Woli góry, ale bywa w mieście. Wspaniałe jerzyki "mierzą wysoko"
W polskich miastach pojawia się coraz więcej projektów, które służą zwiększaniu populacji dzikich zwierząt w miejskiej przestrzeni. Jednymi z nich jest montaż budek lęgowych dla jerzyków, które słyną z zamiłowania do dużych wysokości. Czy wieszanie budek w miastach jest dobrym pomysłem? Opowiada o tym ornitolog, Bartosz Smyk.
Poruszają się bardzo szybko - nawet do 160 km/h i lubią gniazdować na dużych wysokościach. Przylatują do nas na przełomie kwietnia i maja, a nazwę zawdzięczają Jerzemu, którego imieniny obchodzone są 23 kwietnia. - To rodzimy gatunek ptaków - mówi Bartosz Smyk z Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków.
Czy jerzyki wrócą?
Jerzyki były z nami praktycznie od zawsze, choć nie mówiono o nich tak często jak teraz. Ptaki te utraciły swoje miejskie siedliska np. w wyniku masowego ocieplania budynków na początku XXI w. Badania pokazują, że potencjalne siedliska, jakimi były otwory w budynkach, zostały pozatykane.
Na szczęście znowu zaczęliśmy doceniać obecność zwierząt wśród nas i znajdujemy rozwiązania, które służą zwiększaniu populacji kluczowych zwierząt.
Jerzyki warto zaprosić do swojego otoczenia, ponieważ to pożyteczne ptaki zjadające uciążliwe dla ludzi owady, np. komary. Jak przyciągnąć jeżyki do swojej okolicy?
Gdzie lubi bytować jerzyk?
Jerzyki w miejskiej przestrzeni kojarzą się zazwyczaj z wysokimi budynkami. Nie bez powodu. Ptaki te żyją bowiem na dużych wysokościach. Populacja naskalna jeżyków ukrywa się we wszelkich formach, w których znajdują się dogodne dla nich szczeliny. Dlatego w Polsce można znaleźć je zwłaszcza w górach.
W Tatrach ze względu na ukształtowanie jest ich najwięcej. Bytują też w rejonach Babiej Góry. - Miejsca muszą być eksponowane, nie może być żadnego dojścia z lądu - mówi Bartosz Smyk.
Populacja tych ptaków znajduje się też w Puszczy Białowieskiej i innych lasach, ale jak dodaje ornitolog, to zjawisko jest rzadkie, ponieważ jerzyk gniazduje jedynie w starych i bardzo wysokich drzewach: - Najlepiej, żeby wystawały ponad linie koron, ponieważ jerzyk nie umie manewrować i wlatuje wprost do otworu. Drzewo musi być też duże, żeby ptak znalazł miejsce na dziuplę - dodaje. Jerzyk nie jest wcale takim małym ptaszkiem. Rozpiętość skrzydeł jerzyka to ok. 40 cm, a długość ciała ok. 18 cm. Jerzyk jest jednak bardzo lekki - jego waga może dojść do 50 g.
Bartosz Smyk mówi, że widział kiedyś jerzyka wlatującego do dziupli w puszczy, a widok ten był imponujący i trwał zaledwie krótki moment.
Towarzyskie ptaki
Jerzyki to, jak mówi ornitolog, ptaki bardzo towarzyskie i lubiące przebywać w koloniach, co może zadecydować o tym, czy ptak będzie chciał osiedlić się w przeznaczonej dla niego budce lęgowej poza obszarami górskimi. Jerzyki, pojawiające się w miastach to ptaki należące właśnie do populacji górskiej.
Po pierwsze, istnieją małe szanse, że jerzyk zasiedli budkę w naszym ogrodzie - nie lubi bytować sam na danym terenie: To towarzyskie, ale i konserwatywne zwierzęta, małe szanse, że jerzyk zamieszka w osamotnionej budce - dodaje Smyk.
Czy wieszanie budek lęgowych w miastach jest dobrym pomysłem?
- To nie jest zły pomysł, miasto im raczej nie przeszkadza, jeśli będzie wysoko i bezpiecznie, ale trzeba pamiętać, że budka musi być zamontowana bardzo wysoko - dodaje Bartosz Smyk. O zamontowaniu takiego ptasiego domu może zdecydować spółdzielnia i zarządca budynku. Są też szanse, że jerzyk sam pojawi się pod naszym oknem.
- Widziałem kiedyś kolonię jerzyków, które gnieździły się w budynku wielorodzinnym. Pamiętajmy jednak, że budek musi być kilka - podsumowuje ornitolog.
Jerzyk należy do gatunków zagrożonych i w Polsce jest pod ścisłą ochroną.
