Po co Stanom Zjednoczonym Grenlandia? Może chodzić o ekologiczne złoto
Oprac.: Katarzyna Nowak
Prezydent elekt Donald Trump oświadczył, że "nie może wykluczyć użycia siły, by zrealizować swoje cele kontroli nad Grenlandią i Kanałem Panamskim". Największa wyspa świata to obszar bogaty w złoża minerałów. Co więcej, najkrótsza droga z Europy do Ameryki Północnej przebiega właśnie przez wyspę.
Donald Trump chce kontrolować, a nawet kupić Grenlandię - wynika z jego wypowiedzi, które padły podczas odwiedzin największej wyspy świata. Trump poruszył już kwestię przejęcia Grenlandii przez Stany Zjednoczone podczas swojej pierwszej prezydentury, ale jego ostatnie wypowiedzi zaniepokoiły Duńczyków, innych europejskich przywódców, oraz samych Grenlandczyków.
Obecnie Grenlandia ma status terytorium autonomicznego, ale należącego do Danii. W XVIII wieku Grenlandia została skolonizowana przez Danię i Norwegię.
Oczy Trumpa znów zwrócone na Grenlandię
Trump został zapytany we wtorek podczas konferencji prasowej czy mógłby przejąć kontrolę nad Kanałem Panamskim i Grenlandią (chciałby, aby Kanał Panamski powrócił pod zwierzchnictwo USA). Oba obszary mają znaczenie geopolityczne i energetyczne.
Prezydent odpowiedział, że nie może tego wykluczyć oraz że ich posiadanie jest gwarantem bezpieczeństwa gospodarczego Stanów Zjednoczonych.
Ameryka potrzebuje największej wyspy świata "ze względów bezpieczeństwa narodowego" - mówił Trump i dodał, że nie pewien, czy Duńczycy posiadają prawo do wyspy. Zagroził przy tym, że jeśli Dania się nie zgodzi, może obłożyć ją "cłami na bardzo wysokim poziomie".
Prezydent nie podał na razie żadnych konkretnych powodów, dla których chciałby przejąć Grenlandię, choć pojawiły się niekonkretne odniesienia do bezpieczeństwa narodowego i gospodarczego. Chodzi o złoża ropy naftowej i wydobycie strategicznych minerałów, między innymi litu, kobaltu, czy miedzi (ich wydobycie może być łatwiejsze z powodu topniejącej pokrywy lodowej i cofania się lodowców).
25 z 34 minerałów, które Komisja Europejska uznała za "surowce krytyczne" można znaleźć właśnie na Grenlandii. Minerały te są krytyczne dla sektora energetyki odnawialnej.
Cenne surowce na Grenlandii i niepodległość
Przedstawiciele Grenlandii spotkali się w środę 8 stycznia z królem Danii, aby omówić wystąpienie Trumpa.
Duński minister spraw zagranicznych Lars Lokke Rasmussen powiedział, że Grenlandia może uzyskać niepodległość, ale nie zostanie oddana Stanom Zjednoczonym. Minister finansów Grenlandii Erik Jensen powiedział z kolei, że Grenlandia nie jest na sprzedaż.
Premier Grenlandii, Mute Egede, stwierdził w noworocznym przemówieniu, że "prace nad stworzeniem ram niepodległego państwa" już się rozpoczęły. Grenlandia jest cały czas w dużej mierze dotowana przez Danię.
Relacje Grenlandii z Danią są ostatnio napięte - powodem są oskarżenia o złe traktowanie Grenlandczyków.
