Gepard
Gepardy (Acinonyx) to duże, smukłe kotowate ssaki drapieżne. Są znane głównie ze swojej niezwykłej szybkości, osiągającej nawet do 110-120 km/h. To czyni je najszybszymi lądowymi zwierzętami na świecie. Mają charakterystyczne cętki na sierści oraz długie, smukłe ciała, co pomaga im w polowaniu na szybkie zwierzęta jak gazele na afrykańskich sawannach, na których przeważnie występują. Niestety, gepardy są również gatunkiem zagrożonym wyginięciem z powodu utraty siedlisk i kłusownictwa.
Gepard - najważniejsze informacje
Gdzie żyją gepardy?
Obecnie jedynym żyjącym gatunkiem geparda jest gepard grzywiasty. To zwierzę żyje na sawannie, na południe od Sahary i w Kenii. Występuje też na Półwyspie Arabskim, w Iranie i w Indiach. Najwięcej gepardów znajduje się dziś na obszarach parków narodowych i rezerwatów.
Tryb życia gepardów
W odróżnieniu od innych kotów samice gepardów nie oznaczają swoich terytoriów, a także wolą się nawzajem unikać. Natomiast samce niekiedy łączą się w małe grupy.
Te zwierzęta to drapieżniki. Podstawą ich diety stanowią małe i nieco większe ssaki – ważące do 40 kg. Jedzą one gazele, młode gnu, zające i impale, a także bydło domowe. Polują w dzień i prowadzą dzienny tryb życia. Kiedy zobaczą swoją ofiarę, zbliżają się do niej na odległość 10 m i dopiero wtedy rozpoczynają pościg. Swój „posiłek” doganiają najwyżej w ciągu minuty (średnio zajmuje im to 20 sekund). Upolowany zwierzak zostaje powalony na ziemię silną łapą geparda. Następnie drapieżnik zaciska szczęki na jego gardle.
Ciąża geparda trwa od 84 do 95 dni. Po tym czasie na świat przychodni od 2 do 6 młodych. Małe kocięta pozostają z matką przez kilkanaście miesięcy. Po tym, jak ją opuszczą, trzymają się razem. Rodzeństwo rozstaje się ze sobą wtedy, kiedy nauczy się polować. Zanim małe gepardy staną się groźnymi drapieżnikami, są delikatne i bezbronne. Często padają wtedy ofiarą innych zwierząt. Śmiertelność młodych gepardów sięga 90 procent.
Gepardy żyją 20 lat w niewoli, a na wolności 8 lat.
Jak wygląda gepard?
Samice są o wiele mniejsze od samców. Ważą maksymalnie 48 kg, podczas gdy osobniki płci męskiej osiągają masę nawet 89 kg. Te zwierzęta mają smukłe, zwinne i dobrze umięśnione ciało. Co wyróżnia te drapieżniki?
- Wyjątkowe umaszczenie – ich sierść ma kolor żółto-pomarańczowo-piaskowy i występują na niej liczne, czarne cętki. Na ciele geparda znajduje się do 3000 cętek.
- Mocne i umięśnione kończyny tylne – to one są „napędem” geparda podczas pogoni za ofiarą.
- Długi ogon – ma on do 90 cm długości. Ogon pomaga zwierzętom utrzymać równowagę podczas szybkiego biegu.
- „Poduszeczki” na spodzie łap – amortyzują i chronią łapy przed urazami.
- Niewielkie oczy z okrągłą czarną źrenicą i czerwoną tęczówką.
- Małe uszy, które gepardy mogą ustawiać tak, aby jak najlepiej słyszeć dźwięki z otoczenia.
- Silnie rozbudowane lędźwie – dzięki nim zwierzęta te mają duże przyspieszenie i są tak szybkie.
Gepardy mają też mocny, ale bardzo elastyczny kręgosłup. Dzięki temu ich ciało jest giętkie i może rozciągać się jak sprężyna w czasie biegu. Elastyczny kręgosłup umożliwia gepardom wykonywanie długich susów w czasie biegu.
Drapieżniki te nie mają mocnego zgryzu. Ich kły są tępe, a pozostałe zęby krótkie. Dlatego przegryzienie szyi ofierze sprawia niekiedy temu drapieżnikowi problem.
Czy gepardy są pod ochroną?
Gepardy to najrzadsze duże koty żyjące w Afryce. Są zagrożone wyginięciem i znajdują się pod ścisłą ochroną. Zagrożeniem dla tych zwierząt są dotykające je choroby genetyczne. Padają one też ofiarą hien i lwów. To najsłabsze i najmniej agresywne drapieżniki spośród dużych kotów. Obecnie w swoim środowisku naturalnym żyje samodzielnie ok. 7100 gepardów.
Kłusownicy polują też na młode tych zwierząt. Następnie sprzedają je jako zwierzęta domowe.
Jak szybko biega gepard?
Gepardy potrafią przyspieszyć do 113 km/h w zaledwie kilka sekund. Goniąc za ofiarą, gepard przebywa trasę zaledwie 300 metrów.
