Żółw błotny
Poniedziałek, 22 stycznia 2024 (12:05)
Aktualizacja Piątek, 5 lipca 2024 (16:04)
Żółw błotny (Emys orbicularis) to jedyny gatunek żółwia naturalnie występujący na terenie Polski. Żółw błotny zamieszkuje wody stojące i wolno płynące, takie jak stawy, jeziora, bagna, i wolno płynące rzeki. Preferuje miejsca z obfitą roślinnością wodną.

Żółw błotny - najważniejsze informacje
-
Rodzaj:
żółw błotny
-
Rodzina:
żółwie błotne
-
Rząd:
żółwie
-
Gromada:
gady
-
Typ:
strunowce
-
Królestwo:
zwierzęta
Żółw błotny w Polsce
Zasięg występowania obejmuje południową oraz środkową Europę, zachodnią Azję i północno-zachodnią Afrykę. Jest to jedyny żółw, który żyje w naturalnym środowisku w Polsce. Ten gatunek nizinny bytuje w środowisku wodnym, a na ląd wychodzą jedynie samice w celu złożenia jaj. Najczęściej występuje w niedużych i zarastających jeziorkach i oczkach wodnych, a także na bagnach i w trudno dostępnych starorzeczach.
Co jedzą żółwie błotne?
Żółw błotny żywi się owadami wodnymi oraz larwami, ślimakami, kijankami, małymi rybami, żabami oraz małżami. Mniejsze pożywienie połyka w całości, a większy pokarm chwyta szczękami oraz rozdrabnia za pomocą pazurów. Zwierzęta te dość często żywią się również padliną. Oddychają powietrzem atmosferycznym dzięki temu, że mają płuca.
Żółwie błotne są bardzo płochliwe. Jeśli wyczują intruza, chowają się pod powierzchnią wody. Są doskonałymi pływakami oraz świetnie nurkują.
Zimują zagrzebane w mule na dnie zbiornika przez około 5 miesięcy w roku. Z kryjówek wychodzą najczęściej w kwietniu oraz maju. Okres godowy trwa od kwietnia do początku czerwca. Samice składają jaja najczęściej na przełomie maja oraz czerwca, gdy kwitnie kosaciec żółty.
Wychodzą ze zbiorników i mogą pokonać nawet 4-5 km w celu znalezienia idealnego miejsca na założenie gniazda w formie wykopu w ziemi. Za jednym razem składają od 6 do 16 jaj. Zakopują je w gnieździe i wracają do macierzystego zbiornika. Młode wylęgają się najczęściej pod koniec sierpnia, a po wykluciu wędrują do oczek wodnych oraz jezior. Początkowo ich pancerz jest bardzo delikatny, dlatego nie chroni przed zagrożeniami. Twardnieje dopiero po około 6 latach.
Jak wygląda żółw błotny?
Karapaks żółwia błotnego ma oliwkowobrązowy kolor i średnio wypukły kształt. Jest pokryty gładkimi oraz regularnymi rogowymi tarczami. Na większych z nich znajdują się rozchodzące się promieniście żółte kreski. Brzuszna część pancerza ma duże i nieregularne jasne plamy. Na głowie, szyi oraz odnóżach znajdują się małe i liczne żółte elementy. Oczy żółwi błotnych mają okrągłe źrenice. U samców tęczówka ma kolor brązowy lub rudopomarańczowy. U samic jest ona upstrzona żółtymi plamkami, a dość często ma w całości taki odcień. Między palcami znajduje się błona pławna, a pazury samców są długie i ostre.
Karapaks u osobników płci męskiej ma 14-17 cm, a żeńskiej 17-19 cm. Samice ważą 0,8-1 kg, a samce 0,4-0,7 kg.
Czy żółwie błotne są pod ochroną?
Jest to rzadki gatunek objęty ścisłą ochroną od 1935 roku. Od chwili wstąpienia Polski do Unii Europejskiej żółw błotny podlega dyrektywie siedliskowej 94/43/EWG dotyczącej ochrony naturalnych siedlisk. Zakazane jest filmowanie, fotografowanie oraz obserwacja tych zwierząt, jeśli te działania mogą powodować ich płoszenie lub niepokojenie. Gatunek ten został wpisany do polskiej i europejskiej Czerwonej Księgi Zwierząt.
Ciekawostki o żółwiu błotnym
- W sezonie godowym zwierzęta te emitują piskliwe i krótkie dźwięki. W sytuacjach zagrożenia niekiedy wydają także jęki, gwizdy oraz ćwierk. W komunikacji między osobnikami bardzo ważną funkcję pełnią ruchy głowy.
- Płeć żółwi błotnych zależy od temperatury panującej podczas inkubacji jaj. Jeśli jest wyższa niż 30°C, to z jaj wyklują się samice. W przeciwnym razie na świat przyjdą samce.
- Średnia długość życia żółwia błotnego wynosi od 40 do 60 lat. Zdarzają się przypadki, gdy te zwierzęta żyją nawet 100 lat, ale są to wyjątki.
Żółw błotny - Wiadomości
-
W Polsce niemal wyginęły. Ruszył program przywracania żółwi błotnych
Wtorek, 22 października 2024 (15:49)Żółw błotny to jedyny gatunek żółwia występujący naturalnie w Polsce. Kiedyś liczne, obecnie wręcz przeciwnie - obserwuje się coraz mniejszą liczbę tych kręgowców. Dlatego w województwie... -
Bardzo rzadki widok na mokradłach. To nasz odpowiednik Dnia Świstaka
Niedziela, 21 kwietnia 2024 (11:24)Spotkać można je coraz rzadziej, bo to u nas gatunek ginący. Przegrywa konkurencję pokarmową i walkę o siedliska. A z uwagi na jego wojowniczy charakter niezwykle trudno go podpatrzeć.... -
Uratowali żółwia trzymanego w piwnicy. Ale zaskoczeń było więcej
Niedziela, 17 marca 2024 (07:45)Dzięki jednemu żółwiowi błotnemu znalezionemu w piwnicy domu w Poznaniu udało się ocalić łącznie sześć sztuk. Samica odebrana przez straż miejską złożyła bowiem pięć jaj. Teraz badania... -
Ratują nasze żółwie błotne. To jedyny polski gatunek tych gadów
Czwartek, 5 października 2023 (16:45)Żółwie, a właściwie żołwiki błotne, wypuszczane na wolność. Poleski Park Narodowy po raz pierwszy umożliwił chętnym, by własnoręcznie pomagali tym maluchom. To element programu ochrony...
Żółw błotny - Wideo
-
Wojownicze żółwie błotne. Naukowcy przywracają je do natury w Polsce
Czwartek, 14 listopada 2024 (17:36)Żółwie błotne, zwane żelaznymi żabami, wrócą do województwa łódzkiego. Dziesięcioletni projekt ma przywrócić ten zagrożony gatunek. Adam Malik. -
Rzadki widok na polskich mokradłach. Żółwi błotnych jest coraz mniej
Środa, 17 kwietnia 2024 (17:54)Żółw błotny to wyjątkowy lokator terenów podmokłych. Ten gatunek od niemal stu lat jest objęty w Polsce ścisłą ochroną. Ale niestety w środowisku naturalnym coraz trudniej spotkać żółwia... -
Poleskie żółwie w poszukiwaniu lęgowisk
Poniedziałek, 19 czerwca 2023 (16:17)Zaglądając do swojej szklarni, Mirosław Wolski mógł przecierać oczy ze zdumienia. Nie przypuszczał, że miejsce tuż przed jego domem, upatrzy sobie samica żółwia błotnego.