Wybierają kły wilków. Koziorożce znalazły się pod ścianą, ryzykują
Alpejskie koziorożce przechodzą na nocny tryb życia. Zwierzęta, które zazwyczaj schodziły z wysokich gór w dzień, by skubać trawę na łąkach, teraz robią to w nocy. Ryzykują w ten sposób życiem, bo w nocy mogą paść ofiarą wilków. Przyczyną niepokojącej zmiany w zachowaniu zwierząt mają być zmiany klimatu.
Koziorożec alpejski (Capra ibex) to jeden z najbardziej charakterystycznych gatunków europejskiej fauny. Górskie kozy, których samce mają na głowach ogromne, zakrzywione rogi, zamieszkują najwyższe partie Alp, pomiędzy granicą drzew a strefą wiecznego sklepu. Doskonali wspinacze preferują zbocza o nachyleniu 30-45 stopni. Tam nie dosięgnie ich żaden drapieżnik.
Ale tamtejsze skały są ubogie w roślinność, koziorożce muszą więc schodzić niżej, aby żerować na górskich łąkach. Zazwyczaj robiły to w dzień, a na noc wracały w wysokie partie gór. Badacze zauważyli jednak, że coraz częściej zwierzęta żerują w nocy. To stanowi dla nich ogromne ryzyko, biorąc pod uwagę fakt, że noc to ulubiony czas na polowanie zamieszkujących te same obszary wilków.
Dlaczego koziorożce ryzykują zjedzeniem przez wilki
"Dla tego gatunku nocny tryb życia to duży problem" mówi portalowi Vox Stefano Grignolio, ekolog behawioralny z Uniwersytetu w Ferrarze. Otwarte łąki, stanowiące ulubione żerowiska koziorożców, nie dają im niemal żadnej osłony przed atakami wilków.
Francesca Brivio, ekolożka z Uniwersytetu w Ferrarze spodziewała się więc, że koziorożce częściej będą aktywne w nocy tam, gdzie nie ma wilków, np. w Szwajcarii. Tak jednak nie było. "Odkryliśmy, że ich aktywność jest większa na obszarach, na których występują wilki" mówi.
Dlaczego jednak zwierzęta decydują się na tak ogromne ryzyko? Odpowiedzią mają być zmiany klimatu. 47 koziorożców, które badacze śledzili w latach 2006-2019, zwiększyło swoją nocną aktywność po dniach z wysokimi temperaturami maksymalnymi. Wydaje się więc, że stałocieplne ssaki traktują priorytetowo poszukiwanie schronienia przed upałem pomimo zwiększonego ryzyka spotkania z drapieżnikami.
Zwierzęta boją się upałów bardziej, niż drapieżników
"Koziorożec radzi sobie z wyższymi temperaturami, prowadząc bardziej nocny tryb życia" - podsumowują naukowcy w badaniu, które opublikowali w czasopiśmie Proceedings of the Royal Society B.
Koziorożce alpejskie w XIX wieku znalazły się na krawędzi wymarcia. Intensywne polowania przy pomocy broni palnej sprawiły, że ich populacja spadła do około 100 osobników. Dzięki wprowadzonemu w 1854 r. zakazowi polowania i wysiłkom na rzecz ich ochrony, gatunek odrodził się i liczy obecnie dziesiątki tysięcy osobników. Nie jest jednak całkowicie bezpieczny, bo niska różnorodność genetyczna utrzymująca się w populacjach dzikich kóz sprawia, że są one podatne na szereg zagrożeń, w tym problematyczne mutacje zwiększające podatność na choroby. Zmiany klimatyczne dodają kolejny czynnik stresogenny, który może negatywnie wpłynąć na gatunek.
Adaptacja behawioralna to najszybszy sposób, w jaki zwierzęta mogą reagować na gwałtowne zmiany środowiska. Zmiany genetyczne, które mogłyby pomóc im lepiej znosić nowe warunki, są zbyt powolne, by zwierzęta mogły nadążyć za tempem zmian środowiskowych. Zamiast tego, zmieniają się zwierzęce zwyczaje. Koziorożce nie są jedynymi zwierzętami, które na presje środowiskowe zareagowały, przechodząc na nocny tryb życia. Wiele ssaków, w tym dziki czy kojoty, coraz większą część aktywności przenoszą na godziny nocne. Przyczyną jest często działalność człowieka: polowania, samochody, leśnictwo, a nawet turyści na pieszych wycieczkach w lesie.
