Miliardy dolarów lądują w śmietniku. Te śmieci mają ogromną wartość
Według Organizacji Narodów Zjednoczonych w 2023 r. wytworzono ok. 8 kg elektroodpadów na osobę. Wiele z nich zawiera zarówno szkodliwe substancje, jak i cenne materiały. Tylko 17,4 proc. tych odpadów zostanie prawidłowo zebranych, przetworzonych i poddanych recyklingowi.
Możliwe do odzyskania surowce znajdujące się w drobnych elektrośmieciach warte są około 10 mld dolarów - informuje "Reports and Proceedings".
Odzyskiwanie cennych materiałów
Dziesiątki milionów ton cennych odpadów zostaną wyrzucone na wysypiska śmieci, spalone, nielegalnie sprzedane, niewłaściwie przetworzone lub będą gromadzone wiele lat w domach. E-odpady mogą zostać błędnie sklasyfikowane i dostają się na wysypiska lub do spalarni. W elektronice znajdziemy jednak niebezpieczne substancje, takie jak ołów, rtęć, kadm i środki, które mogą przenikać do gleby i źródła wody, zanieczyszczając ekosystemy i stwarzając ryzyko dla zdrowia ludzkiego.
Co więcej, odpady te mogłyby zostać przetworzone w celu odzyskania cennych materiałów. Np. wiele elektronicznych gadżetów ma wbudowane akumulatory zawierające lit. Stwarza to zagrożenie pożarowe przy przeróbce odpadów. Ponadto Komisja Europejska uważa lit za surowiec strategiczny, mający kluczowe znaczenie dla europejskiej gospodarki i zielonej energetyki, a jego dostawy są zagrożone.
Z wyrzucanych kabli można z kolei odzyskać cenną miedź.
Niebezpieczne i cenne śmieci
Instytut Szkoleń i Badań Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNITAR) sprawdza ilość "niewidocznych" elektroodpadów - czyli takich, których nie zauważamy na co dzień, a zaśmiecają nasze domy. 35 proc. z około 9 milionów ton elektroodpadów, należy do kategorii e-zabawek.
Inne przykłady powszechnie występujących, niewidocznych elektroodpadów w gospodarstwach domowych to szczoteczki do zębów, golarki, dyski zewnętrzne i akcesoria, słuchawki i piloty, głośniki, oświetlenie LED, elektronarzędzia, sprzęt medyczny gospodarstwa domowego, czujniki ciepła i dymu i wiele innych.
Wartość surowców zawartych w światowych e-odpadach wytworzonych w 2019 r. oszacowano na 57 mld dolarów, z czego większość przypada na komponenty z żelaza, miedzi i złota. Z tej ogólnej sumy jedna szósta (czyli 9,5 mld dolarów) wartości surowców przypada właśnie na kategorię niewidocznych elektroodpadów.
Eksperci apelują do wszystkich o oddawanie elektroodpadów do odpowiedniego miejskiego punktu zbiórki. E-odpady można też oddawać w wybranych sklepach z AGD i elektroniką.
W Europie, dzięki obowiązującemu od 20 lat ustawodawstwu dotyczącemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta (EPR), 55 proc. wytwarzanych e-odpadów jest obecnie oficjalnie zbieranych i zgłaszanych. Jednak według globalnego monitoringu e-odpadów Organizacji Narodów Zjednoczonych, inne części świata wykazują duże wolniejsze tempo wzrostu zbiórki, a średni globalny wskaźnik zbiórki wynosi nieco ponad 17 proc.
