Jak najdłuższy dzień w roku wpływa na rośliny i zwierzęta?

Najdłuższy dzień w roku to bardzo duży nakład światła słonecznego, co sprzyja fotosyntezie i wzrostowi roślin. Latem kąt padania promieni jest największy, a dni są najdłuższe. W konsekwencji dostarczana do Ziemi energia słoneczna jest najwyższa w ciągu roku. Dzięki temu rośliny mają do dyspozycji maksimum czasu i mocy świetlnej do syntezy cukrów, co przekłada się na szybkie przyrosty.

Jak najdłuższy dzień w roku wpływa na rośliny? Jeżeli skupić się na fotosyntezie i wzroście, długi dzień zapewnia roślinom więcej godzin fotosyntezy. Intensywna dostarcza energię do rozrostu liści, łodyg i korzeni. Dzięki temu w pełni lata większość roślin intensywnie rośnie i gromadzi zapasy substancji odżywczych.

Jak najdłuższy dzień w roku wpływa na kwitnienie? Różnice w długości dnia są sygnałem do kwitnienia dla wielu gatunków. Tak zwane rośliny dnia długiego zakwitają, gdy okres oświetlenia przekracza pewną krytyczną wartość. Przykładami są m.in. szpinak, zboża (np. jęczmień, owies), trawy oraz niektóre warzywa korzeniowe jak marchew czy burak pastewny. Dla tych gatunków dzień przesilenia letniego, gdy światła jest najwięcej, staje się momentem startu kwitnienia, a później także owocowania.

Odwrotnie działają rośliny dnia krótkiego. To na przykład tytoń, kukurydza, ryż czy soja, które zwykle kończą wegetację latem i kwitną dopiero jesienią, gdy dni się skracają. Niektóre rośliny są obojętne na długość dnia, jak np. gryka, pomidor czy ogórek, które kwitną niezależnie od okresu oddziaływania światła na rośliny w cyklu dobowym.

Jak najdłuższy dzień w roku wpływa na dojrzewanie owoców? Intensywne nasłonecznienie sprzyja także dojrzewaniu plonów. Wysoka aktywność fotosyntezy zaopatruje rozwijające się owoce w cukry, co przyspiesza ich wzrost i dojrzewanie. Wiele drzew owocowych i warzyw wydaje plony właśnie pod koniec czerwca i w lipcu. Naukowcy podkreślają, że sygnały sezonowe, takie jak długość dnia, regulują ważne etapy życia roślin - od kwitnienia po dojrzewanie owoców. W efekcie najdłuższy dzień przyczynia się do bogatego owocowania, o ile rośliny nie odczuwają stresu wodnego czy nadmiernych temperatur.

U zwierząt długość dnia odpowiada za synchronizację sezonowych zachowań, zwłaszcza rozrodu i przygotowań do sezonów chłodnych. Jeżeli chodzi o rozmnażanie, to długi dzień jest silnym stymulantem cyklu rozrodczego u ptaków i ssaków. Wydłużone oświetlenie aktywuje w mózgu zwierząt geny i hormony powodujące gotowość do kopulacji. Na przykład badania na przepiórkach japońskich wykazały, że wydłużenie dnia prowadzi do aktywacji genów przygotowujących organizm do rozrodu. Objawia się to zwiększeniem rozmiarów gruczołów rozrodczych ptaka.

Jak najdłuższy dzień w roku wpływa na zwierzęta? U ludzi i ssaków również obserwuje się silne wpływy przesilenia letniego na poziomy hormonów rozrodczych, a podobne mechanizmy jak u ptaków działają u gryzoni i innych ssaków. Dzięki temu w okresie przesilenia i późniejszego lata w wielu populacjach rozpoczyna się okres godowy, a młode przychodzą na świat w warunkach ciepłego i obfitego w pokarm lata.

Najdłuższe dni w roku sprzyjają szybkiemu rozwojowi nowo narodzonego potomstwa. W tym czasie jest dużo świeżego pokarmu. Słoneczna energia wpływa na wegetację roślin, owocność owadów i nasion oraz na więcej godzin dnia, podczas których młode mogą się karmić. Dzięki temu młode ptaki i ssaki intensywnie przybierają na wadze i szybciej rosną. Badania wykazały, że długie dni wydłużają u młodych ptaków okres wychowu i opóźniają ich migrację. Oznacza to, że przy najdłuższym dniu pisklęta mają więcej czasu na rozwój przed opuszczeniem gniazda.

Kiedy przesilenie letnie mija i dni zaczynają się skracać, organizmy zwierząt otrzymują sygnał o nadchodzącej jesieni. Wiele gatunków rozpoczyna przygotowania do zimy. Ptaki odlatujące na południe intensywnie żerują latem, gromadząc tłuszcz potrzebny na długą podróż. Migracja wymaga długich przygotowań. Podobnie ssaki (np. wiewiórki, niedźwiedzie) i ptaki hodowlane gromadzą zapasy, a także zmieniają okrycie ciała (gęstsze futro, zmiana upierzenia) pod wpływem skracającego się dnia. Długie letnie dni dają zwierzętom czas na sprawne napełnienie magazynów energetycznych i adaptację do nadchodzących mrozów, co zwiększa szanse przeżycia zimy.