Lemur
Lemury to wyjątkowa grupa naczelnych, endemiczna dla Madagaskaru i Komorów. Charakteryzują się dużą różnorodnością morfologiczną i ekologiczną. Wiele gatunków jest obecnie zagrożonych wyginięciem z powodu utraty siedlisk, polowań oraz zmian klimatycznych.
Lemur - najważniejsze informacje
Gdzie żyją lemury?
Lemury to ssaki naczelne, które w naturze żyją na Madagaskarze i Komorach. Uważa się, że miliony lat temu przedostały się tam z Afryki kontynentalnej. Wędrowały wtedy prawdopodobnie na dryfujących pniach drzew. Przez bardzo długi czas lemury były na Madagaskarze jedynymi naczelnymi.
Większość tych zwierząt żyje w koronach drzew. Wyjątkiem jest lemur katta, który najwięcej czasu spędza na ziemi.
Co jedzą lemury?
Lemury żyją w małych stadach liczących do ok. 30 osobników. Panuje w nich system matriarchatu, a władzę nad grupą sprawuje samica. W stadach tych ssaków obserwuje się silną dominację płci żeńskiej. To samice zajmują najlepsze legowiska i miejsca na drzewach owocowych, jedzą pierwsze i spożywają lepsze pożywienie, a niekiedy nawet biją samców.
Większość lemurów prowadzi nocny tryb życia. Zwierzęta te jedzą łodygi, nasiona, owoce, kwiaty, nektary, soki i korę drzew. Bywa, że dietę uzupełniają owadami. Niektóre osobniki lubią również jeść miód.
Lemurze zaloty wyglądają różnie w zależności od gatunku tych zwierząt. Np. lemur katta, walcząc o samicę, eksponuje swojemu konkurentowi ogon nasączony feromonami. Ciąża u tych ssaków naczelnych trwa do 5 miesięcy, a po tym czasie na świat przychodzą 1 lub 2 młode. W ciągu roku rodzą się 1 lub 2 mioty lemurów.
Jak wyglądają lemury?
Do dzisiejszych czasów przetrwało 22 ze 100 gatunków lemurów, które pierwotnie zamieszkiwały Madagaskar. Wszystkie je łączą wspólne cechy anatomiczne.
To zwierzęta z:
- długim ogonem – często dłuższym niż ich tułów. Wyjątkiem jest lemur indris. To duży osobnik, który zamiast ogona ma przedłużony, ok. 5-centymetrowy wyrostek kręgosłupa;
- kończynami tylnymi dłuższymi niż przednie – ułatwia to lemurom wspinaczkę na drzewa;
- z sześcioma palcami na dłoniach i w stopach
- wyspecjalizowanym układem zębów – w szczęce lemura jest ich 36. W żuchwie układają się one w grzebień zębowy. Natomiast ze szczęki wystają siekacze i kły. Lemury oprócz języka mają też podjęzyk – sztywny fałd;
- wydłużoną częścią twarzową;
- małym nosem i dużymi oczami, które u niektórych osobników są wręcz wyłupiaste.
- puszystym, miękkim futrem.
Niektóre osobniki są duże i ważą kilka kilogramów. Jednak są też lemury, które mieszczą się na ludzkiej dłoni.
Czy lemury są pod ochroną?
Niegdyś na Madagaskarze żyło aż 100 gatunków tych zwierząt, z których do dzisiaj przetrwała jedynie garstka. Populacja lemurów zaczęła zmniejszać się, gdy wyspę tę zaczął zagospodarowywać człowiek. To właśnie ludzie są największym zagrożeniem dla tych ssaków naczelnych.
Człowiek niszczy lasy znajdujące się na Madagaskarze, które są schronieniem lemurów i źródłem ich pożywienia. Są też tacy, którzy polują na te afrykańskie zwierzęta. Stare i dojrzałe osobniki stanowią cenny łup ze względu na swoje futra. Natomiast młode lemury są przeznaczane do hodowli. Z tego względu wszystkie gatunki tych ssaków naczelnych są objęte konwencją CITES. Jest to międzynarodowy transgraniczny układ ograniczający handel zwierzętami.
Niestety populacja lemurów z roku na rok się kurczy. Obecnie:
- lemury wari rude, biało-czarne i aloatrańskie są krytycznie zagrożone wyginięciem;
- lemury katta są zagrożone wyginięciem;
- nocne lemury czerwonobrzuche są narażone na zagrożenie wyginięciem.
Najmniejszy i największy lemur
- Najmniejszy lemur to mikrusek myszaty. Waży 60 g, a długość jego ciała (bez ogona) wynosi od. ok. 12 do 14 cm.
- Największy lemur ma długość ok. 72 cm i waży ok. od 6 do 7 kg.
- Lemury zostały odkryte i opisane przez badaczy dopiero w XVIII wieku. Już w następnym stuleciu stały się wielką atrakcją ogrodów zoologicznych.
- Lemury porozumiewają się ze sobą za pomocą feromonów. Mają doskonale rozwinięty zmysł węchu, a swój teren znaczą moczem i substancjami wydzielanymi przez gruczoły znajdujące się na nadgarstkach, łokciach i na szyi.
- Zwierzęta te mają bardzo słaby wzrok.
- Naturalnym wrogiem lemurów jest kotokształtna fosa madagaskarska. Poluje ona w nocy, dlatego aktywne wtedy małe ssaki naczelne, muszą pozostawać bardzo czujne.
