Gęsi
Gęsi (Anserinae) to podrodzina ptaków, która zamieszkuje cały świat. Wyróżnia się wśród nich gatunki żyjące na lądzie i wodne. Najpopularniejszą gęsią w Polsce jest gęgawa, która pozostaje tu na cały okres lęgowy. Gęsi białoczelne i zbożowe można zobaczyć na polskim niebie w czasie ich wędrówek. Naturalnym środowiskiem tych ptaków są trawy, jeziora, rozległe pastwiska, łąki i ścierniska. Natomiast gęś domowa żyje w warunkach hodowlanych.
Gęsi - najważniejsze informacje
Co jedzą gęsi?
Gęsi są roślinożerne. Jedzą liście, zboże, młode pędy i owoce. Żerują przede wszystkim rano i wieczorem. Lubią zbierać pokarm na świeżo skoszonych polach.
Ptaki te wiją swoje gniazda w zacisznych miejscach, w ukryciu i z dala od ludzi – tak, aby ich lęg był bezpieczny. Powstają one z ziemi, materiału roślinnego i znajduje się w nich dużo puchu. Samice – w zależności od gatunku – wysiadują zwykle od 2 do 20 jaj przez od 20 do 30 dni. Gęsi to w większość zagniazdowniki. Oznacza to, że pisklęta zaraz po wykluciu się są samodzielne i mogą poznawać świat.
Gęgawa przebywa w Polsce od marca do listopada i to wtedy wysiaduje jaj. Gęś zbożowa w okresie lęgowym przebywa w podbiegunowych rejonach tundry. Natomiast białoczelne zakładają gniazda w północnej Kanadzie, na Alasce i na Syberii.
Jak wygląda dzika gęś?
Gęsi to duże ptaki, które:
- mają ciało o długości od 50 do nawet 170 cm. Gęś gęgawa jest długa na od 65 do 90 cm, natomiast rozpiętość jej skrzydeł wynosi 180 cm;
- mogą ważyć ponad 3 kg – dotyczy to gęgawy, gęsi białoczelnej i zbożowej;
- mają upierzenie w różnych odcieniach – gęgawa ma śnieżnobiały kuper i czarne skrzydła. Gęś zbożowa jest szarobrązowa i ma intensywnie pomarańczowe nogi. Natomiast białoczelną wyróżnia białe podogonie i biały pas wokół nasady dzioba;
- chodzą na krótkich, przesuniętych do tyłu nogach z palcami połączonymi błoną pławną;
- mogą mieć dziób pomarańczowy, czarny, różowy, czarny, z kolorowymi paskami lub plamkami.
Gęsi są uważane przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody za gatunek najmniejszej troski – to ptaki niezagrożone wyginięciem. W Polsce są to zwierzęta łowne. Sezon polowań na gęsi trwa od 1 września do 21 grudnia.
Naturalnymi wrogami gęsi są kojoty, wilki, lisy, rysie, sowy i orły. Na ich jaja czyhają też szopy pracze i mewy.
Ciekawostki o gęsiach
- Gęsi żyją do 30 lat.
- Gęsi domowe nie latają – uniemożliwia im to przede wszystkim ich duża waga. Taki ptak może ważyć nawet 10 kg!
- W gęsich dziobach znajdują się zęby.
- Ptaki te łączą się w pary na całe życie.
- Gęsi udając się do ciepłych krajów, zawsze lecą w kluczu. Taka formacja w czasie lotu pozwala zaoszczędzić im nawet kilkadziesiąt procent energii.
- Egipcjanie jako pierwsi udomowili gęsi już 4000 lat temu.
- Gęsi latają zwykle od 7 do 8 km nad ziemią, a czasem jeszcze wyżej. Człowiek na takiej wysokości nie może oddychać bez maski tlenowej.
