To najmniejszy gad na świecie, jest wielkości paznokcia. Turyści mieli oko
Trzeba mieć sokoli wzrok, aby wypatrzyć w opadłych, suchych liściach najmniejszego z gadów - kameleona z rodzaju Brookesia. Jest maleńki i na dodatek sam przypomina nieduży, zeschnięty liść. A jednak turystom odwiedzającym Madagaskar się to udało. Dzięki nim odkryliśmy nowy gatunek.
Kameleony kojarzą nam się ze zdolnością do zmiany barw i wtapianiu się w otoczenie. Najmniejsze spośród tych jaszczurek, czyli kameleony z rodzaju Brookesia, barw nie zmieniają, ale ich zdolność do zlania się z tłem są ogromne.
Kameleon Brookesia. Najmniejszy gad na świecie
Po pierwsze - te gady przypominają zeschłe kawałki liści, a po drugie - są maleńkie. Większość z nich ma wielkość palca, niektóre wręcz paznokcia.
Za najmniejszego gada uznawany jest gatunek Brookesia nana, który żyje w wilgotnych lasach północnego Madagaskaru, bo na tej wyspie mieszka większość kameleonów świata i wszystkie z rodzaju Brookesia. Samce Brookesia nana mierzą tylko 2,2 cm, to tyle co paznokieć kciuka. Samice osiągają 2,9 cm. To tyle, co ludzki paznokieć lub opuszek palca.
To maleńkie zwierzę odkryto dopiero w 2021 r., zresztą wiele gatunków tych maleńkich kameleonów odkrywa się dopiero obecnie. Trudno je znaleźć, trudno wypatrzyć. Trzeba mieć sporo szczęścia, któremu sprzyjają niekorzystne zmiany zachodzące na Madagaskarze. Wyręb lasów i zmiany środowiskowe sprawiają, że brokesje są bardziej widoczne.
Turyści wypatrzyli maleńkiego kameleona. To nowy gatunek
Bardziej, ale nie bardzo. Odkrycie nowego gatunku nazwanego Brookesia nofy w suchych lasach wschodniego Madagaskaru to właśnie kwestia sporego szczęścia. Kameleona namierzyli bowiem nieco przypadkiem turyści zwiedzający te lasy jednej z największych wysp świata.
To ich doniesienia oraz materiały zamieszczone w internecie sprawiły, że sprawą zainteresowali się naukowcy. Miguel Vences z Brunszwiku oraz malgascy zoologowie Andolalao Rakotoarison i Alida Frankline udali się w miejsce w skazane przez turystów i odnaleźli tam rzeczywiście nowego karłowatego kameleona.
Brookesia nofy występuje na bardzo ograniczonym obszarze. Ma maksymalnie 3,3 cm długości, zatem należy do najmniejszych gatunków i jednych z najmniejszych gadów na świecie. Cechą odróżniająca go od innych gatunków jest występowanie u niego maleńkich, ale charakterystycznych kościstych wyrostków z tyłu głowy. Ich przeznaczenie nie jest znane.
Ledwie go poznaliśmy, a już jest zagrożony
To zarazem pierwszy znany gatunek tych kamaleonów karłowatych, który żyje w przybrzeżnych lasach deszczowych Madagaskaru, zatem na terenach najbardziej zagrożonych wycinką i zniszczeniem.
Może się okazać, że równie szybko jak poznaliśmy nowe zwierzę, tak szybko je utracimy. Kameleon wymaga pilnej ochrony, więc być może turyści uratowali jego istnienie. Inaczej wymarłby, a reszta świata nigdy by go nie poznała i o nim nie wiedziała.
Nowy gatunek jest spokrewniony z Brookesia ramanantsoai, który występuje na wschodnich wyżynach Madagaskaru, a nie tak blisko wybrzeża.
Kameleony z rodzaju Brookesia charakteryzują się nie tylko tym, że są maleńkie i przyjmują wygląd zeschniętego liścia.Typowe dla nich jest również to, że prowadzą głównie naziemny tryb życia.
Polują na maleńkie bezkręgowce w leśnej ściółce, gdzie najłatwiej się im ukryć. Na gałęzie krzewów i drzew wchodzą rzadko. Ich świat ogranicza się do niedużego obszaru mniej więcej 10-15 cm nad ziemią.
To zresztą idealnie pasuje do nazwy "kameleon", która pochodzi z języka greckiego i oznacza "lew ziemny".
