Berlin wróblem stoi. Ptaki radzą sobie tu świetnie. Co Niemcy robią dobrze?
Spadki liczebności wróbli w Polsce są ogromne. Również w Niemczech populacja ptaków drastycznie się zmniejszyła w ciągu ostatnich lat. Okazuje się, że w stolicy kraju wróbelki radzą sobie całkiem nieźle. Co dobrze robią Niemcy?
Liczne zanieczyszczenia w środowisku, ale i nadmierna estetyka polegająca na ciągłym koszeniu, i usuwaniu wszystkich niechcianych roślin, a także intensyfikacja rolnictwa wpływają na spadek liczebności wróbli. Sytuacje tych ptaków od początku XXI wieku jest coraz gorsza.
Problemy wróbli w Europie. Nastąpił niepokojący przełom
Trend spadkowy populacji wróbli zauważyło na początku lat 2000. wielu naukowców. Badacze donieśli w 2007 roku, że wróble stają się europejskim gatunkiem zagrożonym. Europa Zachodnia odczuła to bardzo mocno. W Holandii wróbla umieszczono na Czerwonej Liście jako gatunek zagrożony. W Wielkiej Brytanii wróbel został umieszczony na liście gatunków priorytetowych, które trzeba uwzględnić w planie ochrony. Równocześnie w Zjednoczonym Królestwie odnotowano spadek liczebności ptaków o niemal 70 proc. (w latach 1977 do 2003) i umieszczono gatunek na Czerwonej Liście.
Badacze analizujący sytuację wróbla w północno-wschodniej Europie stwierdzili, że do spadku liczebności subpopulacji wiejskiej przyczyniła się intensyfikacja rolnictwa. Okazało się, że jeszcze większe problemy mają ptaki żyjące w miastach. To na tych obszarach liczebność wróbla spadała drastycznie.
Na początku lat 2000. w największych miastach Wielkiej Brytanii, Niemiec, czy Belgii spadek był tak wielki, że ptaki znalazły się niemal na skraju wyginięcia. Londyn, Hamburg, czy Antwerpia okazały się miejscem fatalnym dla tych małych ptaków. Zniknęły źródła pożywienia wróbli (między innymi zboża, które wróble zjadały z odchodów zwierząt). Wróblom zaczęło też brakować zielonych terenów do gniazdowania.
Śmiertelność ptaków zwiększyła się, ponieważ w przestrzeni miejskiej zaczęło się pojawiać coraz więcej samochodów. Zły wpływ na ptaki miały też spaliny i inne zanieczyszczenia środowiska, które konsekwentnie rosną wraz z rozwojem przemysłu i zabijają wiele innych gatunków.
Niepokojące wieści na temat wróbli zalały całą Europę. Były jednak miejsca, takie jak Szkocja, czy Walia, gdzie zauważono nawet nieznaczny przyrost populacji. Schronienie i dom wróble znalazły też między innymi w Berlinie.
Berlin dla wróbli
"Mimo niezłej sytuacji wróbla w kilku miejscach w Europie, jego sytuacja na tym kontynencie nie jest dobra, a w większości populacji występuje znaczny trend spadkowy" - podaje Stołeczne Towarzystwo Ochrony Ptaków.
I chociaż ogólnoeuropejski trend był spadkowy, a w Niemczech wróbla wpisano na Czerwoną Listę gatunków zagrożonych, to populacja berlińska przetrwała i nadal ma się całkiem dobrze. Okazało się, że ptaki w Berlinie znalazły dużą liczbę potencjalnych miejsc lęgowych, służyły do tego między innymi budki, z których ptaki chętnie korzystały.
Wróblom pomagał także dobry PR - małe ptaszki były według Stołecznego Towarzystwa Ochrony Ptaków powszechnie lubiane. W niemieckim mieście ptaki znalazły także wiele źródeł pożywienia - były i są dokarmiane, zjadały dostępne bezkręgowce i odpadki, czy korzystały z nieskoszonej trawy i innej nieposprzątanej roślinności.
Szacuje się, że obecnie w Berlinie mieszka ok. 190 tys. par lęgowych wróbli. To wiadomość świetna, bo w Hamburgu liczba par wynosi według przyrodników zaledwie 16 tys. par. Uważa się, że berlińscy przyrodnicy wykonali kawał dobrej roboty. Nienaruszone i niezabudowane przestrzenie okazały się dla wróbli doskonałym miejscem do lęgów. Do sukcesu przyczyniły się organy zajmujące się ochroną przyrody w Niemczech.
Niemieckie prawo chroni ptaki, ich gniazda, ale i same budynki lub inne obszary, na których wróble chcą żyć i się rozmnażać.
