Fotowoltaika na balkonie. Wojny o panele słoneczne kończą się w sądzie

W ostatnich latach spory o fotowoltaikę na balkonach w budynkach wielorodzinnych nabrały rozgłosu. Pan Krzysztof, jeden z mieszkańców Gdańska, postanowił zainstalować na swoim balkonie panele fotowoltaiczne o mocy 1,2 kW. Zanim przystąpił do montażu, uzyskał niezbędne ekspertyzy budowlane, które potwierdziły bezpieczeństwo instalacji, oraz wsparcie ze strony mieszkańców bloku. Mimo to zarząd spółdzielni mieszkaniowej odmówił wydania oficjalnej zgody, argumentując, że instalacja może negatywnie wpłynąć na estetykę budynku.

Chociaż pan Krzysztof podjął starania, aby zainstalować panele zgodnie z wymaganiami, spółdzielnia wydała nakaz ich demontażu, twierdząc, że instalacja odbyła się bez formalnej zgody zarządu. W odpowiedzi, pan Krzysztof, wspierany przez ponad 500 członków spółdzielni, zdecydował się na wniesienie sprawy do sądu. Proces został zaplanowany na wrzesień 2024 roku.

Konflikty wokół montażu paneli fotowoltaicznych na balkonach nie są w Polsce rzadkością. Zarządy spółdzielni mieszkaniowych często powołują się na przepisy dotyczące ochrony elewacji budynku, bezpieczeństwa przeciwpożarowego lub obawy związane z przeciążeniem konstrukcji balkonów. Z tego powodu mieszkańcy bloków napotykają wiele trudności w realizacji takich inwestycji. Co ciekawe, w przeciwieństwie do Polski, w Niemczech fotowoltaika balkonowa zdobywa coraz większą popularność, a rząd wprowadza regulacje mające na celu ułatwienie tego typu instalacji, w celu przyspieszenia rozwoju zrównoważonej energetyki.

Z punktu widzenia prawa, instalacje na balkonach bloków wielorodzinnych są skomplikowane, ponieważ balkony nie są wyłączną własnością mieszkańców. 7 marca 2008 roku Sąd Najwyższy wydał uchwałę (sygn. akt III CZP 10/08), która miała na celu rozstrzygnięcie kwestii, czy balkony w budynkach wielorodzinnych są częścią wspólną nieruchomości, czy też należą wyłącznie do właścicieli poszczególnych lokali.

Sąd uznał, że elementy konstrukcyjne balkonu, które są trwale połączone z budynkiem, stanowią część wspólną nieruchomości. Oznacza to, że koszty związane z ich utrzymaniem i remontem ponosi wspólnota mieszkaniowa. Zgodnie z interpretacją prawną, balkon jest częścią elewacji budynku i jego wygląd podlega ocenie zarządców budynku, nawet jeśli dostęp do niego ma wyłącznie właściciel mieszkania. Oznacza to, że montaż jakichkolwiek elementów trwale połączonych z konstrukcją budynku, takich jak panele fotowoltaiczne, wymaga zgody zarządcy budynku lub spółdzielni.

Zobacz również: Fotowoltaika na balkonie. Pokazał rachunki po trzech latach

Niestety, brak wyraźnych przepisów dotyczących fotowoltaiki na balkonach prowadzi do interpretacyjnych rozbieżności. Niektóre spółdzielnie pozwalają na instalacje, jeśli nie naruszają one estetyki budynku, podczas gdy inne zdecydowanie sprzeciwiają się takim rozwiązaniom. Spory sądowe są zatem wynikiem braku jednoznacznych regulacji oraz różnych interpretacji prawnych w zależności od lokalnych przepisów i opinii administracji budynków.

Montaż paneli na balkonie jest legalny, ale pod pewnymi warunkami. Lokator może zamontować panele fotowoltaiczne, jednak musi uzyskać zgodę zarządcy budynku. Dotyczy to spółdzielni oraz wspólnot mieszkaniowych. W praktyce oznacza to, że należy złożyć formalny wniosek, który zazwyczaj zawiera projekt instalacji oraz szczegółowe informacje techniczne dotyczące montażu. Niezbędne jest przedstawienie dowodów na to, że instalacja nie wpłynie negatywnie na konstrukcję budynku oraz nie naruszy jego estetyki.

Dodatkowo, panele muszą być zamontowane zgodnie z przepisami budowlanymi i normami bezpieczeństwa. W przypadku starszych budynków zarządcy mogą wymagać dodatkowej oceny nośności balkonu lub weryfikacji bezpieczeństwa instalacji elektrycznej. Ważnym aspektem jest również kwestia bezpieczeństwa pożarowego, która niejednokrotnie bywa powodem odmowy instalacji przez wspólnoty.

Choć panele fotowoltaiczne na balkonie nie zapewnią całkowitego pokrycia zapotrzebowania na energię elektryczną, mogą zmniejszyć rachunki za prąd. Typowy balkon mieści zazwyczaj 2-4 panele, które w ciągu roku mogą wyprodukować około 300-500 kWh energii elektrycznej. Przy obecnych cenach prądu instalacja fotowoltaiki może zwrócić się w ciągu kilku lat, zwłaszcza jeśli wykorzystamy elastyczne, nowoczesne panele.

Koszt instalacji paneli na balkonie zależy od liczby modułów i ich jakości. Przykładowo, instalacja kilku paneli o łącznej mocy 600 Wp może kosztować około 4500 zł, a czas zwrotu tej inwestycji wynosi od 5 do 8 lat, w zależności od warunków nasłonecznienia i bieżących cen prądu.