Konwalia

Piątek, 19 stycznia 2024 (15:43) Aktualizacja Wtorek, 11 czerwca 2024 (16:34)
Konwalia (Convallaria) to wieloletnia roślina z rodziny szparagowatych. Charakteryzuje się drobnymi, białymi, dzwonkowatymi kwiatami o intensywnym, słodkim zapachu, które kwitną w maju i czerwcu. Ma duże, lancetowate liście i preferuje cieniste, wilgotne miejsca. Konwalia jest trująca we wszystkich częściach, ale jest ceniona jako roślina ozdobna i symbol wiosny oraz czystości.
Konwalia Rośliny i zwierzęta - najważniejsze informacje
Konwalia majowa kusi nie tylko swoim wyglądem, ale także zapachem /123RF/PICSEL

Konwalia - najważniejsze informacje

  • Rodzaj:

    konwalia

  • Rodzina:

    szparagowate

  • Rząd:

    szparagowce

  • Gromada:

    rośliny naczyniowe

  • Królestwo:

    rośliny

Zasięg geograficzny rodzaju konwalia rozciąga się na Europę, Azję i wschodnią część USA. Rośliny te występują w strefie umiarkowanej półkuli północnej. Rosną również w Polsce, gdzie można je spotkać w lasach liściastych i mieszanych oraz w zaroślach. 

Konwalia nie ma dużych wymagań co do stanowiska. Rozwija się zarówno w miejscach zacienionych, jak i nasłonecznionych, jednak w cieniu może mniej obficie kwitnąć lub wytwarzać same liście. Rośnie na glebie przeciętnej, lekkiej, próchniczej i średnio wilgotnej o pH 6,5-7,0. 

Jak wygląda konwalia?

Konwalia jest byliną kłączową, która dorasta do ok. 15-30 cm. Kwitnie w okresie od maja do czerwca. 
  • Korzenie: mają formę podziemnych, cienkich i silnie rozrośniętych kłączy, znajdują się płytko w podłożu, główna masa korzeni na głębokości do 15 cm.
  • Liście: wyrastają parami i obejmują nagą łodygę u nasady. Są ciemnozielone, nagie, sztywne, całobrzegie, duże i z długimi ogonkami. Osiągają 20-25 cm długości i 6-8 cm szerokości. Ich kształt określa się jako wydłużony i szerokolancetowaty. Mają równoległe unerwienie. Na jesień żółkną.
  • Kwiaty: pojedyncze, bezlistne pędy kwiatostanowe, wyrastają z kłączy. Osiągają wysokość do 30 cm. Są zakończone jednostronnym gronem kwiatów. Grono składa się z 5-10 niewielkich, dzwonkowatych, zrosłopłatkowych kwiatów wydzielających charakterystyczny zapach.
  • Owoce: czerwone jagody o średnicy 8-12 mm, które mogą pozostać na roślinie nawet do kolejnego kwitnienia. Wewnątrz jagód znajdują się błękitne, błyszczące nasiona roznoszone przez zwierzęta. 

Popularne odmiany konwalii

Do najpopularniejszych odmian uprawnych konwalii zaliczają się:
  • konwalia majowa Variegata — wyróżnia się jasnożółtymi liśćmi, które mają charakterystyczne wąskie paskowanie wzdłuż żyłek (ta cecha może zanikać);
  • konwalia majowa Argenteovariegata — cechuje się jasnoróżowymi kwiatami oraz białoobrzeżonymi, pasiastymi liśćmi, ozdobnymi przez cały sezon;
  • konwalia majowa Lineata — ma paskowane, żółtozielone liście;
  • konwalia majowa Grandiflora — wyróżnia się dużymi kwiatami, większymi niż u innych odmian;
  • konwalia majowa Plena — kwiaty pełne, kwitnie słabiej niż inne odmiany,
  • konwalia majowa Rose — ma lilioróżowe kwiaty z jasnymi końcówkami, liście lancetowate, zielone, z lekko niebieskim odcieniem;
  • konwalia majowa Rosea Variegata — cechuje się kwiatami w kolorze lilioworóżowymi i seledynowymi, żółto paskowanymi liśćmi. 

Czy konwalia jest pod ochroną?

W Polsce konwalia w stanie dzikim była objęta częściową ochroną gatunkową w latach 1957-2014. Obecnie największym zagrożeniem dla rośliny jest deforestacja, eksploatacja lasów i zrywanie kwitnących pędów w celach dekoracyjnych. 

Jakie właściwości lecznicze ma konwalia? 

Konwalia majowa zawiera glikozydy — związki występujące w niektórych roślinach m.in. w organach podziemnych, w owocach, nasionach i korze. Oddziałują one na układ krążenia i znajdują zastosowanie w medycynie. Są wykorzystywane do tworzenia środków nasercowych, leków homeopatycznych. Wykazują właściwości uspokajające i moczopędne. W konwalii surowcem lekarskim są rozkwitające kwiatostany razem z szypułką i liśćmi.