Nietypowe zawody w Holandii. Zrywają kostkę, niszczą betonowe chodniki
Oprac.: Katarzyna Nowak
Zrywają kostki brukowe, a zwycięzca otrzymuje "złotą łopatę". Holendrzy od kilku lat biorą udział w nietypowej rywalizacji, której celem jest nie tylko odbetonowanie i zazielenienie przestrzeni, ale i ochrona przed coraz częściej występującymi podtopieniami i powodziami.
Od 2021 r. w Holandii odbywają się trwające kilka miesięcy zawody w... zrywaniu kostki brukowej. Betonu można pozbywać się w przydomowych ogródkach, ale i w przestrzeni publicznej, np. przy blokach i szkołach, oczywiście po wcześniejszym uzyskaniu zgody.
Inicjatywa ma na celu zachęcić Holendrów do wdrażania ekologicznych praktyk, takich jak zazielenianie przestrzeni miejskiej w dobie drastycznych przemian środowiskowych wynikających poniekąd także z niepohamowanej urbanizacji.
Zerwij beton. Nietypowe zawody w Holandii
"Wyrwij płytki i zastąp je roślinami" - brzmi motto inicjatywy o nazwie NK Tegelwippen zapoczątkowanej przez biuro aktywizacji społecznej Frank Lee i uważanej już niejako za pożyteczny sport narodowy.
Zawody w zrywaniu kostki brukowej na dobre przyjęły się w całym kraju - gminy rywalizują o to, która z nich zazieleni największy obszar. Mieszkańcy zrywają beton indywidualnie w swoich ogrodach i raportują, w jaki sposób udało im się zrealizować cel. Istnieje też możliwość działania kolektywnego, a to całkiem dobrze wychodzi Holendrom, którzy biorą udział w inicjatywie NK Tegelwippen.
Wszystkie wyrwane z ogrodów, przestrzeni miejskiej, szkół i innych miejsc płyty chodnikowe są zbierane przez gminę i liczone, samorządy rozdają również rośliny. W 2024 r. w ramach akcji wyrwano ponad 5,5 mln płyt.
Kłopot z odpływem wody
Zabetonowane miasta latem ekstremalnie się nagrzewają, ale i przyciągają wodę - ustalono, że oberwania chmur występują najczęściej nad metropoliami. A jeśli na takim terenie dojdzie do gwałtownej ulewy, miasto może zostać zalane i sparaliżowane (o czym przekonaliśmy się w tym roku w Polsce kilkukrotnie). Dzięki zabetonowaniu woda nie ma gdzie spływać.
Prognozy na przyszłość nie są optymistyczne - ze względu na zmieniający się klimat w Europie będzie więcej powodzi błyskawicznych. Dlatego strategia Holandii - kraju słynącego z osuszania jezior, ale i wyjątkowo narażonego na zagrożenia powodziowe - ma na celu również zwiększenie efektywności odprowadzania wody.
W 2024 r. w zawodach Tegelwippen zwyciężyli mieszkańcy Venlo, Vlaardingen i Halderberge, którzy wyrwali najwięcej płyt chodnikowych w przeliczeniu na mieszkańca. Zwycięzcy otrzymali symboliczną złotą łopatę.
