Lwy żyły w Europie i atakowały ludzi. Są na to nowe dowody

Dzisiaj lwy kojarzą się głównie z Afryką, gdzie stanowią nierozerwalną część miejscowego ekosystemu i symbol sawanny oraz afrykańskiej przyrody. Lew to szczytowy drapieżnik Afryki, jedyny kot polujący w stadach i najważniejszy regulator liczby afrykańskich ssaków kopytnych.

Wiadomo jednak, że dawniej lwy nie były związane jedynie ze spieczoną sawanną. Wytępiony już na wolności lew berberyjski żył w górach Atlas na terenie Maroka i Algierii, nawet w śniegu. O planach przywrócenia go górskiemu krajobrazowi Maroka pisaliśmy niedawno w Zielonej Interii.

Obecność lwów w Indiach świadczy o tym, że kiedyś ich zasięg był dużo większy niż tylko Afryka na południe od Sahary. W Kathijawar w Indiach żyją ostatnie z azjatyckich lwów, które niegdyś zamieszkały cały Bliski i Środkowy Wschód. Są obecne w historycznych i biblijnych przekazach.

Lwy to jednak także element mitów greckich i wielu antycznych podań z Europy, a zatem wiele wskazuje na to, że zwierzęta te żyły także na kontynencie europejskim.

Na Bałkanach znajdowano skamieniałe szczątki ogromnego lwa jaskiniowego - mieszkańca Europy (także Polski) w czasach plejstoceńskich zlodowaceń. Szczątki zwierzęcia znajdowano m.in. w Grecji (jaskinia Petralona koło Salonik).

Lew jaskiniowy wymarł jednak z końcem epoki lodowcowej, zatem około 11-10 tys. lat temu i chociaż niektórzy uważają, że niedobitki tego wielkiego kota mogły przetrwać dłużej, na Bałkanach, to znaleziska kości europejskich lwów z epoki neolitu dotyczą już zapewne kotów współczesnych, z gatunku Panthera leo.

Ząb lwa sprzed 6 tys. lat odnaleziony został w Karanowie w środkowej Bułgarii. Jeszcze starsze są kości nóg lwa wykopane w Filippi koło Kavali w północno-wschodniej Grecji. To znaczy, że lwy obecne w mitach greckich to nie wymysł - zwierzęta te żyły na Bałkanach.

Ich szczątki znajdowano także w Rumunii, na ukraińskim wybrzeżu Morza Czarnego czy na Węgrzech. Pochodzą sprzed 3-5 tys. lat i od współczesnych gatunków lwów. Koty musiały więc przetrwać na Półwyspie Bałkańskim może nawet do III czy II w. p.n.e., aczkolwiek jeszcze w IV w. n.e. Temistiusz pisał o lwach w Tesalii, czyli Grecji. Lew mógł przetrwać w Europie dłużej, niż nam się wydaje.

I ludzie mieli z nim do czynienia, o czym świadczy nowe znalezisko z Bułgarii. "Journal of Archaeological Science: Reports" donosi szczątkach młodego mężczyzny, zapewne nastoletniego, którego znaleziono w Kozarewej Mogile niedaleko Burgas. To wschodnia Bułgaria, nad Morzem Czarnym.

Na cmentarzu znajdowały się kości ludzi żyjących 5 tys. lat p.n.e. Wśród nich jest ten młody człowiek, którego wiek oszacowano na 18 do 25 lat. Ma on poważne obrażenia po ataku zwierzęcia, w tym zmiażdżone kończyny i czaszkę przebitą zębami drapieżnika.

Dwa otwory w części ciemieniowej czaszki to ślady ugryzień, które nie przebiły kości, ale trzeci ślad to miejsce, w którym ząb napastnika zagłębił się mocno w głowie. To bardzo poważne rany zadane przez spore i silne zwierzę.

Analizy już nie archeologiczne i paleontologiczne, ale wręcz kryminalistyczne pozwoliły ustalić, że ślad zęba nie pasuje to żadnego z kotów wielkości rysia czy nawet lamparta. Musiał go zostawić lew.

To zatem niezbity dowód na występowanie lwów nad Morzem Czarnym 5 tys. lat p.n.e. Dowód na to, że przez lew nie był jedynie gatunkiem afrykańskim i azjatyckim, ale również europejskim, obecnym na Bałkanach. Ludzie wchodzili w niebezpieczne interakcje z lwami i ich obecność stanowiła dla nich zagrożenie.

Co ciekawe jednak, ten młody mężczyzna z Bułgarii, mimo ogromnych obrażeń, które powinny zakończyć jego życie, przeżył. Rany na głowie i nogach wskazują na gojenie, a człowiek ten ostatecznie zmarł, ale nie bezpośrednio po ataku lwa. Ten miał miejsce dwa, trzy miesiące przed jego śmiercią. Ofiara otrzymała - jak twierdzą badacze - gruntowną i fachową opiekę medyczną.