Na południu Polski znaleźli puste skorupy. Ruszyła akcja poszukiwawcza

Sześć przywiezionych z warszawskiego zoo żółwi błotnych wypuszczono do specjalnie dla nich przygotowanego oczka wodnego w Siewierzu w sierpniu 2019 r. Projekt przygotowywano we współpracy z Adamem Hryniewiczem - herpetologiem z warszawskiego ogrodu zoologicznego, który od 25 lat walczy o przetrwanie jedynego rodzimego gatunku żółwia w Polsce.

Jak przekazał rzecznik siewierskiego nadleśnictwa Sławomir Cichy, w sobotę mija sześć lat, odkąd żółwiami błotnymi opiekują się tamtejsi leśnicy. Do stawu zbudowanego ich rękami sprowadzono sześć nastoletnich żółwi błotnych: dwa samce i cztery samice, które od tamtego czasu co roku na początku sierpnia są liczone i odławiane w celu badań.

W czwartek Hryniewicz przeprowadził coroczny odłów. Żółwie policzono, ale szczegółowe badania udało się przeprowadzić tylko u jednego osobnika. Reszta pozostała nieuchwytna, jednak - według eksperta - szybkość pływania, reakcja na zewnętrzne bodźce czy umiejętność przebywania pod wodą kilkadziesiąt minut sugerują, że żółwie są zdrowe i mają się świetnie.

Zaskoczeniem stało się natomiast znalezienie na brzegu zbiornika pozostałości po jajach z ubiegłorocznego lęgu. - Miejsce nie było rozkopane, zniszczone przez drapieżniki. Istnieje szansa, że żółwie wykluły się w ubiegłym roku i są w stawie. Pozostaje obserwować wodę w poszukiwaniu młodego pokolenia. W tej chwili żółwiki powinny być wielkości połowy kciuka - zobrazował Hryniewicz.

Nadleśniczy z Siewierza Grzegorz Cekus podkreślił, że ślady lęgu to bardzo ważna i wyczekiwana wiadomość. - Zakładaliśmy, że pierwsze lęgi pojawią się dopiero za kilka lat, a tu taka niespodzianka. To świadczy o tym, że sztuczny przecież zbiornik, doskonale imituje środowisko naturalne i dobrostan zwierząt jest zachowany - wskazał Cekus.

Nie wiadomo, czy i ile młodych żółwi może być w stawie. Samica, jeśli raz złoży jaja, co roku wraca w to samo miejsce, by założyć kolejny lęg. Jaja są składane na głębokości nie większej niż 20 cm, dlatego plaża została zabezpieczona, aby nikt nie podeptał gniazda, jeśli rzeczywiście tam jest.

Żółw błotny jest pod ścisłą ochroną i figuruje w czerwonej księdze gatunków, którym grozi wyginięcie. Utrzymaniu gatunku nie sprzyja osiąganie przez nie dojrzałości płciowej w wieku 18-20 lat. Jeszcze w połowie XIX w. ten jedyny przedstawiciel żółwi w Polsce występował w naturze powszechnie - również na terenie dzisiejszego Nadleśnictwa Siewierz.

Według informacji Lasów Państwowych, żółw błotny (Emys orbicularis) ma pancerz długości 12-38 cm (choć w praktyce rzadko przekracza 20 cm) i masę ok. 1 kg. Żyje ok. 40-60 lat (według niektórych źródeł nawet ponad 100 lat, lecz weryfikacja tych danych trwa). Samce dojrzewają wcześniej od samic i zazwyczaj są od nich mniejsze.

Gatunek od 1996 r. znajduje się na czerwonej liście Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (International Union for Conservation of Nature - IUCN), a od 2001 r. w polskiej czerwonej księdze. W Polsce monitorowanych jest kilkanaście jego stanowisk.

Znane ostoje tego gatunku w kraju to m.in. rezerwat przyrody Żółwiowe Błota w Sobiborskim Park Krajobrazowym, Poleski Park Narodowy, Drawieński Park Narodowy, Park Narodowy Bory Tucholskie, Kozienicki Park Krajobrazowy, Zaborski Park Krajobrazowy, Puszcza Augustowska czy rezerwat przyrody Jezioro Orłowo Małe.

Inne takie miejsca, to Park Krajobrazowy Puszcza Zielonka, Puszcza Rzepińska - Ilanka, okolice Chojnika w powiecie ostrowskim, okolice Szczecina, rezerwat przyrody Ostoja Żółwia Błotnego w gminie Osieczna koło Leszna, rezerwat Przyrody Borowiec w gminie Przyłęk, a także ujście rzeki Drwęcy do Wisły w okolicach Torunia.