Dramat u wybrzeży Australii. Zginęły zwierzęta 200 gatunków

Od marca w wodach wokół Australii Południowej rozprzestrzenia się groźny zakwit glonów Karenia mikimotoi. Spowodował on śmierć wielu zwierząt. Jak wynika z analizy 1400 raportów zebranych przez wolontariuszy organizacji OzFish, blisko połowę (47 proc.) martwych zwierząt stanowiły ryby kostnoszkieletowe, a 26 proc. - rekiny i płaszczki. Wśród ofiar są też głowonogi, takie jak ośmiornice czy mątwy, a także kraby i homary.

- Te glony działają jak toksyczny koc, który dusi życie morskie - mówi Brad Martin, szef projektu OzFish w Australii Południowej. - Atakują skrzela, niszczą czerwone krwinki, powodują krwotoki i zakłócają działanie układu nerwowego ryb. W efekcie zwierzęta zachowują się dziwnie, a wiele z nich ma charakterystyczny czerwony odcień. To jak horror dla morskich stworzeń.

Za rozwój zakwitu odpowiadają przede wszystkim nadzwyczaj wysokie temperatury wody - aż o 2,5 stopnia powyżej normy - oraz brak silnych wiatrów, które mogłyby rozproszyć kolonię glonów. Według władz Australii Południowej, zakwit rozpoczął się w połowie marca w rejonie Półwyspu Fleurieu, a następnie objął znaczne obszary południowego wybrzeża, w tym Zatokę św. Wincentego, Półwysep York i wyspę Kangura.

Choć Karenia mikimotoi nie stanowi zagrożenia dla ludzi, może powodować podrażnienia skóry i układu oddechowego, a w wodach o dużym stężeniu prowadzi do masowych śnięć ryb.

- Te glony są niezwykłe - tłumaczy prof. Martina Doblin, oceanografka z University of Technology Sydney. - Potrafią korzystać zarówno ze światła słonecznego, jak i żywić się innymi organizmami. W niskich stężeniach są częścią naturalnego łańcucha pokarmowego, ale gdy ich liczebność wymyka się spod kontroli, stają się bardzo niebezpieczne.

Jak podkreśla biologiczka morska prof. Shauna Murray, Karenia mikimotoi prawdopodobnie produkuje reaktywne formy tlenu, które niszczą komórki skrzeli - uniemożliwiając rybom oddychanie. Dodatkowym zagrożeniem są skutki pośrednie: zakwit pochłania tlen z wody, pogarszając jej jakość i niszcząc siedliska.

Zakwit już teraz ma realny wpływ na gospodarkę. Z powodu skażenia wód zamknięto farmy ostryg i zakazano połowów małży. - Mówimy o bardzo rozległym zjawisku, które sięga nawet 20 metrów w głąb - komentuje Susan Close, minister środowiska Australii Południowej. - To bezprecedensowa sytuacja dla naszego regionu.

Obawy budzi fakt, że giną zarówno dorosłe ryby zdolne do rozrodu, jak i narybek - a także organizmy, które stanowią ich pożywienie. OzFish ostrzega, że odbudowa populacji może potrwać lata, a zakwit stanowi poważne zagrożenie dla całych łańcuchów pokarmowych.

Choć obecny zakwit obejmuje ok. 150 km linii brzegowej, nie jest największym w historii Australii. W 2013 roku zakwit Alexandrium catenella objęła całe wschodnie wybrzeże Tasmanii, paraliżując lokalne rybołówstwo i przemysł owoców morza na cztery miesiące.

Jednak nawet mniejsze zakwity mogą być katastrofalne w skutkach. - Tego typu zjawiska są rzadkie, ale niszczą lokalne ekosystemy i gospodarki - mówi prof. Doblin. - Potrzebujemy lepszych systemów wczesnego ostrzegania i strategii zarządzania.

Zdaniem ekspertów, jedynym ratunkiem może być zmiana pogody - silne wiatry z zachodu mogłyby rozbić kolonię glonów. Niestety, jak informuje departament środowiska stanu, obecność systemów wysokiego ciśnienia nad Australią Południową uniemożliwia obecnie powstanie takich wiatrów.

Katastrofa u wybrzeży Australii Południowej przypomina, jak kruche są morskie ekosystemy wobec skutków zmian klimatycznych. I że czas na ich ochronę szybko się kończy.