Konwalia
Konwalia (Convallaria) to wieloletnia roślina z rodziny szparagowatych. Charakteryzuje się drobnymi, białymi, dzwonkowatymi kwiatami o intensywnym, słodkim zapachu, które kwitną w maju i czerwcu. Ma duże, lancetowate liście i preferuje cieniste, wilgotne miejsca. Konwalia jest trująca we wszystkich częściach, ale jest ceniona jako roślina ozdobna i symbol wiosny oraz czystości.
Konwalia - najważniejsze informacje
Zasięg geograficzny rodzaju konwalia rozciąga się na Europę, Azję i wschodnią część USA. Rośliny te występują w strefie umiarkowanej półkuli północnej. Rosną również w Polsce, gdzie można je spotkać w lasach liściastych i mieszanych oraz w zaroślach.
Konwalia nie ma dużych wymagań co do stanowiska. Rozwija się zarówno w miejscach zacienionych, jak i nasłonecznionych, jednak w cieniu może mniej obficie kwitnąć lub wytwarzać same liście. Rośnie na glebie przeciętnej, lekkiej, próchniczej i średnio wilgotnej o pH 6,5-7,0.
Jak wygląda konwalia?
Konwalia jest byliną kłączową, która dorasta do ok. 15-30 cm. Kwitnie w okresie od maja do czerwca.
- Korzenie: mają formę podziemnych, cienkich i silnie rozrośniętych kłączy, znajdują się płytko w podłożu, główna masa korzeni na głębokości do 15 cm.
- Liście: wyrastają parami i obejmują nagą łodygę u nasady. Są ciemnozielone, nagie, sztywne, całobrzegie, duże i z długimi ogonkami. Osiągają 20-25 cm długości i 6-8 cm szerokości. Ich kształt określa się jako wydłużony i szerokolancetowaty. Mają równoległe unerwienie. Na jesień żółkną.
- Kwiaty: pojedyncze, bezlistne pędy kwiatostanowe, wyrastają z kłączy. Osiągają wysokość do 30 cm. Są zakończone jednostronnym gronem kwiatów. Grono składa się z 5-10 niewielkich, dzwonkowatych, zrosłopłatkowych kwiatów wydzielających charakterystyczny zapach.
- Owoce: czerwone jagody o średnicy 8-12 mm, które mogą pozostać na roślinie nawet do kolejnego kwitnienia. Wewnątrz jagód znajdują się błękitne, błyszczące nasiona roznoszone przez zwierzęta.
Popularne odmiany konwalii
Do najpopularniejszych odmian uprawnych konwalii zaliczają się:
- konwalia majowa Variegata — wyróżnia się jasnożółtymi liśćmi, które mają charakterystyczne wąskie paskowanie wzdłuż żyłek (ta cecha może zanikać);
- konwalia majowa Argenteovariegata — cechuje się jasnoróżowymi kwiatami oraz białoobrzeżonymi, pasiastymi liśćmi, ozdobnymi przez cały sezon;
- konwalia majowa Lineata — ma paskowane, żółtozielone liście;
- konwalia majowa Grandiflora — wyróżnia się dużymi kwiatami, większymi niż u innych odmian;
- konwalia majowa Plena — kwiaty pełne, kwitnie słabiej niż inne odmiany,
- konwalia majowa Rose — ma lilioróżowe kwiaty z jasnymi końcówkami, liście lancetowate, zielone, z lekko niebieskim odcieniem;
- konwalia majowa Rosea Variegata — cechuje się kwiatami w kolorze lilioworóżowymi i seledynowymi, żółto paskowanymi liśćmi.
Czy konwalia jest pod ochroną?
W Polsce konwalia w stanie dzikim była objęta częściową ochroną gatunkową w latach 1957-2014. Obecnie największym zagrożeniem dla rośliny jest deforestacja, eksploatacja lasów i zrywanie kwitnących pędów w celach dekoracyjnych.
Jakie właściwości lecznicze ma konwalia?
Konwalia majowa zawiera glikozydy — związki występujące w niektórych roślinach m.in. w organach podziemnych, w owocach, nasionach i korze. Oddziałują one na układ krążenia i znajdują zastosowanie w medycynie. Są wykorzystywane do tworzenia środków nasercowych, leków homeopatycznych. Wykazują właściwości uspokajające i moczopędne. W konwalii surowcem lekarskim są rozkwitające kwiatostany razem z szypułką i liśćmi.
