Mors
Mors (Odobenus) to ssak drapieżny, który żyje w zimnych wodach Oceanu Arktycznego i jest charakterystyczny ze względu na swoje duże rozmiary, długie kły i grube, futerkowe ciało. Morsy żywią się głównie rybami, skorupiakami i innymi organizmami morskimi. Są również jednymi z nielicznych gatunków ssaków, które przystosowały się do życia w bardzo zimnych wodach. Morsy mają wyjątkową zdolność do nurkowania na duże głębokości i mogą przebywać pod wodą przez długi czas.
Mors - najważniejsze informacje
Gdzie żyją morsy?
Morsy pacyficzne żyją w morzach północnych (Czukockim, Beringa i Łaptiewa) u wybrzeży Alaski i Rosji. Natomiast morsy atlantyckie występują w strefach przybrzeżnych Grenlandii i Kanady. Ten gatunek lubi też przebywać na stałym lądzie.
Morsy szczególnie lubią wypoczywać i żerować w płytkich wodach w pobliżu pól lodowych. Kiedy nadchodzi wiosna, migrują na północ, na zimniejsze tereny. To właśnie tam spędzają całe lato, szukając pożywienia.
Jak wyglądają morsy?
Morsy są towarzyskimi zwierzętami i żyją w dużych – liczących nawet setki osobników – stadach. Dorosłe samce i samice trzymają się razem, natomiast młode i stare morsy stanowią oddzielne grupy. W stadzie rządzi osobnik, który jest największy i ma najdłuższe ciosy.
Morsy to świetni pływacy, którzy przemierzając morza i oceany, osiągają prędkość do 24 km/h. Na lądzie poruszają się nieudolnie, a przebywając na lodowych krach, podpierają się ciosami. Podstawę ich diety stanowią bezkręgowce zamieszkujące dna oceanów. Jedzą małże, ślimaki i rozgwiazdy. Chętnie żywią się również rybami, skorupiakami oraz polują na foki. W ich jadłospisie znajduje się też padlina.
Samce morsów tworzą haremy. Te poligamiczne zwierzęta kopulują z wieloma samicami – i to zawsze w wodzie. Ciąża morsa trwa od 15 do 16 miesięcy. Młode przychodzą na świat na lądzie. Samica podczas jednego porodu rodzi jedno młode, które pozostaje pod jej opieką, aż nie urodzi ona kolejnego potomka.
Morsy to duże zwierzęta o wydłużonym tułowiu. Samce osiągają długość do 3,5 m, natomiast samice do 2,6 m. Najcięższe osobniki ważą nawet 1500 kg. Ich ciało może mieć kolor jasnobrązowy, szary i ciemnobrązowy, ale zdarza się, że przyjmuje też różowy odcień. Dzieje się tak np. gdy zwierzę wyleguje się na słońcu, a jego naczynia krwionośne rozszerzają się.
Mors ma:
- długie kły – nazywane ciosami – mające do 1 m długości;
- grubą skórę – może mieć ona nawet 4 cm grubości. Jest szorstka, twarda i pomarszczona, a na jej powierzchni znajdują się włosy;
- 10-centymetrową warstwę tłuszczu – znajduje się ona pod skórą i chroni zwierzęta przed wychłodzeniem;
- wąsy – nazywa się je wibrysami i stanowią one organ czuciowy zwierzęcia. Są silnie ukrwione i unerwione, dzięki czemu mors może za ich pomocą doskonale odbierać bodźce. Wibrysy mogą mieć do 30 cm długości, jednak z biegiem czasu ścierają się;
- dwie pary płetw.
Morsy mogą pozostawać pod wodą do 10 minut. Jest to zasługa wysokiej zawartość mioglobiny w ich mięśniach. Podczas nurkowania morsom spada tętno, a krew nie dopływa do żołądka i skóry. Jest ona w całości kierowana do mózgu i serca.
Czy morsy są pod ochroną?
Morsy mają status VU w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. To gatunek narażony na wymarcie. Najbardziej zagrażają mu zmiany klimatyczne. Ocieplenie klimatu powoduje topnienie kry, która jest miejscem życia morsów.
Na lądzie naturalnym zagrożeniem dla tych zwierząt są niedźwiedzie, a w wodzie orki. W przeszłości do zmniejszania ich populacji doprowadzili ludzie. Na ssaki te polowano ze względu na ich mięso, skórę, ale też kły. Uważano je za cenne trofeum. Dziś na morsy mogą polować jedynie Inuici. Te duże zwierzęta dostarczają im pożywienia, ale także surowca do produkcji narzędzi, wyrobów artystycznych i oleju opałowego.
Ciekawostki o morsach
- Mors spędza w wodzie 2/3 swojego życia.
- Te ssaki są odporne na mrozy do -35 °C – zawdzięczają to grubej warstwie tkanki tłuszczowej.
- Na świecie żyje dziś 250 tys. morsów.
- Morsy po polowaniu i posiłku potrafią odpoczywać przez tydzień.
- Zwierzęta te żyją ok. 40 lat.
- Mors może pływać, nie robiąc sobie przerwy, nawet 80 godzin.
- Nowo narodzone młode morsów ważą ok. 70 kg.
- Mors ma od 400 do 700 wibrysów.
- Tłuszczowy „skafander” morsa waży kilkaset kilogramów.
- Mors podczas jednego posiłku może zjeść nawet 6000 małż.
- Jeden kieł morsa waży ok. 5 kg.
