Nowy ptak skrywał się w głębokiej dżungli. Można go zobaczyć tylko nocą

Także w Polsce żyje taki nocny ptasi łowca - to lelek kozodój. Jest jedynym ptakiem obok sów, który preferuje nocne polowania. O ile jednak wiele sów dobrze radzi sobie także za dnia, o tyle lelki raczej światła dziennego unikają. Za to noc to ich czas. Zachowują się wtedy jak nietoperze, latają cicho i sprawnie omijają pnie drzew. Najczęściej dlatego, że wzbijają się nad ich wierzchołki, by z otwartym dziobem łapać owady.

Jedyny polski lelek jest częścią bardzo rozległego rodzaju tych nocnych ptaków, które zamieszkują całą Eurazję i Afrykę, ale najwięcej ich gatunków występuje w tropikach. Jednym z nich jest lelek paskogłowy, który jest mieszkańcem rozległych terenów południowej Azji, od Indii i Pakistanu po południowe Chiny, Indochiny, niemal całą Indonezję oraz Nową Gwineę i północną Australię. To ptak budzący w wielu tutejszych krajach spore przerażenie, bowiem często zamieszkuje cmentarze, nawet wnętrza grobowców i świątyń. Stąd chociażby w Malezji nazywa się go często "lelkiem cmentarnym" albo "lelkiem trupim".

Ptak ten żyje na wielkim obszarze, ale jest bardzo trudny do badania. Porusza się tylko nocą, w dzień maskuje się na gałęzi jako kawałek kory albo kryje w głębi lasu, jaskini, grobowca czy cmentarzyska. Szukanie lelków przypomina nieco szukanie duchów czy wampirów. A jednak naukowcy ze Szwedzkiego Muzeum Historii Naturalnej zdecydowali się na to i to ich ustalenia pozwoliły odnaleźć i opisać nowy gatunek tego ptaka, żyjącego jedynie na dwóch wyspach.

Pierwszą jest Timor, który został podzielony między dwa kraje - Indonezję oraz niepodległy Timor Wschodni. Drugą jest sąsiednia wysepka Wetaru, obie należące do Małych Wysp Sundajskich.

Jak czytamy w opisie odkrycia w piśmie "Ibis", nowy gatunek był wcześniej mylony z trzema innymi - wspomnianym lelkiem paskogłowym, a także lelkiem celebeskim i lelkiem filipińskim, ale różni się od nich wszystkich co najmniej 13 cechami wokalnymi. I tylko na bazie zbadania głosów tych ptaków udało się do zidentyfikować jako nowego, nieznanego dotąd nauce ptaka nazwanego lelkiem timorskim (Caprimulgus ritae). 

Ptak ten jest mieszkańcem głębokiej dżungli, która wciąż porasta obie sąsiadujące wyspy, od lasów wiecznie zielonych po zrzucające liście lasy suche, głównie na nizinach. Jednego osobnika znaleziono jednak w górach powyżej 1500 m. n.p.m. To jeden z czterech endemitów żyjących na Timorze i Wetaru.