Rajskie ptaki mają zaskakujący trik. Gdy robi się ciemno, zaczyna się pokaz
Niewiele jest na świecie ptaków barwniejszych i bardziej efektownych niż rajskie ptaki, czyli cudowronki. Ci mieszkańcy Nowej Gwinei i jej okolic zachwycają swymi kolorami i piórami tak bardzo, że uważa się je za klejnoty przyrody. A jednak naukowcy doszli do wniosku, że te barwy mogą być zwodnicze. Że to nie wszystko. Nie mylili się.
W XVIII w., gdy do Europy docierały pierwsze wypchane rajskie ptaki znajdowane na Nowej Gwinei, panowało przekonanie, że to zwierzęta niezwykłe. Nie mają w ogóle nóg, zakładano więc, że nigdy nie lądują na gałęzi czy ziemi. Całe życie spędzają w powietrzu, żywiąc się niebiańską rosą.
Rajskie ptaki nie mają nóg
Były przez to bliskie doskonałości, bliskie raju, a efekt podkreślały niesamowite pióra w przeróżnych barwach, które je pokrywały. Europejskie ptaki nie były tak upierzone.
Kiedy w 1760 r. szwedzki naukowiec Karol Linneusz opisywał te zwierzęta, tworząc nowoczesną taksonomię, tak właśnie je nazwał: Paradisea apoda, czyli rajski ptak bez nóg. Zwierzę nie z tego świata, posłaniec Stwórcy.
Z czasem okazało się, że brak nóg to mistyfikacja. Ptaki w takiej formie docierały do Europy z Nowej Gwinei, gdyż Papuasi i mieszkańcy Moluków te nogi im obcinali. Usuwali też wnętrzności, stąd przekonanie, że ptaki nie jadały nic poza rosą.
W rzeczywistości cudowronki takie nogi mają. Lądują, przebywają na ziemi i na gałęziach. Nie żywią się niebiańską rosą, ale owocami i bezkręgowcami, jak zwykły ptak.
Barwy rajskich ptaków zachwycają jeszcze bardziej
Wrażenie, jakie robiły pióra tych istot nadal było jednak wielkie. Te barwy zachwycały nawet malarzy, mieliśmy tu całą paletę, a ptaki potrafiły w niezwykły sposób wykorzystać je podczas tańców godowych.
Jakby tego było mało, kolory cudowronek miały iście cudowne właściwości. Chociażby głęboka czerń widoczna w kontraście z żółcią czy czerwienią u cudowronki wielkiej czy cudowronki krasnopiórej. Badania wykazały, że to jedna z najgłębszych czerni, jakie znamy. Odbija większość światła słonecznego.
To ma ogromne znaczenie w czasie życia tych ptaków w lasach Nowej Gwinei, północnej Australii i okolicznych wysp jak Aru czy Moluki. Prowadząca badania nad piórami tych ptaków Emily Carr z Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej podkreśla, że te tereny leżą niemal dokładnie na równiku, zatem są mocno nasłonecznione przez sporą część dnia.
"Żyją w lasach, w których złożoność światła jest znacząco zależna od różnic nasłonecznienia w koronach drzew" - dodaje. Stąd podejrzenia naukowców, że w związku z tym rajskie ptaki nauczyły się stosować rozmaite sztuczki. Trzeba je było zbadać i do tego posłużyła zmiana oświetlenia ich piór. Wtedy okazało się, że sztuczką cudowronek jest biofluorescencja.
W badaniach na ten temat opublikowanych w "Royal Society Open Science" czytamy, że zbadano fluorescencję u wszystkich 45 gatunków rajskich ptaków z rodziny Paradisaeidae, w której samce wykazują skomplikowaną morfologię piór, ubarwienie i pokazy godowe.
37 gatunków z nich stosuje biofluorescencję.Regiony biofluorescencyjne różnią się w zależności od gatunku, ale obejmują wewnętrzną część pyska i dziób, a także pióra na głowie, szyi, brzuchu i pióropuszach.
U samic biofluorescencja jest zwykle ograniczona do upierzenia na klatce piersiowej i brzuchu. Emitowane długości fal biofluorescencyjnych są zielone i zielono-żółte, ze szczytami emisji ok. 520 i 560 nm. Samce prawdopodobnie wykorzystują biofluorescencję do wzmacniania sygnałów wizualnych używanych podczas pokazów godowych.
To jest tajemniczy język światła, którego jeszcze do końca nie rozumiemy - mówią naukowcy, ale wiele wskazuje na to, że kolory, które my dostrzegamy to nie wszystko w świecie barw rozpoznawanych przez zwierzęta.
Ptaki latają tam i z powrotem. To czas ich wędrówek. Co o nich wiesz? [QUIZ]
