Jak zrobić grzybnię z grzybów i drożdży? Idealne połączenie
Oprac.: Tomasz Wróblewski
Po grzyby można iść do sklepu, lasu lub… do własnego ogrodu! Jeżeli jednak odrobinę się postarasz, to te leśne przysmaki wyrosną także w twojej piwnicy, na strychu lub innym ciemnym i wilgotnym zakątku twojego domu. Tym, od czego musisz zacząć domową uprawę grzybów, jest kupienie lub samodzielne przygotowanie grzybni. Co to jest i jak zrobić grzybnię z grzybów i drożdży? Wyjaśniamy!
Czy można uprawiać grzyby w domu?
Grzyby można z powodzeniem wyhodować w domu i przydomowym ogródku. Możesz uprawiać ich różne gatunki, np.:
- pieczarki,
- boczniaki,
- borowiki,
- azjatyckie grzybki shitake,
- koźlarze,
- kurki,
- gąski zielonki.
Potrzebne są do tego odpowiednie warunki uprawowe, grzybnia oraz odrobina cierpliwości.
Co to jest grzybnia?
Grzybnia (łac. mycelium) to zwykle niewidoczna gołym okiem część grzyba, która składa się z długich, splątanych ze sobą, ale bardzo cienkich strzępek. Mają one mniej niż 1 mm średnicy. Jednocześnie bywa, że sięgają one wiele metrów w głąb ziemi.
Z grzybni powstają owocniki, czyli kapelusze grzybów. Umożliwia ona także rozmnażanie tych leśnych skarbów. Odbywa się to na skutek:
- rozpadu strzępek – mowa wtedy o rozmnażaniu wegetatywnym;
- połączenia dwóch różnych strzępek w tzw. grzybnię dikariotyczną o komórkach dwujądrowych – jest to rozmnażanie płciowe.
Grzybnia rozwija się pod powierzchnią podłoża, z którego wyrosną grzyby. By było to możliwe w lesie i w domu – np. w garażu, piwnicy, a nawet na okiennym parapecie – muszą zostać zapewnione jej odpowiednie warunki.
Uprawa grzybów w domu. Jakie warunki są dobre dla grzybni?
Grzybni uprawianej w domu należy zapewnić warunki zbliżone do tych, jakie panują w lesie. Grzyby rosną w wilgotnym poszyciu leśnym i dociera do nich niewiele słońca. Pojawiają się w lasach, gdy jest ciepło, pod koniec lata, i można zbierać je do pierwszych przymrozków. Dlatego sztuczne warunki do rozwoju grzybni zapewnisz jej, jeżeli umieścisz ją w pomieszczeniu:
- całkowicie ciemnym lub w takim, do którego dociera niewiele światła – niektóre grzyby w ogóle nie potrzebują promieni słonecznych do rozwoju;
- wilgotnym – jeżeli postawisz pojemnik z grzybnią w zbyt suchym pomieszczeniu, to składające się na nią strzępki uschną;
- ciepłym – temperatura, jaką należy zapewnić grzybni, zależy od gatunku uprawianego grzyba; może się ona wahać od ok. 12 do 25 °C;
- wentylowanym i mającym dostęp do świeżego powietrza – jest to niezbędne, aby stworzyć idealne warunki do owocowania grzybni.
Jak zrobić grzybnię z grzybów i drożdży?
Gotową grzybnię możesz kupić w sklepie lub przygotować ją samodzielnie. Potrzebujesz do tego jedynie:
- dużego, przejrzałego grzyba – np. borowika; im większy będzie jego kapelusz, tym lepiej; to właśnie w tej części grzyba znajduje się najwięcej zarodników grzybni;
- 7 łyżek świeżych drożdży;
- 6 łyżek cukru;
- 1 l wody;
- dużego słoika – o pojemności większej niż 1 l.
Jak zrobić grzybnię krok po kroku?
