Pawie zaskakują nie tylko ogonami. Okazuje się, że emitują też światło

Ktoś powie: zaraz, to nie wszystko? Co jeszcze może pokazać samiec pawia, poza rozłożeniem ogromnego ogona o dziesiątkach barwnych piór w rozmaitych kolorach i upstrzonych koncentrycznymi, charakterystycznymi kręgami zwanymi "pawimi oczkami"? To i tak sporo, bo żeby znaleźć ptaki o tak niesamowitym sposobie tokowania i wabienia partnerek, trzeba się bardzo postarać.

Natura skierowała ewolucję pawia w stronę bardzo ryzykowną. Jego ogon po rozłożeniu tworzy ponad półtorametrowy wachlarz. Owszem, paw indyjski nie jest ptakiem małym, ale mimo tego i tak sporo ryzykuje. Taki ogon to obciążenie dla samca. Sprawia, że drapieżnik może go łatwiej dostrzec i schwytać.

Ewolucja jest jednak nieuchronna. Skoro samice preferowały partnerów z większymi i efektownymi ogonami, te rosły. Aż osiągnęły rozmiary imponujące i stworzyły z pawia jednego z najbarwniejszych i robiących największe wrażenie ptaków na świecie.

Gwoli ścisłości, to co uważamy za ogon pawia, w rzeczywistości jest wydłużonymi pokrywami nadogonowymi, które rozrosły się do sporych rozmiarów i utworzyły unikalne struktury. Tak unikalne, że pozwalają ptakom na dodanie do swego spektaklu dodatkowych efektów wizualnych.

Widocznych, ale nie dla nas. Badania Florida Polytechnic University i Youngstown State University w Stanach Zjednoczonych, opisane w "Scientific Reports", wskazują na to, że pawim spektaklu są ukryte przekazy niewidoczne dla ludzkiego oka. Naukowcy nazywają to "widmowym odciskiem emisji laserowej z piór ogonowych samca pawia indyjskiego nasączonych rodaminą".

Okazuje się bowiem, że badacze znaleźli dowody na istnienie pustych przestrzeni w postaci rezonujących nanostruktur w różnych częściach tych kręgów zwanych "pawimi okami", które emitują dwie różne długości fal: zieloną i żółto-pomarańczową.

My tego nie widzimy, ale w odbiorze innych ptaków ogon pawia wygląda tak, jakby strzelał laserem, emitował widmowe światło. I to jest być może zasadnicza część jego pokazu, nam niedostępna.

Można było się spodziewać, że owe "pawie oka" mają ukrytą funkcję, ale mało kto się spodziewał, że emitują one optyczne widmo podobne do wiązki laserowej. Przy czym badacze zaznaczają, że nie ma jeszcze jasności, które dokładnie struktury piór pawia odpowiadają za tę emisję. Ustalenie tego to nie tylko ciekawostka, ale może kamień milowy w dalszym rozwoju optyki i techniki laserowej.

Paw indyjski jest jednym z dwóch gatunków pawi żyjących na świecie - drugim jest paw złoty, który występuje w Birmie, Indochinach, na Malajach i Jawie. Ma podobny rozłożysty ogon z "pawimi okami", ale mieni się złotym i zielonym kolorem bardziej niż paw indyjski. On jest charakterystycznym ptakiem Indii i Cejlonu, świętym w hinduizmie. Na pewno zamieszkuje też Bhutan i Nepal, być może zachował się w Bangladeszu - nie ma co do tego pewności.

Czujność i zwinność tego ptaka przy tak wielkim ogonie jest większa, niż myślimy. Dzikie pawie indyjskie nader rzadko padają ofiarami tygrysów, lampartów, cyjonów czy szakali. Te drapieżniki nie polują na nie zbyt często, nie jest do końca jasne, dlaczego.