Wygląda jak wielka wiewiórka, ale to nie ona. To nowy, dziwny krewny małp
Można powiedzieć, że dinozaury nie zdążyły jeszcze ostygnąć po swoim wyginięciu przed 66 milionami lat i już wtedy pojawił się na Ziemi nowy mieszkaniec. Mixodectes nie rzucał się w oczy, przypominał dużą wiewiórkę z puchatym ogonem i trudno nawet przypuszczać, że jest zapowiedzią wielkich zmian. Zapowiedzią nowej grupy zwierząt, która przejmie władzę nad światem - naczelnych, w tym małp i człowieka.
Zwierzę podobne do wiewiórki miałoby mieć coś wspólnego z nami, gorylami, szympansami czy koczkodanami? Cóż, nawet dzisiaj to żadna sensacja. Na terenach południowej Azji żyją wszak tupaje, zwane też wiewiórecznikami, które dawniej zaliczano do owadożernych (grupa ssaków z jeżami, kretami i ryjówkami), ale potem do prymitywnych naczelnych, a dzisiaj tupaje umieszcza się gdzieś pomiędzy nimi jako odrębny rząd ssaków.
W każdym razie te ssaki podobne do wiewiórek łączone są z najprymitywniejszymi naczelnymi, naszymi najdalszymi przodkami - mniej więcej takimi, jakimi były dawne naczelne takie jak Purgatorius. To zwierzę pojawiło się 66 milionów lat temu na terenie dzisiejszych Stanów Zjednoczonych.
66 milionów lat temu to moment, gdy znikają dinozaury jako dominująca grupa zwierząt lądowych. Katastrofa związana z uderzeniem asteroidy zmiata je z powierzchni Ziemi i kończy ich epokę. Zaczyna się epoka ssaków, które istniały już w mezozoiku, ale teraz dostają większe możliwości rozwoju.
Prymitywne naczelne zajęły miejsce dinozaurów
Wśród nich są dawne prymitywne naczelne. Pojawiają się właśnie 66 milionów lat temu jak zapowiedź nowych czasów. To nie tylko Purgatorius czy podobny raczej do kota Plesiadapis. To również zwierzęta takie jak Mixodectes, podobne do dużych wiewiórek.
"Scientific Reports" donosi o znalezisku tego zwierzęcia sprzed 66 milionów lat, a zatem ssaka, który pojawił się bezpośrednio po wyginięciu dinozaurów. Niemal od razu po nich. "To najbardziej kompletny szkielet Mixodectes pungens, jaki kiedykolwiek znaleziono. Ma pełne uzębienie, czaszkę, szkielet kręgosłupa z kończynami przednimi i tylnymi. Dorosły osobnik tego zwierzęcia został wykopany w San Juan w Nowym Meksyku w USA."
Zęby zwierzęcia sugerują jego wszystkożerność. Ssak musiał zjadać sporo roślin. Budowa ciała wskazuje na mocno nadrzewny tryb życia. To zapewne tam Mixodectes szukał owoców czy liści.
Osobnik z Nowego Meksyku pochodzi sprzed 62 milionów lat i waży 1,5 kg. Pokazuje, w którą stronę szła ewolucja zwierząt stanowiących punkt wyjścia dla późniejszych naczelnych. Uważa się, że Mixodectes to ssak spokrewniony z nimi, a także latawcami - szybującymi ssakami z Azji, do których należą lotokoty i łasicoloty.
Zdaniem paleontologów, Mixodectes żył podobnie jak lotokoty. Trzymał się drzew, sprawnie poruszał się po ich pionowych pniach (o jego szybowaniu na rozpiętych fałdach skóry nic nie wiadomo). Uzależnienie diety od liści pozwoliło zająć szybko wolne nisze pokarmowe wśród koron drzew, z których nie korzystali nawet inni przedstawiciele wczesnych naczelnych sprzed ponad 60 milionów lat.
To dlatego Mixodectes jest znacznie większy od innego prymitywnego naczelnego z tego okresu z Ameryki Północnej. To ssak zwany Torrejonia, podobny do tupai. Ona żywiła się przede wszystkim owocami, natomiast jej większy sąsiad stawiał na liście. To pozwoliło mu szybko zwiększyć ewolucyjnie masę ciała i rozmiary.
Tego dawnego ssaka włącza się do nadrzędu ssaków zwanego Euarchonta. Obejmuje on współczesne naczelne, ale także tupaje i latawce. Jakie miejsce w tej grupie i na drabinie ewolucyjnej zajmowały takie ssaki jak Mixodectes, jeszcze do końca nie wiadomo, ale odegrały rolę istotną. Możliwe, że bez nich by nas nie było.
Żyjemy na Planecie Małp. Co o nich wiesz? Sprawdź się [QUIZ]
