Czy jeże zapadają w sen zimowy? Budują specjalne gniazdo
Wizerunek niosących na grzbiecie jabłko jeży nie do końca współgra z rzeczywistością. Choć na plecach czworonoga rzeczywiście może znaleźć się owoc, to raczej wynika on ze spadnięcia jabłka z drzewa na kolce niż celowego "nadziania" go sobie przez jeża. Inną sytuacją utożsamianą z jeżami jest ich zasypianie, gdy tylko na dworze zapanują ujemne temperatury. Nie jest to jednak mit! Kiedy jeże zapadają w sen zimowy?
Spis treści:
Kiedy jeże zapadają w sen zimowy?
Drepczące tuż przy ziemi jeże zdecydowanie nie są amatorami zabaw w śniegu. Gdy tylko temperatura mocno spada, jeże chowają się w odpowiednio przygotowanych norkach i pogrążają w śnie. Powód ich zachowania nie jest tajemnicą. Kolczaste ssaki należą do owadożerców. Ich głównymi posiłkami są koniki polne, dżdżownice i im podobne stworzenia. Zimą pożywienie jeży zakopuje się głęboko w ziemi, więc one również się chowają. Długi sen w ciepłej norce to z pewnością przyjemniejsza wizja niż przymieranie głodem w śniegu.
Jednak sen zimowy niewiele ma wspólnego z prawdziwym odpoczynkiem. W rzeczywistości jest to raczej stan odrętwienia organizmu:
- procesy życiowe zwalniają,
- spada temperatura ciała,
- zmniejsza się ilość oddechów.
Organizm kolczastych ssaków jest w pełni przystosowany do takiego trybu życia, jednak wejście w stan hibernacji wymaga ogromnych pokładów energii, dlatego jeże długo przygotowują się do tego procesu.
Jak jeże przygotowują się do zimowego snu?
Przygotowania do zimowej hibernacji jeże rozpoczynają, gdy tylko temperatura spada poniżej 10 stopni Celsjusza. Zaczynają wtedy pochłaniać ogromne ilości pokarmu, dzięki czemu pod ich skórą wytwarza się grubsza warstwa tłuszczu. To zabezpieczenie pomaga im przetrwać w stanie hibernacji. Zdarza się, że podczas przygotowań zwierzę dwukrotnie zwiększy masę swojego ciała. Kilka miesięcy spokojnego snu wymaga specjalnych środków! Dlatego w okresie jesiennym, który jest dla nich bardzo pracowitym czasem, można wspomóc zwierzęta wystawiając im miski z pokarmem np. dla kotów do ogrodu. To zwiększy ich szanse na przeżycie mrozów.
Jak jeże przygotowują się do zimowego snu poza zwiększeniem ilości spożywanych kalorii? Do spokojnej hibernacji niezbędne jest bezpieczne schronienie. Jeże budują trzy rodzaje gniazd: letnie, lęgowe i na czas zimowego snu. Oczywiście to ostatni typ schronienia powinien być najsolidniejszy, ponieważ od niego zależy, czy zwierzę przeżyje.
Jak wygląda gniazdo jeża?
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, jak sprawnymi architektami są jeże. Choć na pierwszy rzut oka ich gniazda mogą przypominać przypadkowe sterty liści i gałęzi, w rzeczywistości to doskonale zaplanowana konstrukcja. Użyty chrust zapewnia doskonały kamuflaż przed intruzami. Wierzchnia warstwa liści to jednak nie wszystko, co chroni zwierzęta przed chłodem. Ściany wokół komory głównej jamy mogą mieć nawet 20 cm grubości.
Jeże nie są przesadnie wybredne podczas wybierania materiałów budowlanych. Korzystają z wszelkich rodzajów suchych liści, a także nie raz wzbogacają swoje ściany znalezionymi śmieciami. Głównym celem legowiska jest jak najlepsza izolacja temperatury, a im więcej warstw tym cieplejszy środek schronienia. Zwierzęta materiały układają w sposób dachówkowaty, dzięki czemu ich norki stają się również wodoodporne.
Jak wygląda gniazdo jeża w środku? Wnętrze zimowej chatki nie jest dla tych zwierząt tak istotne. W końcu cały okres zamieszkania tam przesypiają. Zazwyczaj na posłaniu układają mech, suche liście i znalezione patyki.
Jak pomóc przetrwać spotkanemu zimą jeżowi?
Hibernujących jeży pod żadnym pozorem nie należy budzić. Nawet jeśli zima już się kończy i wydaje się, że zwierzę powinno wstać z zimowej drzemki, ten proces musi nastąpić samodzielnie. Wyrwanie ssaka ze snu może okazać się dla niego śmiertelne. Jak pomóc wybudzonemu jeżowi podczas trwającej jeszcze zimy?
Choć spotkanie jeża zimą należy do rzadkości i nie oznacza niczego dobrego dla zwierzęcia, to niestety może się zdarzyć. Wybudzony ssak z pewnością będzie wykończony i wychłodzony. Warto go zabrać i zaoferować miękkie posłanie z termoforem lub butelkami wypełnionymi ciepłą wodą. Oprócz wyziębienia, zwierzę z pewnością będzie odczuwało głód. Zimą najlepsze będzie wysokobiałkowe pożywienie, jak karmy dla kotów lub psów, a także robaki, takie jak dżdżownice. Warto podać jeżowi także świeżą wodę.
Samodzielna opieka nad zwierzęciem nie jest najlepszym pomysłem. Bez specjalistycznej wiedzy trudno będzie prawidłowo ocenić stan jeża i zapewnić mu należytą pomoc. Dlatego warto skontaktować się z lokalnym ośrodkiem ratowania dzikich zwierząt lub weterynarzem. Odpowiednia troska może uratować życie tego małego ssaka i pomóc mu przetrwać trudny okres zimowy.
Jeże to intrygujące, małe stworzenia. Choć nie poleca się kontaktu z nimi, jest jeden wyjątek. Taką sytuacją jest spotkanie obudzonego jeża w środku zimy. Jeśli ci się to przytrafi, nie zostawiaj zwierzaka na mrozie - weź do domu, ogrzej i zadzwoń do najbliższego ośrodka ratowania zwierząt.
