Żółw błotny

Zasięg występowania obejmuje południową oraz środkową Europę, zachodnią Azję i północno-zachodnią Afrykę. Jest to jedyny żółw, który żyje w naturalnym środowisku w Polsce. Ten gatunek nizinny bytuje w środowisku wodnym, a na ląd wychodzą jedynie samice w celu złożenia jaj. Najczęściej występuje w niedużych i zarastających jeziorkach i oczkach wodnych, a także na bagnach i w trudno dostępnych starorzeczach.

Żółw błotny żywi się owadami wodnymi oraz larwami, ślimakami, kijankami, małymi rybami, żabami oraz małżami. Mniejsze pożywienie połyka w całości, a większy pokarm chwyta szczękami oraz rozdrabnia za pomocą pazurów. Zwierzęta te dość często żywią się również padliną. Oddychają powietrzem atmosferycznym dzięki temu, że mają płuca. 

Żółwie błotne są bardzo płochliwe. Jeśli wyczują intruza, chowają się pod powierzchnią wody. Są doskonałymi pływakami oraz świetnie nurkują.

Zimują zagrzebane w mule na dnie zbiornika przez około 5 miesięcy w roku. Z kryjówek wychodzą najczęściej w kwietniu oraz maju. Okres godowy trwa od kwietnia do początku czerwca. Samice składają jaja najczęściej na przełomie maja oraz czerwca, gdy kwitnie kosaciec żółty. 

Wychodzą ze zbiorników i mogą pokonać nawet 4-5 km w celu znalezienia idealnego miejsca na założenie gniazda w formie wykopu w ziemi. Za jednym razem składają od 6 do 16 jaj. Zakopują je w gnieździe i wracają do macierzystego zbiornika. Młode wylęgają się najczęściej pod koniec sierpnia, a po wykluciu wędrują do oczek wodnych oraz jezior. Początkowo ich pancerz jest bardzo delikatny, dlatego nie chroni przed zagrożeniami. Twardnieje dopiero po około 6 latach.

Karapaks żółwia błotnego ma oliwkowobrązowy kolor i średnio wypukły kształt. Jest pokryty gładkimi oraz regularnymi rogowymi tarczami. Na większych z nich znajdują się rozchodzące się promieniście żółte kreski. Brzuszna część pancerza ma duże i nieregularne jasne plamy. Na głowie, szyi oraz odnóżach znajdują się małe i liczne żółte elementy. Oczy żółwi błotnych mają okrągłe źrenice. U samców tęczówka ma kolor brązowy lub rudopomarańczowy. U samic jest ona upstrzona żółtymi plamkami, a dość często ma w całości taki odcień. Między palcami znajduje się błona pławna, a pazury samców są długie i ostre.

Karapaks u osobników płci męskiej ma 14-17 cm, a żeńskiej 17-19 cm. Samice ważą 0,8-1 kg, a samce 0,4-0,7 kg.

Jest to rzadki gatunek objęty ścisłą ochroną od 1935 roku. Od chwili wstąpienia Polski do Unii Europejskiej żółw błotny podlega dyrektywie siedliskowej 94/43/EWG dotyczącej ochrony naturalnych siedlisk. Zakazane jest filmowanie, fotografowanie oraz obserwacja tych zwierząt, jeśli te działania mogą powodować ich płoszenie lub niepokojenie. Gatunek ten został wpisany do polskiej i europejskiej Czerwonej Księgi Zwierząt.