Naprawa delty Nidy. Ekosystem rzeki ma się zregenerować
Oprac.: Katarzyna Nowak
Przyrodnicy odtwarzają śródlądową deltę Nidy (Świętokrzyskie). Delta rzeki stanowi jeden z najbogatszych przyrodniczo obszarów w Europie. Układ zlewni Nidy powoduje, że rzeka zbiera dużo wody w Górach Świętokrzyskich. Powstały układ rzeźby terenu od dawna sprzyjał powstawaniu rozlewisk.
Dzięki prowadzonym od kilku lat pracom udało się przywrócić unikalne walory hydrologiczne tego obszaru, w tym ponownie gromadzić około 2 mln metrów sześciennych wody, a na dawne miejsca bytowania wracają żółwie błotne, słodkowodne małże i bieliki.
Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych realizuje projekt "Renaturyzacja śródlądowej delty rzeki Nidy", który otrzymał dofinansowanie z Programu LIFE Komisji Europejskiej od 2019 roku. Głównym założeniem jest przywrócenie unikalnych walorów przyrodniczych delty Nidy, które w wyniku błędnie przeprowadzonych prac melioracyjnych w latach 80. i 90. zostały poważnie naruszone.
Regeneracja Nidy. Co się zmieni w rzece?
Obszar delty, na którym realizowane są działania to około 400 hektarów. Prowadze są działania hydrologiczne oraz przyrodnicze.
"Udało nam się przywrócić właściwy reżim hydrologiczny tego obszaru, gromadzimy dzięki temu około 2 mln metrów sześciennych wody. Nasi partnerzy, którzy prowadzą bieżący monitoring hydrologiczny i przyrodniczy tego obszaru, potwierdzili, że przygotowane siedliska, okazały się bardzo szybko przyciągać ryby występujące w Nidzie, a co najważniejsze ryby są w stanie pokonywać wszystkie przepusty, które wykonaliśmy w ramach projektu. Przygotowane siedliska zapewniają im skuteczne miejsca rozrodu na terenie delty śródlądowej" - zaznaczył przyrodnik i kierownik projektu Piotr Wilk.
Dodatkowo w ramach projektu zostały wykonane stawiki dla płazów - traszki grzebieniastej i kumaka nizinnego.
Kolejnym zadaniem realizowanym w ramach projektu jest ochrona gatunków podlegających ochronie ścisłej m.in. żółwia błotnego. Docelowo na terenie śródlądowej delty Nidy ma zostać wypuszczonych 150 żółwi błotnych, które będą sprowadzone z Poleskiego Parku Narodowego. Pierwsza partia młodych żółwików jest już w Ośrodku Edukacji Przyrodniczej w Umianowicach.
Przyroda ma pierwszeństwo
Jednocześnie kontynuowane będą działania związane z reintrodukcją i restytucją innych gatunków chronionych m.in. skójki gruboskorupowej (gatunek małża słodkowodnego), zatoczka łamliwego (gatunek słodkowodnego ślimaka) i poczwarówki jajowatej i zwężonej (gatunek lądowego ślimaka).Na terenie delty Nidy jesienią tego roku zaobserwowano także parę bielików.
W ramach projektu w przyszłym roku powstaną trzy ścieżki przyrodnicze wraz z infrastrukturą turystyczną. Wszystkie trasy będą miały początek w powstałym Ośrodku Edukacji Przyrodniczej w Umianowicach. "W ramach tego projektu powstanie także m.in. czatownia do obserwacji ptaków i wieża widokowa" - poinformował.
Istotnym działaniem będzie także przywrócenie właściwych stosunków wodnych w lasach łęgowych w kompleksie leśnym Młodzawy. Prace będą tam polegać na konserwacji istniejących rowów melioracyjnych oraz na budowie zastawek regulujących właściwy przepływ wody.
W obszarze delty Nidy występuje m.in. około 170 gatunków ptaków, 19 gatunków mięczaków umieszczonych na Czerwonej Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce oraz około 40 gatunków ryb.