- Grzyba posiekaj na jak najdrobniejsze kawałki – możesz też go zmielić w maszynce do mięsa lub zblendować.
- Do czystego słoika wlej wodę, dodaj cukier, pokruszone świeże drożdże oraz rozdrobnionego grzyba – starannie połącz ze sobą wszystkie te składniki.
- Naczynie zamknij, jednak niezbyt szczelnie – by powietrze miało dostęp do jego wnętrza.
- Odstaw słoik na dwa tygodnie w ciepłe i zacienione miejsce.
Po tym czasie w naczyniu pojawi się ogromna ilość grzybni. Można ją rozcieńczyć w wodzie, by móc podlać nią większą powierzchnię podłoża.
Jak uprawiać grzyby ze swojej grzybni?
Przygotowanie grzybni to połowa sukcesu. By mogła ona dalej się rozwijać, a w efekcie zacząć owocować, musi znaleźć się na odpowiednim podłożu. Jego parametry powinny być zbliżone do parametrów leśnej gleby. Podłoże pod grzybnię można przygotować, łącząc ziemię ogrodniczą z torfem, korą drzew oraz ich igłami. Musi być ono przepuszczalne, lekkie i bogate w składniki odżywcze potrzebne grzybom do wzrostu.
Przygotowane podłoże można wysypać do drewnianych skrzynek. Następnie ziemię z torfem wystarczy zaszczepić, czyli podlać samodzielnie wyhodowana grzybnią.
Jak uprawiać grzyby ze swojej grzybni w przydomowym ogródku?
Grzyby w przydomowym ogródku należy uprawiać wokół drzew. Trzeba przy tym uwzględnić, jakie gatunki żyją ze sobą w symbiozie, a dokładnie między którymi zachodzi mikoryza. Dzięki temu będziesz mieć większe szanse na obfite grzybobranie, a drzewa zyskają lepsze warunki do wzrostu. I tak np.:
- borowiki najlepiej czują się w towarzystwie sosen i świerków oraz drzew liściastych – buków i dębów;
- koźlarze dobrze rosną obok topoli i osiki;
- grzybnia maślaków będzie dobrze owocować, jeżeli znajdzie się w pobliżu drzew iglastych – modrzewia, sosny i świerku.
Uprawę grzybów można rozpocząć od kwietnia do października. W tym celu w odległości od 0,3 do 2 m od drzewa trzeba wykonać kilka otworów. Powinny mieć one średnicę od 25 do 40 cm i głębokość 20 cm. Następnie wlewa się do nich grzybnię i zasypuje ją do poziomu gruntu. Grzyby pojawią się pod drzewem jeszcze w tym samym roku lub w następnym.
Jakie grzyby najłatwiej wyhodować w warunkach domowych?
Jeżeli dopiero rozpoczynasz przygodę z uprawą grzybów, pomyśl o wyhodowaniu popularnych pieczarek. Gatunek ten jest mało wymagający, jeżeli chodzi o warunki uprawowe. Podłoże zaszczepione grzybnią można pozostawić nawet w zupełnej ciemności i w pomieszczeniu, w którym panuje niższa temperatura – powinna ona wynosić od 12 do 20 °C. Dlatego pieczarki obficie owocują, gdy są uprawiane strychu, w piwnicach i garażach bez dostępu do światła słonecznego.
Amatorska uprawa grzybów nie jest ani trudna, ani kosztowna, a daje wiele satysfakcji. To także sposób na to, aby zawsze mieć pod ręką leśne przysmaki. Jeżeli odrobinę się postarasz, to grzyby z samodzielnie przygotowanej grzybni urosną zarówno w twoim ogrodzie, na balkonie, jak i w domu. Natomiast jeżeli liczysz na szybkie efekty, możesz kupić gotowy zestaw np. do hodowania pieczarek czy borowików w domu. Wtedy grzybobranie rozpoczniesz po kilku tygodniach od rozpoczęcia uprawy grzybów.
