Masa śmieci ważąca 30 ton wyciągnięta z kanalizacji. Większej nie widziano
W zachodnioaustralijskim Perth doszło do rekordowego odkrycia. Podczas rutynowych prac konserwacyjnych z miejskiej kanalizacji wyciągnięto gigantyczny “fatberg” o masie 30 tysięcy kilogramów. Według zarządu wodociągów i kanalizacji miejskich, jest to największa tego typu bryła w historii stanu.

Fatbergi to ogromne masy, które powstają w wyniku łączenia się materiałów nierozpuszczalnych w wodzie, takich jak oleje, tłuszcze oraz wilgotne chusteczki. Tworzą się, gdy mieszkańcy nie przestrzegają podstawowych zasad dotyczących wyrzucania odpadów, co skutkuje kosztownymi operacjami usuwania. Chłonne materiały przyklejają się do ścian kanału i akumulują się. Rosnąca bryła śmieci i tłuszczu ostatecznie rozrasta się tak bardzo, że blokuje przepływ ścieków.
Najnowszą bryłę odkryto na terenie oczyszczalni ścieków Woodman Point Water Resource Recovery Facility w dzielnicy Munster, na południe od centrum Perth. Do usunięcia tłustej góry odpadów konieczne było użycie koparki, która przez dwa dni rozbijała i usuwała materiał.
Jak informuje miejski zarząd kanalizacji i wody, koszt usuwania podobnych blokad kanalizacyjnych tylko w ubiegłym roku przekroczył milion dolarów australijskich. Przyczyną tego stanu rzeczy jest ciągły wzrost ilości nierozpuszczalnych produktów trafiających do kanalizacji.

Problemy narastają wraz z populacją
„Nigdy wcześniej nie widziałem tak dużego fatberga. Kiedy go zobaczyłem, pomyślałem: o mój Boże, to największy, jaki widziałem”, mówił Rino Trolio, szef departamentu oczyszczania i odzyskiwania zasobów zarządu kanalizacji i wodociągów w rozmowie z telewizją ABC. Ostrzega także, że problem będzie się nasilał wraz ze wzrostem populacji miasta.
Trolio podkreśla, że kanalizacja powinna być używana wyłącznie do pozbywania się fekaliów, moczu oraz papieru toaletowego. „Jeśli nadal będziemy wrzucać materiały, które się nie rozpuszczają, wciąż będziemy mieli problemy z zatykaniem systemu”, dodał ekspert.
Usunięty z kanalizacji fatberg został przewieziony na składowisko odpadów, ale zagrożenie pojawianiem się kolejnych podobnych brył pozostaje. Tym bardziej, że liczba interwencji związanych z tego typu blokadami stale rośnie - w 2023 roku zarząd kanalizacji Perth odnotował 1329 takich przypadków, podczas gdy rok wcześniej było ich 1152, a w 2021 - 918.
Przyczyna: niedbałość mieszkańców
Specjaliści zwracają uwagę, że fatbergi mogłyby zniknąć całkowicie, gdyby tylko ludzie przestrzegali zasad dotyczących usuwania odpadów. Przede wszystkim - nie spłukiwali materiałów nierozpuszczalnych. Szczególną zakałą i przyczyną powstawania wielu fatbergów są nawilżane chusteczki. „Żaden z tych materiałów nie powinien znaleźć się w sieci kanalizacyjnej - nigdy nie powinny być spuszczane w toalecie”, powiedział rzecznik zarządu kanalizacji i wodociągów Perth.
Część winy ponoszą producenci, którzy często błędnie oznaczają swoje produkty jako „spłukiwalne”. „Tymczasem zdecydowana większość nawilżanych chusteczek wcale nie rozpuszcza się jak papier toaletowy”, przestrzega rzecznik.
Władze apelują, by mieszkańcy przestali traktować toalety i zlewy jak kosze na śmieci. Oleje i tłuszcze powinny być ostudzone i usuwane do koszy na odpady, a nie wlewane do odpływów. Należy także unikać wrzucania do zlewów fusów z kawy, liści herbaty czy resztek jedzenia, które dodatkowo zwiększają ryzyko blokad kanalizacyjnych.

Fatberg spowodował odwołanie koncertu
Problem fatbergów nie jest jednak nowy ani ograniczony do pojedynczych przypadków. W lutym tego roku podobna sytuacja w Perth doprowadziła do odwołania koncertu kanadyjskiego artysty Bryana Adamsa. Wtedy fatberg spowodował zablokowanie głównej linii kanalizacyjnej w pobliżu hali RAC Arena, grożąc zalaniem toalet w obiekcie.
Fatberg odpowiedzialny za odwołanie koncertu wywołał również kilka lokalnych wycieków ścieków, co zmusiło władze do wydania ostrzeżeń o zagrożeniu sanitarnym w okolicy areny. Koncert ostatecznie został odwołany ze względu na zagrożenie zdrowia publicznego, mimo że fani czekali na niego godzinami. Adams zapewnił jednak, że będzie próbował zorganizować koncert w mieście w innym terminie.
Takie sytuacje jasno pokazują skalę problemu, z którym mierzą się współczesne miasta na całym świecie. Fatbergi, poza Australią, regularnie pojawiają się w kanalizacjach Londynu, Nowego Jorku, Melbourne czy Walencji, generując ogromne koszty dla lokalnych władz i ryzyko sanitarne dla mieszkańców. Mimo tych ostrzeżeń mieszkańcy wciąż niewystarczająco dbają o to, co trafia do kanalizacji. Dlatego edukacja i przestrzeganie podstawowych zasad pozostają jedynymi skutecznymi metodami zapobiegania podobnym incydentom.