To jedyne jadowite węże w Polsce. Co zrobić gdy ukąsi nas żmija?

Żmije są jedynymi jadowitymi wężami w Polsce. Często można je spotkać w miejscach, gdzie wygrzewają się w promieniach słońca, jak informuje Tatrzański Park Narodowy (TPN). Chronione są nie tylko w parkach narodowych. Nie są agresywnymi zwierzętami, atakują gdy poczują się zagrożone.

Atak żmii ma miejsce zazwyczaj, gdy niechcący na nią nadepniemy, lub zaskoczymy w miejscu, z którego nie ma możliwości ucieczki. Wówczas zagrożona rzeczywiście może nas ukąsić.

Wytwarzanie jadu wymaga od węża czasu i energii, a potrzebują go przede wszystkim do polowania. Aby więc nie tracić go niepotrzebnie, wykonują czasem swego rodzaju ukąszenie ostrzegawcze, czyli tzw. ukąszenie suche, bez wstrzyknięcia jadu. Ma to miejsce w ok. 30 proc. przypadków.

Jeśli już dojdzie do ukąszenia, w pierwszej kolejności powinno nastąpić powiadomienie służb ratunkowych, jak tłumaczy dr n. med. Marek Szpot w filmie edukacyjnym udostępnionym w mediach społecznościowych przez TPN.

Nigdy nie wiadomo, czy w czasie ataku wąż uwolnił jad do ciała ofiary i jakie będą skutki jego działania. Rzadko, ale zdarzają się ciężkie reakcje ogólnoustrojowe ze wstrząsem włącznie. W związku z tym każdy poszkodowany powinien być obserwowany przez dobę w szpitalnym oddziale ratunkowym.

---

Specjalista zwraca również uwagę na grupę szczególnego ryzyka, jaką są dzieci. Mniejsza waga sprawia, że po ukąszeniu we krwi jest większe stężenie jadu, niż o osoby dorosłej.

Podczas pobytu w szpitalu w razie potrzeby zostanie wdrożone odpowiednie leczenie, z podaniem surowicy przeciwko jadowi włącznie. Ale zanim służby ratunkowe dotrą na ratunek, są pewne czynności, które można podjąć samemu lub z pomocą drugiej osoby.

Najważniejsze jest spowolnienie rozchodzenia się jadu w krwioobiegu. W związku z tym należy unieruchomić kończynę i ułożyć ją poniżej poziomu serca. Nie poleca się zakładania opasek uciskowych, wyciskania ani wysysania jadu.

Ranę warto przemyć wodą lub wodą z mydłem i założyć jałowy opatrunek jeśli taki posiadamy (warto spakować ze sobą niewielką apteczkę. Zajmuje niewiele miejsca, a mogą okazać się przydatna).

Jeśli na ukąszonej kończynie znajduje się biżuteria, warto ją od razu zdjąć. W miejscu ukąszenia oprócz bólu i zaczerwienienia może pojawić się obrzęk, który utrudni jej późniejsze zabranie.

Ukąszenie żmii możne sprawić, że dana osoba wpadnie w panikę. Jeśli to nam zdarzy się taka sytuacja, zróbmy wszystko, aby się uspokoić. Jeśli jesteśmy świadkiem takiego zdarzenia, można pomóc innej osobie, która wpadnie w panikę, a w przypadku dzieci mogą tak zareagować na ból. Zachowanie spokoju jest jednak ważne, ponieważ panika spowoduje przyspieszenie obiegu krwi w organizmie, a tym samym rozprzestrzeniania się jadu.

Żmija zygzakowata zamieszkuje większą część Europy, oprócz Półwyspu Iberyjskiego. W Polsce można ją spotkać w zasadzie na obszarze całego kraju, ale największe prawdopodobieństwo będzie w Bieszczadach, na Pomorzu i Podlasiu.

Żmija zygzakowata lubi:

W upalne dni możemy ją spotkać wygrzewającą się na słońcu.

Na szczęście dość łatwo poznać tego węża. Ma charakterystyczny wzór, od którego pochodzi jej nazwa, oraz ciemną plamę na głowie w kształcie litery X. Dorosłe osobniki osiągają nawet 150 cm długości. W Polsce najpospolitsza jest odmiana kolorystyczna miedziano-brązowa i szarobrązowa.