Ptasie pisanki. Polska uczelnia otworzyła wystawę wyjątkowych jaj ptaków
Wielkanoc tuż, tuż. Jednym z najbardziej znanych symboli tego święta są pisanki, które własnoręcznie wykonujemy w naszych domach. To jednak tylko jaja kurze. A co z innymi ptakami? Ich jaja potrafią być tak piękne, że wcale nie potrzebują malowania, abyśmy je podziwiali. Właśnie tę niezwykłą urodę ptasich jaj postanowili zaprezentować na wyjątkowej wystawie studenci Uniwersytetu w Białymstoku.
Zielone, niebieskie, brązowe, oliwkowe, kremowe, białe, gładkie, w kropki, paski i w inne desenie. Takie zachwycające jaja składają się na wystawę "Ptasie pisanki" przygotowaną przez Uniwersyteckie Centrum Przyrodnicze im. Profesora Andrzeja Myrchy.
Dlaczego ptasie jaja mają różne kolory?
Na wystawie są jaja 19 gatunków ptaków, w tym 3 gatunków pingwinów, emu, ale też przedstawicieli krajowej awifauny. Ponadto kolejne eksponaty zostały zaprezentowane na przygotowanych barwnych planszach. Kolorowe dzieła autorstwa matki natury można podziwiać do końca czerwca w budynku Wydziału Biologii Uniwersytetu w Białymstoku.
"Różnorodne kolory, plamki i desenie na jajkach to swoisty kamuflaż, który ma zmylić drapieżnika. Białe jajka składają między innymi dziuplaki, czyli ptaki gniazdujące w dziuplach, np. sowy lub dzięcioły" - wyjaśnia dr Anna Matwiejuk, kierownik UCP.
"Kolor skorupki jajka zależy od obecności swoistych barwników: protoporfiryny (odpowiada za kolor brązowy i jego odcienie, wraz z czerwonym, żółtym i czarnym), biliwerdyny (nadaje odcienie niebieskie i zielone) oraz jej chelatu z cynkiem. W skorupkach białych nie ma żadnego barwnika" - wyjaśnia ekspertka.
Jakie kolory mogą mieć ptasie jaja?
Najbardziej kolorowe jajka mają np. emu: tuż po zniesieniu są one ciemnozielone, potem stają się czarne. Z kolei drozd śpiewak znosi jaja turkusowe w czarne kropki, kos zwyczajny - niebieskozielone, pleszki zwyczajne - błękitne. Jaja czajki są brązowożółte w ciemniejsze plamy, pustułki - białożółte, szaroróżowe lub ceglastoróżowe z gęstymi rdzawobrązowymi plamami.
"Jajko jest cudem natury, jest strukturą, w której rozwija się nowe życie: z jednej strony chroni młode pisklę, a z drugiej strony dostarcza pożywienia" - mówi dr Matwiejuk. "Ciekawe są również kształty jaj. Np. sowy dziuplaki składają jaja okrągłe jak piłeczki, ptaki gniazdujące na klifach, takie jak nurzyki - stożkowate, a np. czajki, które budują gniazda na ziemi - gruszkowate. Jaja nurzyków mają ponadto niezwykły spiczasty kształt i niesamowite kolory, cechują się najbardziej bogatą paletą barw. Uchodzą za jedne z najpiękniejszych jaj na świecie".
Jajka ptasie osiągają również różne rozmiary. Największym jajem jest dziś jajo strusia, ważące ponad 1,5 kg, najmniejszym zaś - jajo kolibra hawajskiego o wadze 0,4 g. Wśród naszych krajowych ptaków największe są jaja łabędzi, żurawi, orłów, bielików, czy bocianów. Najmniejsze jaja znoszą zaś czyżyki i mysikróliki - ważą ok. grama.
Na wystawie przygotowanej przez Uniwersyteckie Centrum Przyrodnicze można też poznać szczegółowo budowę jaja i proces rozwoju ptasiego zarodka.
