Strzyżak sarni
Strzyżak sarni (Lipoptena cervi) to gatunek muchówki z rodziny narzępikowatych, znany także jako mucha jelenia. Jest pasożytem zewnętrznym ssaków, głównie jeleniowatych, ale może atakować także inne zwierzęta oraz ludzi. Strzyżak sarni ma spłaszczone ciało, co ułatwia mu poruszanie się w sierści gospodarza. Dorosłe osobniki mają skrzydła, które odrzucają po znalezieniu żywiciela. Strzyżaki żywią się krwią swoich gospodarzy, co może powodować u nich świąd i podrażnienia skóry.
Strzyżak sarni - najważniejsze informacje
Strzyżak sarni występuje w strefie klimatu umiarkowanego. Żyje w Azji (w północnych Chinach i na Syberii) oraz w Europie.
Strzyżaki sarnie występują na terenie całej Polski. Można spotkać je w lasach i na ich obrzeżach. Pasożytują na dzikich, leśnych zwierzętach – na borsukach, łosiach, sarnach oraz na jeleniach (dlatego nazywa się je także strzyżakami jelenimi). Owady te najaktywniejsze latem, ale mogą dokuczać też jesienią, jeżeli jest ona ciepła i sucha.
Strzyżak sarni, czyli latający kleszcz
Owady te latają, dlatego są nazywane także „latającymi kleszczami”. Gdy są najbardziej aktywne (czyli od czerwca do września, a nawet do października), obsiadają chmarami swoją ofiarę (może być to człowiek lub zwierzę). Są na tyle małe, że mogą wejść do nosa, a nawet pod powiekę. Wgryzają się w skórę, a następnie piją z niej krew.
Strzyżaki sarnie są jajożyworodne. Po kopulacji samica składa jaja – w sierści zwierzęcia i nigdy nie na ciele człowieka. Następnie larwy spadają na ziemię, gdzie czekają na kolejny okres żeru.
Po ukąszeniu strzyżaka sarniego na skórze powstaje bolesna, swędząca grudka. Uważa się, że owady te mogą być nosicielami bakterii Bartonella schoenbuchensis powodujących bartonellozę. U osób uczulonych na strzyżaki sarnie po ukąszeniu pojawiają się lżejsze lub ostrzejsze objawy reakcji alergicznej – od swędzącej wysypki po problemy z oddychaniem.
Jak wygląda strzyżak sarni?
Strzyżak sarni to mały owad mający od 5 do 6 cm długości, którego ciało jest pokryte chitynowym pancerzem. Tym, co go wyróżnia, są:
- 3 pary silnych odnóży zakończonych haczykami – dzięki nim strzyżak sarni może sprawnie i mocno przyczepić się do skóry i sierści swojej ofiary;
- skrzydła o długości od 5,5 do 6 mm – kiedy owad znajdzie swoją ofiarę, zrzuca je;
- szeroka głowa z małymi oczami;
- gęsto oszczeciniony tułów;
- przedpiersie z kolcami;
- głaszczki szczękowe o długości równej długości przodu głowy.
Czy strzyżaki sarnie gryzą człowieka?
- Ludzka krew nie zapewnia strzyżakom sarnim możliwości rozmnażania się. Dlatego po ugryzieniu człowieka, nie owad składa na jego skórze jaj.
- Strzyżaki sarnie mogą żyć bez dostępu do pożywienia przez nawet 50 dni.
- Samica strzyżaka sarniego jednorazowo składa od 20 do 30 larw.
- Uważa się, że można uchronić się przed ukąszeniem strzyżaka sarniego, zakładając na wycieczkę po lesie ubrania w jasnych kolorach.
