym ogrodzie. Co więcej, nie jest bardzo wymagająca w zakresie warunków czy pielęgnacji!
Ostrokrzew w ogrodzie. Sadzonki, uprawa, cięcie, wymagania
Jak dbać o ostrokrzew? Na szczęście nie jest to trudne. Należy tylko pamiętać o kilku zasadach.
- Stanowisko. Ostrokrzewy radzą sobie w niemal każdych warunkach, ale ważne, aby ich stanowisko było osłonięte od wiatru. Lubią miejsca nasłonecznione lub półcieniste. Ostrokrzew trójkolorowy i inne odmiany nietypowym zabarwieniem liści do prawidłowego rozwoju potrzebują większych ilości światła. Zbyt duże nasłonecznienie może jednak poparzyć liście.
- Podłoże. Ostrokrzew nie ma dużych wymagań glebowych. Ziemia powinna być dość przepuszczalna o obojętnym lub nieco kwaśnym odczynie (pH 5,5-6,5).
- Nawodnienie. Rośliny te lubią wilgotne powietrze i glebę. Dlatego ważne jest ich regularne podlewanie. Zapewnienie przepuszczalnego podłoża pomoże zapobiec przelaniu ostrokrzewu.
- Nawożenie. Ostrokrzewy potrzebują także substancji odżywczych dostarczanych wraz z nawozem. Najlepiej stosować nawóz uniwersalny do krzewów ozdobnych. Ważne, aby przestrzegać wytycznych producenta w zakresie częstotliwości stosowania preparatu i jego dawkowania.
Ostrokrzew nie ma żadnych szczególnych wymagań. Wystarczy wybrać mu odpowiednie stanowisko, a następnie pamiętać o podlewaniu i nawożeniu, aby cieszyć się pięknym wyglądem krzewu.
Choroby ostrokrzewu. Co robić, gdy gubi liście?
Ostrokrzew niestety nie jest całkowicie odporny na choroby czy szkodniki. Na co należy zwracać szczególną uwagę?
- Przylepnica szklarniowa. To szkodnik, który hamuje wzrost krzewów, negatywnie wpływa na ich wygląd oraz zanieczyszcza liście rosą miodową. Na niej natomiast szybko pojawiają się grzyby i liczne jajowate woreczki w kolorze białym (po stronie spodniej liści). Przylepnicę można zwalczać specjalnymi preparatami z olejem parafinowym w składzie.
- Miniarki. Są to owady, których larwy wygryzają miąższ z liści ostrokrzewu. Nadgryzienia powodują natomiast szare plamy na liściach.
- Choroby grzybowe. Mogą prowadzić nawet do zgnilizny korzeni, dlatego są groźne i wymagają stanowczej reakcji. Sygnałem występowania grzybów mogą być żółknięcie i opadanie liści lub brązowe i czarne plamy na liściach. Do zwalczania chorób grzybowych stosuje się specjalne preparaty chemiczne - fungicydy.
Niektórzy ogrodnicy zmagają się z sytuacją, w której ostrokrzew gubi liście. Przyczyn takiego stanu może być kilka. Jeśli liście najpierw żółkną lub ciemnieją, może to oznaczać chorobę grzybową. Czasami przyczyną gubienia liści przez ostrokrzew bywa jednak również nadmierne nasłonecznienie
Ostrokrzew zimą. Jak zadbać o roślinę?
Wiele odmian ostrokrzewu dobrze radzi sobie w temperaturach panujących w Polsce, także tych zimowych. Takie rośliny można bez problemu sadzić w ogrodzie. Jeśli chcesz, aby twoją posesję ozdobiła jedna z mniej odpornych odmian, warto posadzić ją w donicy. Da to możliwość przeniesienia do wnętrza na najchłodniejsze dni.
Przy silnych mrozach (poniżej -15°C), warto jednak zabezpieczyć wszystkie ostrokrzewy. Najczęściej w tym celu stosuje się agrowłókninę lub gałęzie drzew iglastych, dzięki którym można stworzyć otulające ‘kokony" wokół krzewów. Ryzyko przemarznięcia korzeni zmniejszy a to ściółka rozłożona wokół rośliny. To proste i niedrogie sposoby na to, aby upewnić się, że ostrokrzewy przetrwają całą zimę.
