Pogryziony pterozaur. Niezwykła skamieniałość sprzed 76 milionów lat
Brytyjscy naukowcy, analizujący znalezione w Kanadzie kości wymarłych dziesiątki milionów lat temu latających gadów, dokonali niezwykłego odkrycia. Na kości młodego pterozaura znaleźli ślady po ugryzieniu podobnego do krokodyla drapieżnika. Takie skamieniałe ślady ataków drapieżników są dla paleontologów nie lada gratką i rzadkością.
2023 roku w kanadyjskiej prowincji Alberta odkryto niezwykłe skamieniałości, które rzucają nowe światło na życie drapieżników i ich ofiar w okresie kredy. Zespół dra Briana Picklesa z Uniwersytetu w Reading odkrył skamieniałe kości młodego pterozaura, na których widać wyraźny ślad ugryzienia przez zwierzę należące najprawdopodobniej do tzw. krokodylomorfów, czyli grupy zwierząt, do której zaliczają się współczesne krokodyle i aligatory, oraz ich liczni wymarli kuzyni, przybierający często niezwykłe formy.
Odkryty fragment kręgu szyjnego młodego pterozaura (Cryodrakon boreas) zawiera około czteromilimetrowe okrągłe wgniecenie, które badacze zidentyfikowali jako prawdopodobny wynik ukąszenia krokodyla. Pterozaur, którego skrzydła miały najprawdopodobniej około 2 metrów rozpiętości, należy do rodziny Azdarchów, której przedstawiciele należeli do największych latających gadów. Niektóre gatunki dorastały do nawet 10 metrów rozpiętości.
Odkrycie to jest niezwykle rzadkie, ponieważ skamieniałości pterozaurów, szczególnie ich delikatnych kości, są trudne do zachowania, a ślady ukąszeń w takich skamielinach stanowią wyjątkowy przypadek.
Badania i analiza
Zespół badawczy, w skład którego weszli także naukowcy z Royal Tyrrell Museum of Palaeontology oraz Uniwersytetu Nowej Anglii, przeprowadził szczegółową analizę znalezionej skamieniałości za pomocą mikrotomografii komputerowej (CT). Dzięki tej technologii możliwe było dokładne zbadanie struktury wgniecenia i potwierdzenie, że nie jest to uszkodzenie powstałe w wyniku procesu fosylizacji, lecz rzeczywiste ukąszenie.
„Kości pterozaurów są bardzo delikatne, więc odkrycie skamieliny, na której widoczny jest wyraźny ślad po ukąszeniu, jest wyjątkowe. To, że jest to młody osobnik, sprawia, że znalezisko jest jeszcze bardziej niezwykłe” mówi dr Caleb Brown, główny autor publikacji zespołu badawczego.
Obecność krokodylomorfów w ekosystemach kredowych była dobrze udokumentowana, jednak interakcje tych zwierząt z pterozaurami były dotychczas mało poznane. Badania wykazały, że choć krokodyle w tym okresie polowały na bardzo szeroki zakres ofiar, w tym mniejsze dinozaury i ryby, pterozaury stanowiły rzadką, ale nie zaskakującą część diety tych drapieżników.
„Ślady po ukąszeniach pomagają udokumentować interakcje między gatunkami z tego okresu. Choć nie możemy stwierdzić, czy pterozaur był żywy, gdy został ugryziony, to znalezienie takiej skamieliny pokazuje, że krokodylomorfy od czasu do czasu żerowały na młodych pterozaurach 76 milionów lat temu” dodał dr Brian Pickles.
Warto dodać, że wcześniej w Rumunii odkryto inne skamieniałości z możliwymi, choć jeszcze niepotwierdzonymi śladami ukąszeń starożytnych krokodyli, co wskazuje na to, że podobne ataki nie ograniczały się do jednego miejsca na świecie.
