Melisa

Jak wygląda melisa?

• Łodyga: czworokątna (co jest typowe dla przedstawicieli rodziny jasnowatych), bogato ulistniona, wiotka i rozgałęziona.
• Liście melisy: jasnozielone, krótkoogonkowe, aromatyczne, o kształcie owalnym. Blaszka mocno pomarszczona, na końcowym odcinku karbowana. Pary liści ułożone w poszczególnych węzłach prostopadle względem siebie.
• Kwiaty melisy: skupione w pozorne okółki liściowe (nibyokółki) zebrane w szczytowej części pędu. Kielich składa się z rurki, zewnętrznego rąbka i gardzieli. Działki kielicha zrośnięte ze sobą na całej długości lub częściowo. Korona kielicha jasnożółta, jasnoróżowa lub biała. U nasady znajdują się zrośnięte płatki tworzące wygiętą rurkę rozszerzającą się w stronę gardzieli. Cztery pręciki, nie wychodzą poza rurkę korony. Zalążnia dwukomorowa z 4 zalążkami, składa się z dwóch owocolistków.
• Owoce: czterodzielne rozłupnie rozpadające się na 4 jednonasienne rozłupki.

Popularne odmiany melisy

• Aurea — cechuje się liśćmi o lekko żółtym zabarwieniu;
• Aureovariegata — wyróżnia się liśćmi z żółtymi obrzeżami;
• Variegata — charakteryzuje się biało obrzeżonymi liśćmi;
• Zitronella — ma bardzo silny, cytrusowy aromat. 

Ciekawostki o melisie

• Łacińska nazwa rodzaju „melissa” pochodzi od greckiego określenia „mélissa”, czyli „pszczoły”. Dlaczego? Otóż rośliny te wydzielają dużo nektaru, a także terpenoidów — substancji niezwykle atrakcyjnych dla pszczół. 
• Uznaje się, że melisę lekarską sprowadzili na terytorium Polski włoscy zakonnicy.
• Melisa lekarska przez lata stosowania w tradycyjnej medycynie ludowej zyskała wiele potocznych nazw. Określano ją m.in. jako pszczelnik, rojownik, matecznik czy cytrynowe ziele. 
• Swój charakterystyczny, silnie cytrynowy i orzeźwiający zapach melisa zawdzięcza olejkowi eterycznemu skumulowanemu głównie w liściach. 
• Surowcem zielarskim melisy są liście. Dostarczają one olejki eteryczne (m.in. cytral, cytronelal, geraniol) garbniki, flawonoidy, kwasy fenolowe, karotenoidy i składniki mineralne. Wykazują właściwości uspokajające i łagodzące stany lękowe. Ich stosowanie zaleca się osobom cierpiącym na bezsenność, nerwicę czy depresję.
• Melisa lekarska jest wykorzystywana w branży spożywczej m.in. do produkcji likierów. Świeże liście roślin dodaje się też do sałatek, aby nadać im orzeźwiający i lekko cytrynowy posmak.
• Wyciąg z melisy lekarskiej to częsty składnik kosmetyków o właściwościach ściągających, przeciwbakteryjnych, przeciwzapalnych i antyoksydacyjnych. Ekstrakt z Melissa officinalis stosuje się również w preparatach przeznaczonych do mycia cery tłustej i włosów skłonnych do przetłuszczania.
• Melisę można rozmnażać na dwa sposoby — z nasion wysiewanych do doniczek lub z użyciem sadzonek zielnych.