Klon
Klon (Acer L.) to rodzaj drzew i krzewów z rodziny mydleńcowatych, obejmujący ponad sto gatunków. Charakteryzują się dłoniastymi lub trójklapowymi liśćmi, które zmieniają barwę na intensywne odcienie złota, pomarańczy i czerwieni jesienią, co sprawia, że są cenione jako drzewa ozdobne. Klon jest powszechnie uprawiany w ogrodach i parkach ze względu na swoje piękno i atrakcyjne liście. Niektóre gatunki klonów, takie jak klon palmowy czy klon japoński, są popularne również jako rośliny bonsai. Ponadto, drewno klonowe jest wykorzystywane w stolarstwie
Klon - najważniejsze informacje
Klon rośnie w Azji, Europie, w Afryce Północnej oraz w Ameryce Północnej i Środkowej. W Polsce występują jego trzy gatunki: polny, zwyczajny i jawor.
Największe zróżnicowanie tych drzew obserwuje się w Chinach. Rośnie tam aż 101 gatunków klonów. Drzewa te występują w żyznych lasach liściastych (np. w buczynach i łęgach), w dolinach rzek i porastają nasłonecznione zbocza.
Jak wygląda klon?
Większość gatunków tych drzew ma kilkanaście metrów wysokości, ale są też takie, które dorastają do 40 m. Niektóre gatunki mają wielobarwną korę, która u młodych klonów jest gładka. Natomiast korowina u większości starszych okazów jest popękana, a nawet łuszczy się tafelkowato.
- Liście – niektóre gatunki klonów zrzucają liście na zimę, a inne są zimozielone. Są zwykle duże i kilkuklapowe. Wraz z nadejściem jesieni zmieniają kolor z zielonego na żółty, pomarańczowy lub czerwony. Są gatunki, których liście są złożone – trójlistkowe i nieparzysto pierzaste.
- Kwiaty – mogą być zebrane w grona lub baldachogrona, a także w wiechy i pęczki. Kwiaty niektórych gatunków tych drzew (np. klonu zwyczajnego) są silnie miododajne. Mają kolor żółty, zielonkawy, a tylko w przypadku niektórych drzew przyjmują intensywny purpurowy odcień.
- Owoce – klon rodzi orzechy. Są to dwuskrzydlaki – kiedy dojrzeją, rozpadają się na dwa, osobne skrzydlaki. Owoce klonu nazywa się potocznie „noskami”.
Jakie są popularne odmiany klonów?
- Klon zwyczajny rośnie w Azji i w Europie, a w tym w Polsce. To drzewo, które ma do 30 m wysokości. Jego liście są 5 lub 7-klapowe oraz intensywnie zielone latem i wiosną. Jesienią stają się żółte. Klon ten zaczyna rodzić kwiaty, zanim rozwiną się na nim liście. Pojawiają się one już wczesną wiosną, są drobne i zebrane w gęste wiechy.
- Klon jesionowaty to inwazyjny gatunek drzew, który rośnie najczęściej nad brzegami zbiorników wodnych i w lasach łęgowych. Te klony dorastają do 20 m i mogą żyć do 100 lat. Mają szeroka, nieregularną koronę, a także naprzeciwległe liście złożone z od 3 do 5 listków o owalnym lub lancetowatym kształcie. To drzewa odporne na trudne warunki atmosferyczne.
- Klon polny ma rozłożysty pokrój i nie więcej niż ok. 15 m wysokości. Jego liście są niewielkie i ciemnozielone oraz mają matową powierzchnię. Jego ogonki liściowe wydzielają sok mleczny. Kwitnie w kwietniu – wtedy pojawiają się na nim żółtawe kwiatki zebrane w podbaldachy.
Klony są podatne na choroby grzybowe – zwłaszcza na czarną plamistość i mączniaka prawdziwego, wertycyliozę oraz antraknozę. Atakują je także mszyce.
Klon w ogrodzie. Jak szybko rośnie?
Klony najlepiej sadzić na żyznej i umiarkowanie wilgotnej, nisko wapiennej ziemi oraz na słonecznych stanowiskach. Młode drzewka należy obficie podlewać. Nawadniania wymagają także starsze okazy, ale tylko w okresie suszy. Przez pozostałą część roku nie trzeba podlewać ich w ogóle. Jeżeli drzewo w ogrodzie słabo rośnie, to można wtedy zastosować nawóz organiczny.
Ciekawostki o klonach
- Słowianie uważali, że klony są opiekunami ludzi.
- Sok z klonu to skarbnica składników odżywczych. Wykorzystuje się go do produkcji kosmetyków i produktów spożywczych.
- Liść klonu jest narodowym symbolem Kanady. Znajduje się on nawet na kanadyjskiej fladze.
- Powiedzenie „odpukać w niemalowane” wzięło się od klonu? Kiedyś zmarłych przed pochówkiem kładziono na klonowej desce. Aby odpędzić diabła i złe duchy, pukał w nią każdy z żałobników.
