Rośnie w zaskakującym tempie. Odkryto, dlaczego Mt. Everest jest najwyższy
Oprac.: Katarzyna Nowak
Dlaczego Mount Everest jest najwyższą górą na świecie? Okazuje się, że to zasługa siły rzeki płynącej u podnóża Chomolungmy.
Jest wysoki na 8849 m n.p.m. Mount Everest, znany również jako Chomolungma (w języku tybetańskim) lub Sagarmāthā (w języku nepalskim) jest uznawany za najwyższą górę na Ziemi.
Wielki szczyt jest uważany przez geologów za anomalnie wysoki. Mount Everest jest wyższy od drugiego i trzeciego najwyższego szczytu na Ziemi o 250 m. Znaczną część tej anomalii można wyjaśnić - uważają naukowcy. Okazuje się, że odpowiada za to rzeka.
Rzeka podnosi Mount Everest
W regionie Mount Everestu istnieją nie tylko liczne lodowce, ale i interesujący pod względem geologicznym system rzeczny, który wpływa na podnoszenie materiału skalnego.
Naukowcy z University College London i China University of Geosciences na łamach czasopisma "Nature Geoscience" opublikowali wyjaśnienie tajemniczego procesu podnoszenia się Mount Everestu. Stwierdzono, że góra unosiła się na przestrzeni dziesiątek tysięcy lat (niemal 90 tys.) od 15 do nawet 50 m.
Aby rozwiązać zagadkę unoszenia się góry, naukowcy obserwowali rzekę Arun przepływającą na wschód od Mount Everest i która łączy się niżej z większym systemem rzeki Kosi.
Przez tysiąclecia Arun zmyła ogrom materiałów skalnych i tym samym wyrzeźbiła głęboki wąwóz wzdłuż swoich brzegów. W efekcie odciążona została płyta, na której wspiera się najwyższy szczyt świata.
Górna część rzeki Arun płynie na wschód na dużej wysokości, tworząc płaską dolinę. Następnie gwałtownie skręca na południe i łączy się z rzeką Kosi. Mamy do czynienia z gwałtownym obniżeniem wysokości. "Ta wyjątkowa topografia prawdopodobnie wiąże się z ekstremalną wysokością Everest" - powiedział dr Jin-Gen Dai z China University of Geosciences.
Sąsiednie szczyty też rosną
Efekt odbicia izostatycznego sprawia, że część skorupy ziemskiej, która traci masę, wygina się i "unosi".
Podniesienie się wysokości Mount Everestu nie ogranicza się tylko do tego szczytu. Rzeki wpływają także na sąsiednie szczyty, w tym Lhotse i Makalu (odpowiednio czwarty i piąty najwyższy szczyt świata). Odbicie izostatyczne zwiększa wysokość tych szczytów - podobnie jak Mount Everest, a erozja nie jest w stanie nadążyć za tym procesem.
Góry rosną o około dwa milimetry rocznie. Według geologów te obserwacje podkreślają dynamiczną naturę powierzchni Ziemi.
