W USA jej zakazali. Polacy wciąż ją kupują i jedzą
Oprac.: Justyna Nachman
Panga to słodkowodna ryba, która zawdzięcza swoją światową popularność delikatnym walorom smakowym oraz zaskakująco niskiej cenie. Jeżeli przyjrzymy się bliżej warunkom jej hodowli, zrozumiemy, dlaczego jest ona aż tak tania. Skąd pochodzi panga i w jakich warunkach jest utrzymywana? Czy jej mięso jest zdrowe? Odpowiadamy.
Spis treści:
Jak wygląda i gdzie żyje ryba panga?
Panga to handlowe lub zwyczajowe określenie na kilka gatunków rybkonsumpcyjnych z rodzaju Pangasius. W USA chodzi głównie o Pangasius bocourti, którą Amerykanie nazywają "basa fish" (nie mylić z rybą bass).
Jednak w Polsce pod zwyczajową nazwą "panga" kryją się zazwyczaj nieco inne gatunki, takie jak Pangasianodon hypophthalmus, Megalaspis cordyla oraz Pangasius pangasius, które jednak należą do tej samej rodziny, co Pangasius bocourti.
Dodatkowo w literaturze angielskiej, portugalskiej, niederlandzkiej i słoweńskiej możemy napotkać nazwę panga, jako określenie dla jedynego przedstawiciela rodzaju Pterogymnus, tj. ryby gatunku pangafer Pterogymnus laniarius.
To rozróżnienie jest bardzo ważne, ponieważ różne kraje zakazują importu na swój rynek określonych gatunków pangi. Tak zrobiły m.in. USA czy Włochy.
Pangasius bocourti to gatunek słodkowodnej ryby sumokształtnej (Pangasius) z rodziny Pangasiidae. Pochodzi z dorzecza rzeki Mekong w Azji Południowo-Wschodniej. Jest jedną z ważniejszych ryb hodowlanych o ogromnym znaczeniu gospodarczym na skalę światową. Mięso pangi jest bardzo delikatne i pozbawione charakterystycznego rybnego zapachu. Dodatkowo jej filety nie zawierają ości.
Panga Pangasianodon hypophthalmus - znana także jako sum rekini - charakteryzuje się dwiema długimi płetwami grzbietowymi. Ciało ryby jest smukłe i wydłużone, a jej głowa lekko spłaszczona. Pangę tę cechuje szybkie tempo wzrostu i spore rozmiary dorosłych osobników. W naturze mogą osiągnąć nawet do 120 cm długości, przy maksymalnej wadze ok. 44 kg. Jednak w wyniku działalności człowieka ich naturalne siedliska są bardzo zanieczyszczone. Sytuacja ta znacząco wpływa na jakość pochodzącego z nich mięsa.
Jak hodowana jest panga?
Hodowla różnych odmian pangi najpopularniejsza jest w krajach Azji Południowo-Wschodniej, przeważnie w basenach wietnamskich farm rybnych. Warunki jej hodowli często nie spełniają norm sanitarnych przyjętych dla farm znajdujących się na terenie Unii Europejskiej.
Pangi są tam utrzymywane w ogromnym zagęszczeniu, co znacząco ogranicza ich naturalny wzrost i sprzyja rozwojowi pasożytów oraz kumulacji w rybach zanieczyszczeń biologicznych. Wielkość ich produkcji sięga setek tysięcy ton rocznie.
Rzeka Mekong, w której dorzeczach są hodowane pangi, jest jedną z najbardziej zanieczyszczonych rzek na świecie. Wszystko za sprawą ogromnej ilości plastiku i odpadów przemysłowych, pochodzących z fabryk znajdujących się wzdłuż jej brzegu. Ryby są narażone na liczne zanieczyszczenia chemiczne, a ich mięso zawiera metale ciężkie, m.in. rtęć.
Mięso pangi jest eksportowane na cały świat i niekiedy musi pokonać długą drogę, zanim trafi do sklepów. Azjatyckie hodowle stosują duże ilości polifosforanu sodu do zabezpieczenia filetów podczas transportu. Związek ten jest co prawda stosowany w przemyśle spożywczym (kod E452) do poprawy właściwości fizycznych i reologicznych produktu, natomiast jego spożycie w nadmiernej ilości może prowadzić do zaburzeń metabolicznych i niewydolności nerek.
Czy panga jest zdrowa, czy szkodliwa?
Filety z pangi nie zawierają cennych kwasów omega-3, za które ryby są najbardziej cenione przez dietetyków. Dodatkowo są ubogie w witaminy i inne składniki mineralne. Ponadto z uwagi na warunki hodowli, mięso pangi jest narażone na liczne zanieczyszczenia.
Właśnie z tego powodu Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) już w 2005 r. wprowadziła zakaz importu Pangasius bocourti z Wietnamu, a w 2007 r. - z Chin.
Natomiast w Polsce panga z tej rodziny jest powszechnie dostępna w sklepach.
Filetów z pangi nie zaleca się dla małych dzieci, kobiet planujących ciążę, ciężarnych oraz karmiących piersią. Jednak są one określane jako chude mięso o delikatnym smaku, zawierające duże ilości białka – bo aż 15 g na 100 g produktu.
Dlatego, jeżeli chodzi o bogate źródło białka i kontrolę masy ciała, filet z pangi może okazać się wartościowym dodatkiem do diety, jednak w ograniczonej ilości. Natomiast w sytuacji, gdy zależy nam na wysokiej zawartości kwasów omega-3, minerałów i witamin, warto wybrać inny gatunek ryby.