Przełomowe odkrycia w dziedzinie klimatu z Nagrodą Nobla z fizyki
Tegoroczni laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki - Syukuro Manabe, Klaus Hasselmann i Giorgio Parisi - stworzyli podstawy współczesnej klimatologii.
partner merytoryczny
Komitet Noblowski stwierdził, że Manabe i Hasselmann "położyli podwaliny pod naszą wiedzę o klimacie Ziemi i o tym, jak ludzkość na niego wpływa". Doceniono ich za "wiarygodne przewidywanie globalnego ocieplenia".
Syukuro Manabe wykazał, w jaki sposób zwiększony poziom dwutlenku węgla w atmosferze prowadzi do wzrostu temperatury na powierzchni Ziemi. "Jego praca położyła podwaliny pod rozwój obecnych modeli klimatycznych" - argumentował Komitet Noblowski. Klaus Hasselmann stworzył model łączący pogodę i klimat. Opracowane przez niego metody pozwoliły udowodnić, że podwyższona temperatura w atmosferze jest spowodowana emisją dwutlenku węgla przez człowieka.
Badania Manabego i Hasselmanna stanowią podstawę naszej współczesnej wiedzy o klimacie i o tym, jak wpływa na niego człowiek. Manabe już w latach 60. zademonstrował, jak zwiększony poziom dwutlenku węgla w atmosferze prowadzi do wzrostu temperatury na powierzchni Ziemi. Tworzył jedne z pierwszych fizycznych modeli klimatu Ziemi i był pierwszą osobą, która zbadała to, jak ilość promieniowania padająca na powierzchnię Ziemi i zatrzymywana w atmosferze wpływa na zachowanie mas powietrza. Hasselmann w latach 70. stworzył model pogody i klimatu, który zademonstrował, że mimo iż pogoda jest zmienna i chaotyczna, to długoterminowe modele klimatyczne są wiarygodne. Opracował również metody identyfikacji atmosferycznych “odcisków palców" pokazujących, w jaki sposób działalność człowieka odciska się na klimacie. To, w oparciu o opracowane przez niego metody zademonstrowano, że rosnąca globalna temperatura jest spowodowana emisją dwutlenku węgla przez człowieka.
Trzeci z nagrodzonych, Giorgio Parisi, otrzymał Nobla za wkład w teorię nieuporządkowanych materiałów i procesów losowych. Około 1980 r. odkrył ukryte wzory w nieuporządkowanych, materiałach. Jego odkrycia pozwalają zrozumieć i opisać wiele różnych i pozornie całkowicie przypadkowych zjawisk, nie tylko w fizyce, ale także w matematyce, biologii, neuronauce i uczeniu maszynowym. Przyznający Nagrodę Nobla uznali, że odkrycia Parisiego "należą do najważniejszych wkładów do teorii systemów złożonych".
"Uhonorowane w tym roku odkrycia pokazują, że nasza wiedza o klimacie opiera się na solidnych podstawach naukowych, opartych na wnikliwej analizie obserwacji. Wszyscy tegoroczni laureaci przyczynili się do uzyskania głębszego wglądu we właściwości i ewolucję złożonych systemów fizycznych" - mówił podczas konferencji Thors Hans Hansson, przewodniczący Komitetu Noblowskiego Fizyki.
Parisi otrzyma połowę nagrody w wysokości 10 mln koron szwedzkich, drugą połową podzielą się po równo Manabe i Hasselmann.
Dotąd 218 osób zostało uhonorowanych Nagrodą Nobla w dziedzinie fizyki, odkąd została przyznana po raz pierwszy w 1901 r.
Tylko cztery z tych laureatów to kobiety. Jeden fizyk, John Bardeen, zdobył nagrodę dwukrotnie - w 1956 i 1972 roku.
