Niezwykłe odkrycie. To największy zbiornik wody, jaki istnieje na Ziemi

Do tej pory wydawało się, że ringwoodyt jest minerałem pochodzenia pozaziemskiego. Odkryto go po raz pierwszy w meteorycie Tenham w 1969 roku. Materiał został wydobyty z koryta rzeki w obszarze Juina, w stanie Mato Grosso w Brazylii. Dopiero od niedawna wiemy, że ten zdolny do kumulowania wody minerał występuje także na naszej planecie.

Naukowcy odkryli minerał niejako przy okazji. Kupili dość przypadkowo za 20 dolarów wyłowiony z rzeki brązowawy diament o średnicy zaledwie 3 mm. Miał on w sobie nkluzję ringwoodytu. Niespotykane wtrącenie zostało odnalezione w 2009 roku. I ta intruzja miała w sobie wodę. W badanym minerale zawartość wody wynosiła około 1 procent jego wagi. Jednak przy powszechnym występowaniu tego minerału w płaszczu Ziemi oznaczałoby to, że w strefie przejściowej zgromadzone jest więcej wody niż we wszystkich oceanach na powierzchni planety.

Ta teoria o istnieniu pod powierzchnią naszej planety nieznanych, ogromnych oceanów nie zyskała jednak poparcia, bo brak było na nią dowodów. Z badań i modeli wynika, że ringwoodyty występują w strefie przejściowej na głębokościach 410-660 kilometrów, to obszary trudne do zbadania.

Jak czytamy jednak w "Nature", mamy przełom w tej sprawie, który potwierdza założenia o gigantycznym, podziemnym oceanie, przekraczającym rozmiarami wszystkie morza i oceany na powierzchni Ziemi. "Strefa Ziemi na głębokościach od 410 do 660 km może być głównym magazynem wody ze względu na zdolność wysokociśnieniowych polimorfów oliwinu - wadsleyitu i ringwoodytu - do przyjmowania wystarczającej ilości wody, aby stanowić do około 2,5 procent ich masy. Wodna strefa pod powierzchnią Ziemi może odgrywać kluczową rolę w ziemskim magmatyzmie i tektonice płyt." - czytamy w tych badaniach.

Odkrycie dokonane przez geofizyka Steve'a Jacobsena z Northwestern University i sejsmologa Brandona Schmandta z Uniwersytetu w Nowym Meksyku może oznaczać istnienie największego zbiornika wody na planecie. Jak mówi Steve Jacobsen, procesy takie jak wybuchy wulkanów czy trzęsienia ziemi są właśnie efektem tego, co dzieje się wewnątrz Ziemi, poza zasięgiem naszego wzroku. Odkrycie ogromnego podwodnego oceanu może pomóc te procesy zrozumieć. Może także domknąć cały cykl obiegu wody na naszej planecie i wyjaśnić, skąd bierze się ona na powierzchni.

To dość niezwykłe, bowiem woda odkryta w głębi Ziemi nie ma znanej nam postaci - nie jest cieczą, lodem (ciałem stałym) ani parą. Zamiast tego jest uwięziony w strukturze molekularnej minerałów. Ogromne ciśnienie wytwarzane przez litą skałę wraz z ogromnymi temperaturami powodują, że cząsteczki wody rozszczepiają się i tworzą grupy hydroksylowe (OH), które można związać w strukturze krystalicznej minerału.

Właśnie ringwoodyt jest takim niezwykłym minerałem, który pozwala na przyciąganie wodoru i uwięzienie wody w takiej formie. - Ten minerał pod powierzchnią Ziemi może gromadzić bardzo dużo wody - uważają naukowcy. Odkryli oni także proces nazwany topnieniem odwodnieniowym, gdy ringwoodyt przesuwa się głębiej w płaszczu Ziemi i tworzy minerały zwane perowskitami. Wtedy uwalnia zgromadzoną wodę.

Odkrycie to uważane jest za wielki przełom w zrozumieniu istnienia i obiegu wody na naszej planecie, co czyni ją możliwą do zamieszkania.