Lód na Antarktydzie ocalą zmiany klimatu? Rola morskich prądów jest kluczowa
Topnienie lodu na Zachodniej Antarktydzie może spowolnić, jeśli zmienią się morskie prądy w tym regionie. Naukowcy odkryli, że tempo i zakres destabilizacji lodu wzdłuż wybrzeża Antarktydy Zachodniej różni się w zależności od zmian regionalnego klimatu.
Międzynarodowy zespół naukowców wykorzystał zdjęcia satelitarne oraz dane dotyczące stanu klimatu i oceanów, aby uzyskać najbardziej szczegółowy obraz tego, w jaki sposób pokrywa lodowa Zachodniej Antarktydy - zawierająca dość lodu, aby w razie jego stopnienia podnieść globalny poziom mórz o 3,3 metra - reaguje na zmiany klimatu.
Wyniki ich badań, opublikowane w czasopiśmie Nature Communications, pokazują, że podczas gdy pokrywa lodowa Antarktydy Zachodniej stale się cofa, tempo wycofywania się lodowców zwolniło w latach 2003-2015. Spowolnienie to było spowodowane zmianami temperatury otaczającego oceanu, które z kolei były spowodowane zmianami wiatrów wiejących nad oceanem.
Pokrywa lodowa Zachodniej Antarktydy, obejmująca między innymi wielkie, niestabilne lodowce Pine Island i Thwaites, opiera się na skałach leżących nawet 2500 metrów pod powierzchnią oceanu. Od początku lat 90. naukowcy obserwowali gwałtowne przyspieszenie topnienia lodu na tym obszarze, co częściowo przypisuje się zmianom klimatycznym wywołanym przez człowieka w ciągu ostatniego stulecia.
Wcześniejsze badania wskazywały, że szybkie kurczenie się lodowców położonych na tak nisko położonych skałach może być wstępem do nieodwracalnego załamania się całej pokrywy lodowej.
Wiatr topi lodowce
"Szeroko opisywano możliwy scenariusz, w którym, gdy lądolód morski przekroczy pewien punkt krytyczny, następuje niekontrolowana reakcja" pisze dr Frazer Christie z Scott Polar Research Institute w Cambridge. "Pozostają jednak pytania o to, w jakim stopniu trwające zmiany klimatu regulują straty lodu wzdłuż całego wybrzeża Antarktydy Zachodniej".
Wykorzystując obserwacje zebrane przez satelity, Christie i jego współpracownicy odkryli wyraźne różnice regionalne w ewolucji pokrywy lodowej Zachodniej Antarktydy od 2003 r. Tempo wycofywania się w sektorze Morza Amundsena znacznie zwolniło w porównaniu z sąsiednimi regionami. Naukowcy powiązali te różnice regionalne ze zmianami siły i kierunku wiatrów powierzchniowych na morzu.
W tej części Antarktydy dominują wiatry z zachodu. Kiedy te zachodnie wiatry stają się silniejsze, wzburzają cieplejszą, bardziej słoną wodę z głębin oceanu, która dociera do wybrzeża Antarktydy i przyspiesza topnienie lodu.
"Jednak między 2003 a 2015 rokiem na morzu w rejonie Morza Amundsena intensywność dominujących wiatrów zachodnich zmniejszyła się" pisze Christie. "Oznaczało to, że głębsza, cieplejsza woda nie mogła się przedostać na powierzchnię i zaobserwowaliśmy zauważalną zmianę w zachowaniu lodowca: wyraźną redukcję tempa topnienia i utraty masy lodowej".
"Mechanizmy interakcji oceanów i atmosfery mają duże znaczenie na Zachodniej Antarktydzie" pisze współautor badania, prof. Eric Steig z University of Washington w Seattle. “Rozpad pokrywy lodowej nie jest nieunikniony. Zależy to od tego, jak zmieni się klimat w ciągu najbliższych kilku dekad, na co możemy wpłynąć, zmniejszając emisje gazów cieplarnianych".
