Chemikalia w największych głębinach. Odpady docierają nawet na dno oceanów
Próbki pobrane na dnie głębokiego rowu oceanicznego zawierają alarmująco wysokie poziomy chemikaliów przemysłowych. Chemikalia znane jako PCB zostały zakazane na całym świecie w latach 80., ale do dziś odnajdowane są w niedostępnych obszarach oceanu.
Dziesięciolecia po tym, jak producenci zaprzestali produkcji szkodliwych chemikaliów używanych np. w sprzęcie elektrycznym, ślady tych chemikaliów znaleziono w głębokim rowie morskim.
Polichlorowane bifenyle zanieczyszczają dno oceanów
W badaniu opublikowanym w "Nature Communications" naukowcy donoszą o wykryciu chemikaliów PCB na dnie rowu Atacama u wybrzeży Ameryki Południowej. Podczas ekspedycji w 2018 r. zespół pobrał osady z pięciu miejsc wzdłuż rowu. Próbki pobrano na głębokościach od 2500 metrów do 8000 metrów. "Znaleźliśmy PCB we wszystkich miejscach i we wszystkich 50 warstwach osadów" - napisali autorzy badania.
PCB, czyli polichlorowane bifenyle, to składająca się z ponad 200 indywidualnych związków grupa syntetycznych chemikaliów, które kiedyś były szeroko stosowane w urządzeniach elektrycznych i materiałach budowlanych. Trafiały następnie do ekosystemów, i, z pożywieniem, do organizmów ludzi. Mogły powodować uszkodzenie wątroby i poważne problemy skórne. Zostały zakazane na całym świecie w latach 70. i 80. XX wieku.
Według National Oceanic and Atmospheric Administration niektóre PCB mogą rozkładać się w środowisku. Jednak sposób ich rozkładu zależy od środowiska i składu chemicznego. Dlatego naukowcy są w stanie znaleźć te chemikalia w osadach na dnie oceanu ponad 30 lat po wprowadzeniu zakazu ich produkcji.
Ukryty magazyn zanieczyszczeń
Stężenie PCB na dnie Rowu Atacama nie jest bardzo wysokie. Ich stężenie w Bałtyku jest 300 razy wyższe. Ale badaczy niepokoi sama lokalizacja, w której zostały odkryte. "Próbki Atacama nie wykazują bardzo wysokich stężeń, ale nikt nie spodziewałby się znaleźć zanieczyszczeń w takim miejscu" - stwierdza Ronnie N. Glud, dyrektor Duńskiego Centrum Badań Hadal na Uniwersytecie Południowej Danii.
Według badań chemikalia PCB nie rozkładają się łatwo w wodzie. Wiążą się z materiałem organicznym, który opada na dno oceanu i gromadzą się w głębinach. Naukowcy chcą teraz przeprowadzić porównawcze badania w innych głębokich rowach oceanicznych.
"Będziemy również badać absorpcję u zwierząt żyjących na dnie, aby spróbować zrozumieć, w jaki sposób rozprzestrzeniają się zanieczyszczenia i jak mogą wpływać na sieć pokarmową w rowie głębinowym. Zbadamy również, w jaki sposób społeczność drobnoustrojów w rowie głębinowym może przyczynić się do degradacji niektórych zanieczyszczeń" - mówi Anna Sobek, główna autorka badania i badaczka z Uniwersytetu Sztokholmskiego.
