Rododendron
Rododendron (Rhododendron), inaczej różanecznik albo azalia, to rodzaj roślin z rodziny wrzosowatych (Ericaceae), obejmujący około 1000 gatunków krzewów i małych drzew. Rododendrony są znane ze swoich efektownych, dużych kwiatów, które mogą być białe, różowe, czerwone, fioletowe, żółte lub pomarańczowe. Kwiaty te często tworzą gęste grona lub baldachy, co sprawia, że rośliny te są bardzo dekoracyjne.
Rododendron - najważniejsze informacje
Rododendrony rosną w strefie umiarkowanej półkuli północnej. Największą różnorodność gatunkową obserwuje się w Azji. W samych Chinach rośnie ok. 600 gatunków. W Ameryce Północnej notuje się 25 przedstawicieli rodzaju, a w Europie — 7.
Rosnące dziko rododendrony preferują obszary górskie, torfowiska i skały wapienne.
Zasiedlają lasy, wrzosowiska i formacje krzewiaste. Najlepiej czują się na podłożu próchnicznym i kwaśnym. Są też uprawiane jako krzewy ozdobne, zwłaszcza w strefie klimatu umiarkowanego.
Jak wyglądają rododendrony?
W obrębie rodzaju rododendron występują krzewy i drzewa osiągające w naturze wysokość nawet do 50 metrów. W zależności od gatunku rośliny rozrastają się rozłogami, płożą się lub wydają wzniesione odgałęzienia. Pędy mogą być owłosione, nagie lub pokryte podzielonymi łuskami.
Krzewy uprawne dorastają do 4-5 metrów.
- Liście rododendrona: pojedyncze, całobrzegie, ogonkowe. Ulistnienie skrętoległe. U różaneczników liście skórzaste i zimozielone, u azalii nieco cieńsze i opadające na zimę.
- Kwiaty rododendrona: obupłciowe, kwiatostan typy baldachogrono lub grono składający się z 3-35 kwiatów. Szypułki rozpostarte do wzniesionych. 5-10 schowanych lub wystających pręcików. Zapylane przez owady, niektóre gatunki rosnące w Himalajach zapylane przez ptaki.
- Owoce: suche torebki zawierające niewielkich rozmiarów nasiona, spłaszczone i oskrzydlone.
Popularne odmiany rododendronów
Do rododendronów zaliczają się rośliny popularnie uprawiane w ogrodach:
- azalia wielokwiatowa Doloroso — dorasta do ok. 1 m. Cechuje się kwiatami w kolorze ciemnej czerwieni;
- azalia wielokwiatowa Fireball — osiąga ok. 1 m wysokości. Ma pomarańczowo czerwone kwiaty;
- azalia wielokwiatowa Irene Koster — charakteryzuje się łososiowymi kwiatami, które wydzielają przyjemny zapach;
- azalia karłowata Diamant Rosa — jest wrażliwa na mróz, osiąga ok. 30 cm wysokości. Ma niewielkie kwiaty w odcieniach jasnego różu;
- różanecznik wielkokwiatowy Calsap — dorasta do ok. 1,3 m wysokości. Wyróżnia się białymi kwiatami z lekko liliowym odcieniem i różową plamką wewnątrz;
- różanecznik jakuszimański Lumina — to krzew o wysokość do 90 cm i szerokości do 150 cm o zwartym pokroju. Ma ciemnoróżowe kwiaty;
- różanecznik drobnokwiatowy Mezitt — dorasta do ok. 1 m i wytwarza niewielkich rozmiarów, ciemnoróżowe kwiaty.
Choroby rododendronów
Zagrożenie dla rododendronów stanowią:
- plamistość liści różanecznika — choroba, którą rozpoznaje się po nieregularnych, dość dużych, brązowych plamach na liściach;
- zgorzel kwiatów różanecznika — choroba objawiająca się przezroczystymi i lepiącymi plamami w czarnymi kropkami. Jej przyczyną jest grzyb Ovulinia azaleae;
- Zaraza wierzchołków pędów różanecznika — choroba powodowana przez pasożyta Phytophthora ramorum. Początkowo objawia się brunatniejącymi wierzchołkami pędów, później prowadzi do opadania liści i obumierania krzewu;
- fytoftoroza różanecznika — nieuleczalna choroba wywoływana przez grzybopodobne organizmy eukariotyczne (lęgniowce), które atakują korzenie. Objawia się brązowieniem liści i ich zwijaniem;
- mączlik różanecznikowy — owad, którego larwy żerują na liściach, pozostawiając na nich lepką substancję i wpływając na zmianę koloru liści z zielonego na żółty.
Ciekawostki o rododendronie
- W Polsce w stanie naturalnym występują 3 gatunki rododendronu — bagno zwyczajne, różanecznik żółty oraz różanecznik alpejski.
- Gatunki drzewiaste z rodzaj rododendron wykorzystuje się jako źródło drewna.
- Rododendrony nie rosną dziko na Wyspach Brytyjskich i na Islandii.
- W Chinach rośnie ponad 400 endemicznych gatunków rododendronów.
- Azalie nie znoszą silnych wiatrów i preferują stanowiska osłonięte, półcieniste lub nasłonecznione.
- Różaneczniki mają niezbyt rozbudowaną bryłę korzeniową, dzięki czemu da się je łatwo przesadzać.
- Rododendrony w odpowiednich warunkach mogą kwitnąć 2 razy w ciągu roku.
- Kwiaty rododendrona symbolizują obfitość, dostatek i bogactwo.
- Młode krzewy rododendronów warto na zimę okryć gałązkami świerkowymi lub włókniną.
- Podczas uprawy nie ma potrzeby podcinania azalii czy rododendronów. W ramach pielęgnacji wystarczy jedynie usuwać obumarłe pędy i suche liście. Stare egzemplarze można jedynie lekko przycinać w celu nadania im odpowiedniego kształtu.
