Kania czy muchomor? Pomyłka może kosztować życie
Oprac.: Karolina Słodkiewicz
Na grzybobraniu w lesie czeka na nas wiele niebezpiecznych pułapek. Niektóre grzyby są do siebie bardzo podobne, przez co niedoświadczeni grzybiarze mogą ich nie odróżnić. Tak też jest w przypadku popularnej kani i muchomora sromotnikowego. Czym kania różni się od muchomora sromotnikowego? Błąd może kosztować życie.
W ostatnim czasie czubajka kania zdobyła ogromną popularność w internecie. Przepis na schabowe z kani robił furorę, co niejednego skłoniło do zbiorów pysznej kani. Niestety, do tego gatunku łudząco podobny jest trujący muchomor sromotnikowy. Jeśli chcemy zbierać ją w bezpieczny sposób, konieczna jest wiedza, jak odróżnić od siebie te dwa grzyby.
Jak wygląda kania jadalna?
Kania jadalna, czyli inaczej czubajka kania, to grzyb należący do rodziny pieczarkowatych. Jest to grzyb jadalny ceniony za wysokie walory smakowe. Zwykle można go spotkać na obrzeżach lasów, zarówno liściastych, jak i iglastych. Grzyb występuje zarazem na polanach leśnych, łąkach, poboczach dróg czy parkach. Sezon na kanie trwa od lipca do listopada.
Dorosłe kanie osiągają zwykle od 20 do 30 cm wysokości, a ich kapelusz może mieć średnicę nawet do 30 cm. Kapelusz tego gatunku charakteryzuje się kremową barwą i licznymi, brązowymi strzępkami, jakby odstającymi “łuskami”. Ponadto na jego środku znajduje się brązowy garbek. Od spodu kapelusza znajdują się natomiast gęsto ułożone, szerokie blaszki. Istotne jest, że nie dochodzą one do trzonu. Blaszki są białej barwy i nie zmieniają barwy po dotknięciu ich. U młodych kani natomiast kapelusz ma jajowaty kształt i jest on brązowawy.
Następną istotną rzeczą u kani jest trzon. Osiąga on od 15 do 35 cm długości. Jest on smukły, a u podstawy bulwiasty. U dorosłych osobników czubajki kani trzon jest pusty w środku, ale u młodszych okazów może być gąbczasty. Na zewnątrz ma jasnobrunatną barwę i pokryty jest zygzakowatymi prążkami o ciemniejszym kolorze.
Na trzonie kani jadalnej znajduje się również pierścień. Jest on wolny, ruchomy i daje się swobodnie przesuwać.
Jak wygląda muchomor sromotnikowy?
Muchomor sromotnikowy, nazywany także muchomorem zielonkawym, to gatunek należący do rodziny muchomorowatych. Grzyb ten jest silnie trujący, a zjedzenie go bardzo często kończy się śmiercią. Miejscami jego występowania są najczęściej lasy liściaste. Spotkamy go w okolicach, gdzie rosną dęby, buki, kasztanowce, brzozy, leszczyny, graby, ale też sosny i świerki. Owocniki pojawiają się między czerwcem, a listopadem.
Dorosły muchomor sromotnikowy urasta od 8 do 15 cm wysokości. Średnica jego kapelusza mierzy natomiast od 6 do 12 cm. Może mieć on barwę od oliwkowobrązowej, przez oliwkowozieloną, aż po jasną żółtozieloną czy nawet białą. Kapelusz u tego muchomora jest zupełnie gładki. Od spodu widać blaszki, które są zwykle białe, ale u starszych owocników przybierają żółtawą barwę. Są gęsto rozłożone i nie przyrastają do trzonu.
Trzon u muchomora sromotnikowego jest biały i pokrywa go jasny zygzakowaty wzór. Jest dosyć smukły, a od dołu pokrywa go bulwiasta, zgrubiała pochwa. W środku jest za to twardy i pełny. Na trzonie muchomora sromotnikowego dodatkowo znajduje się przyrośnięty, zwisający pierścień, którego nie da się poruszyć.
Czym kania różni się od muchomora sromotnikowego?
Kania od muchomora sromotnikowego różni się wyglądem kapelusza. U grzyba jadalnego jego wierzch jest pokryty dużymi, gęsto rozłożonymi i wystającymi łuskami. Grzyb śmiertelnie trujący natomiast będzie mieć kapelusz zupełnie gładki o mocniejszych oliwkowych, zielonych tonach.
Drugim elementem, po którym najłatwiej odróżnić kanię od muchomora sromotnikowego jest pierścień na trzonie. U czubajki kani pierścień ten jest wolny, przez co przy próbie przesunięcia go, będzie się on poruszać bez problemu w górę i w dół. U muchomora sromotnikowego nic takiego nie będzie mieć miejsca. U tego trującego gatunku pierścień jest przyrośnięty i nie zmieni swojej pozycji bez uszkodzeń.
Kania jadalna od muchomora sromotnikowego będzie również różnić się trzonem. U dorosłego osobnika kani trzon jest zakończony bulwą, gdzie u muchomora będzie on tylko pokryty bulwiastą pochwą. W dodatku trzon u jadalnego owocnika jest pusty, więc po przekrojeniu go zobaczymy podłużną dziurę. Muchomor sromotnikowy ma trzon wypełniony twardym miąższem.