Bagna dokładnie zachowały szczątki ludzkie sprzed tysięcy lat
Robotnicy odnaleźli idealnie zmumifikowane zwłoki na starożytnym wrzosowisku. W niektórych przypadkach zachowała się nawet fryzura zmarłego. Jak powstały bagienne mumie?
Skóra mężczyzny przybrała czarny kolor, pod nią widać zarysy kości, na prawej kostce przymocowany jest skórzany pasek. Jego śmierć miała miejsce około 17 wieków temu.
Jego ciało zostało odkryte przez robotników wydobywających torf w 1871 r. w Heidmoor w Szlezwiku-Holsztynie. Teraz bagienne zwłoki tzw. von Rendswührena, który żył w pierwszym lub drugim wieku naszej ery, leżą za szkłem w Muzeum Archeologicznym w zamku Gottorf. Są tak dobrze zachowane, że trudno uwierzyć, że tak wiele lat dzieli jego życie i nasze.
Jak powstają bagienne mumie?
W przeciwieństwie do mumii ze starożytnego Egiptu, mumifikacja nie została przeprowadzona przez człowieka, ale ze względu na wilgotne środowisko wrzosowisk, odbyła się w pełni naturalnie.
Stało się tak przede wszystkim przez brak powietrza, co utrzymało bakterie z dala od zwłok, a tym samym spowolniło proces rozkładu.
Równie ważne jest udział kwasów humusowych. Są to substancje występujące na wrzosowisku, które działają antybakteryjnie i konserwująco na organizm, pozbawiają go wody, a tym samym hamują proces gnilny. Jest to proces chemiczny porównywalny do garbowania skór zwierzęcych.
Jednak kwasy humusowe nie są obecne lub aktywne w takim samym stopniu na każdym torfowisku.
Najważniejsza linia podziału przebiega między torfowiskami niskimi i wysokimi. Torfowiska niskie są zasilane wodami gruntowymi, torfowiska wysokie wodą deszczową. W związku z tym torfowiska wysokie mają wyjątkowo niską wartość pH, co pozwala doskonale zachować zwłoki wraz ze skórą, włosami, paznokciami, a w niektórych przypadkach także z narządami wewnętrznymi.
Z kolei w torfowisku niskim lepiej zachowane są kości i włókna roślinne, dzięki czemu zwykle znajdują się tu tylko szkielety bagienne. W torfowisku wysokim kości i zęby są pozbawione wapnia. To sprawia, że są bardzo miękkie. Klasyczne zwłoki bagienne przypominają węża ze skóry, spłaszczonego przez ciężar warstw torfu.
Szczególnie fascynujący jest stan zachowania włosów, które są barwione na czerwono przez kwasy humusowe. Ich struktura, a czasem nawet fryzura, pozostaje nienaruszona - a czasem nawet fryzury, jak w przypadku człowieka z Osterby, którego głowę można zobaczyć w zamku Gottorf. Chociaż mężczyzna zmarł - prawdopodobnie przez ścięcie - w Cesarstwie Rzymskim, jego głowę nadal zdobi węzeł świątynny - typowa męska fryzura germańskiego plemienia Swebów.
Źródło: NationalGeographic
