Rusza projekt ochrony pszczół leśnych w Puszczy Augustowskiej

Projekt, który ma trwać kilka lat, będzie kosztować 2,8 mln zł i ma być finansowany w głównej mierze z środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w nadleśnictwach Augustów, Głęboki Bród, Płaska, Pomorze i Szczebra. 

Projekt nawiązuje do działań z lat 2014-2016, realizowanych w ramach projektu przywracania tradycji bartniczych, by ratować dziko żyjące pszczoły. Powstało wówczas m.in. ponad dwadzieścia barci i kłód bartnych. Z ich monitoringu wynika, że - w zależności od roku - są one zasiedlane przez pszczoły na poziomie od 15 nawet do 75 proc., a aktualnie zasiedlona jest prawie co druga kłoda bartna i barć.

- Pierwszy projekt miał charakter wybitnie edukacyjny. Obecny to projekt typowo "ochroniarski", dotyczący ochrony czynnej, działań mających poprawić istniejące i stworzyć nowe warunki dla tzw. zapylaczy. Ale bez pierwszego projektu, nie byłoby drugiego - twiedzi nadleśniczy  nadleśnictwa Augustów Adam Sieńko, od początku zaangażowany w oba przedsięwzięcia.

Partnerami projektu będą m.in. leśnicy z Baszkirii na Uralu, którzy w przeszłości dzielili się doświadczeniami z polskimi leśnikami, ucząc ich jak przygotowywać barcie i kłody bartne, by interesowały się nimi pszczoły oraz jak sprawować opiekę nad nimi.

Sieńko zaznaczył, że w nowym projekcie nadal są elementy związane z bartnictwem, np. instalacja w lesie bartnych kłód, ale też zakup stu uli, by na terenie pięciu nadleśnictw stworzyć sieć mini pasiek (po dwa, trzy ule), do których będą sprowadzone pszczoły rasy augustowskiej z jedynej w kraju, certyfikowanej pasieki prowadzącej czystą genetycznie linię M pszczoły augustowskiej.

Będą też na przykład budowane oczka wodne i wysiewane łąki kwietne z myślą o pszczołach. Nadleśnictwo Augustów przygotowuje się do przetargów na wykonanie kilkunastu oczek wodnych i przygotowanie gleby pod łąki kwietne, które będą wysiewane na wiosnę.

Według szacunków, w Polsce w naturalnej populacji pszczół linii M augustowska jest zaledwie 700-800 rodzin. Specjaliści zwracają uwagę, że pszczoła augustowska pełni m.in. rolę tzw. gatunku parasolowego, który znacząco wpływa na ochronę innych gatunków zapylaczy (m.in. trzmiele, osy, motyle czy chrząszcze), co zwiększa różnorodność biologiczną.

Sieńko przypomniał, że blisko rok temu sejmik województwa podlaskiego przyjął uchwałę, która na określonym terenie regionu dopuszcza utrzymywanie wyłącznie pszczół rasy środkowoeuropejskiej linii M (augustowska), z jednoczesnym zakazem utrzymywania pszczół innych ras i linii. Jak powiedział, to się pokrywa z obszarem, gdzie będzie realizowany projekt w Puszczy Augustowskiej.

Realizacja projektu ma zakończyć się w pierwszej połowie 2024 r. Oprócz działań ochronnych w ekosystemach leśnych, powstanie specjalna strona internetowa, która obejmie też informacje z pierwszego projektu dotyczącego bartnictwa. Odbywać się będą również konferencje, a także wydana zostanie książka "Bartnictwo i pszczelarstwo leśne ABC praktyka", w języku polskim, rosyjskim i angielskim.